SEFİL EDNA/FAKİR EDNA/EDNA/DERTLİ, Abuzer Doğanay

(d. 1902 / ö. 1965)
âşık
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Abuzer Doğanay’dır. 1902 yılında Zile’nin Yücepınar köyünde doğmuştur. Âşık Kemterî’nin oğludur. Çiftçilikle uğraşmış, babası Kemterî’nin etkisi ile şiirler söylemiş, sazı, sözü ve olgun kelamı ile ününü çevresinde bir hayli yaygınlaştırmıştır. 1965’te köyünde vefat etmiştir. Mezarı Yücepınar köyündedir.

Babası Kemterî’den tasavvuf ve âşıklık üzerine eğitim almış, şiirlerinde Sefil Edna, Edna, Fakir Edna ve Dertli mahlaslarını kullanmış, deyişlerinde genellikle Ehl-i Beyt, tasavvuf, ve Alevi-Bektaşi kültürünü işlemiştir.

Dedesi Âşık Seyit Süleyman ve babası Âşık Kemterî çok iyi saz çalan âşıklar olduğundan, saz çalma ailede gelenek haline geldiği için küçük yaşta bağlama çalmayı öğrenen Sefil Edna, babasından keman çalmayı da öğrenmiş ve sanatını iki değişik sazla icra etmiştir.

Gezgin bir âşık olarak da tanınan Sefil Edna, geçimini köyde çiftçilik yaparak ve cemlerde zakirlik yaparak sağlamıştır. Bir dizesinde: "Aşkın badesini içtimde kandım" ifadesi ile, badeli bir âşık olduğunu belirtip, Hatayî’yi manevi üstad kabul ettiğini, birçok şiirinde: "Bu Fakir Edna’ya sevdayı kılan/ Üstadım Hatayi dersini alan/ Bunda kalanların carına gelen/ Günahkarım günahımı bağışla" ve "Fakir Edna’m der ki bu sırra eren/ Üstadım Hatayi dârına duran/ Tamuda yanar mı nurunu gören/ Yetiş Hızır Nebi sen imdad eyle" biçiminde zikretmiştir.

Zile’nin ünlü âşıklarından Âşık Remzanî ve yeğeni Sadık Doğanay’ı yetiştirmiş, deyişlerini genellikle doğaçlama söylediğinden ölümüyle birlikte pek çok şiiri kaybolmuştur.

Kaynakça

Kurt, Necdet (2016). El Vurup Yâremi İncitme Tabip Zileli Âşık Sadık Doğanay. İzmir: Kanyılmaz Mat.

Yardımcı, Mehmet (2004). 16. Yüzyıldan Günümüze İz Bırakan Zileli Şairler. Zile: Zile Belediyesi Kültür Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET YARDIMCI
Yayın Tarihi: 04.06.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mustafa Necati Sepetçioğlud. 1932 - ö. 8 Temmuz 2006Doğum YeriGörüntüle
2LÜTFÎ, Muslî Ağa-zâde Mustafa Ağad. ? - ö. 1130/1717Doğum YeriGörüntüle
3DERMANÎ, Ahmet Bitekerd. 01.03.1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAMZA, Hamza Çiftçid. 1902 - ö. 16.07.1995Doğum YılıGörüntüle
5Kemal Edip Kürkçüoğlud. 1902 - ö. 14 Nisan 1977Doğum YılıGörüntüle
6SEYYİD ABDULHÂKİM EL HÜSEYNÎd. 1902 - ö. 1972Doğum YılıGörüntüle
7Besim Atalayd. 1882 - ö. 07 Kasım 1965Ölüm YılıGörüntüle
8Refik Halit Karayd. 15 Mart 1888 - ö. 18 Temmuz 1965Ölüm YılıGörüntüle
9İSMAİL COŞARd. 1903 - ö. 1965Ölüm YılıGörüntüle
10KARATAŞ, Şükrü Karataşd. 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
11SALİH, Salih Çelikd. 1957 - ö. ?MeslekGörüntüle
12KÂMİL, Halild. 1851 - ö. 1936MeslekGörüntüle
13HAZANÎ, Erdoğan Bektaşd. 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HAZRET, Muhammedin Ziyauddind. 1855/1858? - ö. 1924Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MAHZÛNÎ/SEYYİD/SEYYİD GAZİ/ZÜNÛBÎ, Seyyid Gökçed. 1869 - ö. 1940Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16CEDÎDİ, İslâmoğlı Süleymân Beyd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17HÂMÎ, Hâmî Efendid. ? - ö. 1842-43Madde AdıGörüntüle
18PINAR/SEFİL PINAR, Ahmet Yeğinerd. 1932 - ö. ?Madde AdıGörüntüle