RİF’AT, Halîl Rif'at Efendi

(d. 1245/1829 - ö. 1310/1893)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Halîl Rif'at, mahlası Rif'at'tir. 1245/1829‘te Antep’te doğmuştur. Babasının ismi Hacı Halîl Ağa, Savcılı aşiretinin reisidir. Anne tarafından soyu Nazmü’l-Le'âl yazarı Şeyh Ahmed‘e dayanmaktadır. Dayı Ahmed Ağa‘nın kardeşi, şair Zeki Savcı‘nın babasıdır. Rif'at Efendi, Arapça ve Farsçayı kendi gayretiyle öğrenmiştir. Çiftçilikle uğraşmıştır. 1298/1881’de Antep’te nüfus memuru olmuş, 23 yaşında babasına darılarak Mısır’a gitmiştir. Hidiv Abbas Paşa zamanında Başağa muavinliği yapmıştır. Babasının yazdığı duygulu mektup üzerine Antep’e dönmüştür. Hayatının sonuna kadar bidayet mahkemesi ve meclis-i idare azalıklarında bulunmuştur. 40 yaşından sonra Kuran’ı hıfzetmiştir. Hâlid Ziyâeddîn Nakşibendi‘ye intisap edip Nakşî olmuştur (Yener 1934: 109). Kadrî Paşa‘nın sadareti zamanında rütbe-i salise ile taltif edilmiştir. 1310/1893 tarihinde vefat etmiştir. Mezarı Saçaklı-zâde‘nin mezarı civarındadır (Yener 1934: 110).

Rif'at Efendi'nin hece ve aruz vezniyle yazılmış şiir­leri vardır. Şiirlerini bir mecmua içinde topladığını ve oğlu Zeki Bey’de bulun­duğunu Şakir Sabri söylemekte ise de bu şiirler elde edilememiştir. Antepli Müftü Bahaaddîn Efendi’nin ölümü üzerine bir tarih manzumesi yazmıştır. Ayrıca Hasırcı-zâde‘nin Halîl Rif'at Efendi‘ye yazdığı bir kasidesi ile mesnevi tarzında yazılmış manzum bir mektubu vardır (Aksoy 1941: 122).

Kaynakça

Aksoy, Ömer Asım (1941). Hasırcızâde Hafız Mehmet Ağa. Gaziantep: CHP Basımevi.

Bülbülzâde Abdullah Edip Bayram Şiir Defteri. Halil İbrahim Yakar Özel Kütüphanesi. 44, 45, 49, 50, 56.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay.

Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.

Yener, Şakir Sabri (1943). "Kitabeler". Başpınar Dergisi. (44): 14.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKAR
Yayın Tarihi: 18.09.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Verdi revnak rûyuna hattın kemâl olmuş sana

Nev-nüvişte bir berât-i âlü’l-âl olmuş sana

Mâh-ı nev mihr-i dırahşânla olup âmîhte

Biri ebrû birisi hüsn-i cemâl olmuş sana

Gülşen-i âlemde güller hep birikmiş bir yere

Sonra gelmiş sevdigim ruhsâr-ı al olmuş sana

Sâgâr-ı lâ‘l-i leb-i dilcûna nisbet câm-ı Cem

Dürd ile lebrîz-i köhne bir sifâl olmuş sana

Destgâh-ı hüsnde çarhın o zîbâ atlası

Ey şeh-i mülk ü melâhat dest-mâl olmuş sana

Gâhi cevr ü gâhi lutf etmekdi cânâ âdetin

Cevrin efzûn olmada bilmem ne hâl olmuş sana

Kimi anber kimisi sünbül demişler zülfine

Kâkülün bahsi bir ince kîl ü kâl olmuş sana

Ey gönül zevk-i sürûr u neş’ene vardır sebeb

Ol perîden gâlibâ va‘d-i visâl olmuş sana

Bir Nedîm-i nüktedâna peyrev olmuş Rif’atâ

Nazm-ı pâkin eylemek tanzîr muhâl olmuş sana

(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları Yay. 196.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞÂKİR BABAd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2SAİD BABAd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KELÎM, Mehmed Kelîm Efendid. ? - ö. 1851Doğum YeriGörüntüle
4REFÎK, Hacı Murâd Ağa-zâde Mustafa Refîk Beyd. 1829 - ö. 1900Doğum YılıGörüntüle
5GARÎBÎ, Hoşağası Hacı Paşa, Mustafa Efendid. 1829 - ö. 1899Doğum YılıGörüntüle
6ŞÂKİR EFENDİ, Gelibolulu Elhâcd. 1829 - ö. 1859Doğum YılıGörüntüle
7Nabizade Nazımd. 1862 - ö. 5 Ağustos 1893Ölüm YılıGörüntüle
8RÂŞİD, Mehmed Ali Râşid Efendi, Anteplid. 1819 - ö. 1893Ölüm YılıGörüntüle
9Muallim Nacid. 1850 - ö. 13 Nisan 1893Ölüm YılıGörüntüle
10ÇAVUŞ/ÖMER ÇAVUŞ, Ömer Sarıkayad. 1900 - ö. 1991MeslekGörüntüle
11Ebeydulla İbrahimd. 1951 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KEŞFȊ, Mustafad. 1843 - ö. 1910MeslekGörüntüle
13KÂMİL PAŞA, Kıbrıslı Mehmed Kâmil Paşad. 1832 - ö. 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ZÂRÎ, Hanyalı Abdülvehhâbd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZİHNÎ, Alî Zihnî Efendid. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUHYİDDÎN, Enderunlud. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
17KÂSID, Molla Abdullahd. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
18MÜLHEM, Derviş Mülhem Efendid. ? - ö. 1816-17Madde AdıGörüntüle