REŞÎD, Reşîd Efendi

(d. ?/? - ö. 1249/1822-24)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Antepli Çekem-zâdelerdendir. Babasının adı İhlâs Ağa’dır (Yener 1934: 30). Halep Valisi Ali Rıza Paşa‘nın divân kâtibi olmuştur. O tarihlerde Bağdat’ta Davulcu Paşa adında bir valinin isyan etmesi üzerine Reşîd Efendi, Ali Rıza Paşa ile birlikte Bağdat’a gitmiş ve Dâvud Paşa‘nın mektupçusu olmuştur (Kurnaz vd. 2001: 347). Dâvud Paşa Antep, Kilis ve Halep ha­valisinin ileri gelenlerinden kuvvet istemiştir. Topladığı adam­larla (Sadık Bey, Kilisli Osman Ağa, Deli Osman, Bekir Ağa, vs.) birlikte oraya vardıklarında Osman Ağa ile Reşîd Efendi arasında pek uygun olmayan bir olay olmuş; Osman Ağa’nın sevdiğine sahip çıkmak isteyen Reşîd Efendi ile Osman Ağa bir işret âleminde kavga etmişler ve her ikisi de 1249/1822-24'te ölmüştür (Dağlıoğlu 1939: 49). Mezarı Bağdat‘tadır.

Reşîd Efendi'nin gül redifli Hz. Peygamberi öven ve kaside tarzında yazılan 45 beyitlik bir "Na’t-ı Resûl"ü vardır. Gerek Gaziantep Meşâhiri’nde (Dağlıoğlu 1939: 50) gerekse Sicill-i Osmanî (Akbayır, 1996:1379) ve Fatîn Tezkiresi'nde (1271: 139) Dîvân sahibi olduğu yazılı ise de eser bugün ortada yoktur.

Elde bulunan şiirlerine bakarak kuvvetli bir şair olduğunu söylenebilir.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: CHP Basımevi.

Fatîn Dâvud (1271). Hatimetü’l-Eşar. İstanbul: İstihkam Alayları Litografya Destgahı..

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri.  C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay.

Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKAR
Yayın Tarihi: 25.09.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Bahâr erdi açıldı gülsitân içre ser-â-ser gül

Dimâg-ı âlemi hoş-bûy ile kıldı mu‘attar gül

Çıkıp taht-ı çemende zümre-i eşcâra şâh oldu

Urundu jâlelerden başına tâc-ı mücevher gül

Açıp yaprak u zanbak ser-te-ser cem oldular ezhâr

Gülistân mülkine azm etdi çekdi hayli leşker gül

Açıldı lâleler gülzâr urundu âteşistâna

Şerâre gonca-i terdir ocâg-ı gülde ahker gül

Verir gökden nişâne hâsılı sahn-ı çemen şimdi

Kevâkib yâsemen meh zanbak u mihr-i münevver gül

Elinde hâr tîg belinde dâmen gark-ı hûn olmuş

Sanasın bâgda cengâver ü merd-i dilâver gül

Meger şerh etmedir kasdı Gülistân ile Bostânı

Ki yapmış sad-hezâr evrâkdan bir tâze defter gül

Ele evrâk-ı al almış edinmiş sünbülü hâme

Ki tahrîr ede vasf-ı hazret-i şâh-ı peyâm-ber gül

Dirîg etme Reşîd-i mübtelâ-yı derd ü isyândan

Gül-âb-ı şefkatin yevmü’n-nüşûr ey rûh-perver gül

Bu dest-âvîz-i nâ-çîzim kabul et yâ Resûlullâh

Eger bir berg-i sebze yâ eger bir dâne katmer gül

(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 132.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HAKKI, İshak Hakkı Paşad. 1808 - ö. 1860Doğum YeriGörüntüle
2FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Doğum YeriGörüntüle
3ŞEYH AHMEDd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAKKI, İshak Hakkı Paşad. 1808 - ö. 1860Doğum YılıGörüntüle
5FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Doğum YılıGörüntüle
6ŞEYH AHMEDd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7HAKKI, İshak Hakkı Paşad. 1808 - ö. 1860Ölüm YılıGörüntüle
8FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Ölüm YılıGörüntüle
9ŞEYH AHMEDd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10HAKKI, İshak Hakkı Paşad. 1808 - ö. 1860MeslekGörüntüle
11FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833MeslekGörüntüle
12ŞEYH AHMEDd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13HAKKI, İshak Hakkı Paşad. 1808 - ö. 1860Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ŞEYH AHMEDd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HAKKI, İshak Hakkı Paşad. 1808 - ö. 1860Madde AdıGörüntüle
17FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Madde AdıGörüntüle
18ŞEYH AHMEDd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle