RİF’AT, Hasan Rif’at Efendi

(d. 1263/1847 - ö. 1332/1917)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1263/1847 yılında Sivas’ta doğdu. Asıl adı Hasan Rif’at Efendi’dir. Rif’at mahlasını kullandı. Zembilciler diye tanınan, bilgiye ve sanata karşı büyük kabiliyeti olan bir aileye mensuptu. Bu yüzden Zembilci-zâde sanıyla tanındı. Hattat ve âlim İbrâhim Besîm Efendi’nin oğludur. Büyük dedesi Hasan Efendi ile dedesi Hacı Mehmed Ağa da ulemadandır. Aydın bir aile içinde yetişen Hasan Rif’at Efendi, küçük yaşlarda ilme karşı büyük bir ilgi duydu, bilhassa tıbbi eserleri çok okudu. Bir ara Merzifon’da bulundu. Oranın son büyük şairlerinden Hilmî Dede ile tanıştı. Hayatının büyük bir bölümünü memuriyette geçirdi. Hükümet konağı komisyon azalığına getirildi. Belediye, Maarif, Kura Meclis azalıklarına seçildi. Emvâl ve Eytâm müdürlüğünde bulundu. Merkez ve kazalarda hazineye zarar verenlerin hesaplarına bakılmak üzere kurulan komisyon riyasetinde, Bağdad Caddesi’nin inşası için kurulan komisyon reisliğinde, Sivas’a gelmekte olan Kars muhacirleri komisyon azalığında, Nafia, Evkâf azalıklarında görev yaptı. Bunlardan başka Mahkeme-i Bidâyet, İstinâf Mahkemesi azalıklarında bulundu. R. 1332/1917 yılında 70 yaşında iken Sivas’ta vefat etti. Şairin ölümü Sivas’ın aydın kesiminde derin bir acı uyandırdı. Bu münasebetle Kayserili Hilmî Hoca “Çıkdı beş kerre müezzin cevherîn târîh idi/Dâne-i rûh itdi hâk şu bülbüle cenneti” (1332) beyitini ölümüne tarih düşürdü.
Vehbi Cem Aşkun, Hasan Rif’at’ın birçok eseri olsa da bunların elde bulunmadığını söyler ve bazı şiirlerini örnek olarak verir (1948: 225). Belli başlı eserleri şunlardır:

1. Şefâ’at-nâme: 73 sayfalık basılmamış bir eserdir. Zamanında çok meşhur olmuştur.

2. Ma’rifetullah: 2000 beyitlik bir eserdir.

Kaynakça

Aşkun, Vehbi Cem (1948). Sivas Şairleri. Sivas: Kamil Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MEHTAP ERDOĞAN
Yayın Tarihi: 09.12.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel
Özenme hîç bu dünyânın sonu vîrân olur birgün
Kanı ol sürdüğün demler kamu yalan olur birgün


Donanup al yeşil atlas giyinip olma mağrûr
Yapışup gövdene senin kara katran olur birgün

Alup gideceğin şunda kefendir bir iki arşun
Çürüyüp endâmına bulaşır kan olur birgün


Yürü ey Rif’at durma dâ’im hâlıkı zikret
Cime korktuğun yerde sana dermân olur birgün
(Aşkun, Vehbi Cem (1948). Sivas Şairleri. Sivas: Kamil Matbaası. 226.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Süleyman Zamand. 18 Mart 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ZEKİYE SELAMd. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HASAN, Hasan Ateşd. 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAYRET, Mehmed Bahâeddîn Hayret Efendi, Adanalı Hoca Hayret Efendid. 1847-48 - ö. 1913Doğum YılıGörüntüle
5Şakir Şevketd. 1847 - ö. 1878Doğum YılıGörüntüle
6KELAMÎ/GÖLLETLİ KELAMİ BABA, Ahmetd. 1847 - ö. 1927Doğum YılıGörüntüle
7HAYDARÎ, Hıdır Hulusid. 1863-1867? - ö. 1910/1917?Ölüm YılıGörüntüle
8SEYRÎ, Yozgatlıd. 1852? - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
9CESİMÎ, Yusufd. 1835 - ö. 1917Ölüm YılıGörüntüle
10GÂLİB, Abdulhalîm Gâlibd. ? - ö. 1876Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11RİF’AT, Kırımlı Ebû Bekir Rif'at Efendid. 1780-81 - ö. 1831-32?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12HAFÎD, Mehmed Hafîd Bey, İstanbullud. 1850 - ö. 1920Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Rif'at, Hüseyin Rif'at Çelebid. ? - ö. 1797\'den sonraMadde AdıGörüntüle
14TIFLÎ, Tırnakçı Tıflî Ahmed Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15NEF'Î, Erzurumlu Resûl Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle