SEFİL LADO, Vladimir Beruaşvili

(d. 1877 / ö. ?)
âşık, çiftçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Vladimir Beruaşvili 1877 yılında Gürcistan'ın Ahılkelek (Akhalkalaki) şehrinin Koteliya köyünde fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. İki yıllık bir eğitim almıştır (Hacılar 2007: 30) Geçimini çiftçilik ve âşıklık yaparak sağlamıştır. Ailesi ve çocukları hakkında pek fazla bilgi yoktur ancak bir şiirinde "Lado gibi altı canın sahavı" mısralarıyla altı kişiye baktığı ortaya çıkmaktadır. Ölüm tarihi ve mezarı hakkında da bir malumata ulaşılamamıştır. 1918-1919 yıllarında geçen hadiselere yazdığı şiirlerle onun bu yıllarda hayatta olduğu anlaşılmaktadır. Ahılkelek, Hırtız, Cevaheti bölgelerinde yaşamıştır. Gürcü asıllıdır.

Sefil Lado olarak bilinen Vladimir Beruaşvili'nin elde edilen en eski şiirleri 1905- 907 yıllarına aittir. Günümüze kadar gelen Türkçe 15 kadar şiiri vardır (Hacılar 2007: 30). Âşıklık geleneğini yaşadığı coğrafyadaki üstattardan ve yakın çevresinden öğrenmiş, genç yaşlarda şiirler söylemeye başlamıştır. Şiirlerinde haksızlığa ve istilaya karşı direniş "Topunan tüfengler çalha çaldadı Felek bu işleri yaptı neyleyim"; zamandan şikayet "Ağla beçare Vladimir kaldın bele zamana", kadere boyun eğme "Gece gündüz niyaz eyle bah dininen imana /Ondan ayrı bu dünyada bulunmaz çaram felek"; çalışana ve üretene övgü "Bele tarla terif olmaz diliynen/ Birer birer aşlamışlar eliynenSuvarmışlar şerbetiynen baliynen Nar kibi qırmızı denin sahavı", ortak yaşam kültürü ve güzellere methiye konularını işlemiştir "Bağçalarda gördüm men bir maralı / Var boynunda boyun bağı paralı /Onu gören olara derdli yaralı /Benzeyir beleli yara sevdiyim".

Ahılkelek, Ahıska ve Cevaheti bölgelerinde Türk-Gürcü ve Ermeniler bir arada yaşamakta ve birbirlerinin dillerini de bilmekteydi. Bu üç etnik kimliğe mensup kişiler birbirleriyle uyum ve hoşgörü içerisinde yaşarken, baskın kültür olarak da Türk kültürünü ve dilini benimsemişlerdi. Sefil Lado da doğup büyüdüğü bu ortamda genel temayüle uymuş Türkçe, Ermenice Gürcüce şiirler meydana getirmiştir. Ustalık gösterisi olarak şiirde Türkçe, Gürcüce ve Ermenice mısraları bir arada da kullandığı bilinmektedir. "Qenasvale" redifli şiiri buna en güzel örnektir (Hacılar 2007: 33).

Şiirleri sözlü kültürde uzun süre yaşadıktan sonra yazıya aktarılmıştır. Âşık edebiyatı tür ve şekillerini ustaca kullanmıştır. Bölgede bilinen âşık makamlarını başarılı bir şekilde kullanmıştır. Şiirlerinde Kuzeydoğu Anadolu ve Azerbaycan Türkçesi ağız özelliklerine rastlanır.

Kaynakça

Hacılar, Valeh (2007). Tük Dilli Gürcü, Yunan ve Aysoru Aşıq - Şairleri. Bakü: Azerbaycan Millî İlimler Akademiyası Folklor Enstitüsü. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 20.11.2018
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ETO/DİDARİ, Ekvtime Davlaşeridzed. 1907 - ö. 1987Doğum YeriGörüntüle
2HASTA HASANd. 1800 - ö. 1866Doğum YeriGörüntüle
3ŞAİR NEBİ/MİSKİN NEBİ/NEBİ, Nebi Miskin Oruçoğlud. 1877 - ö. 1945Doğum YeriGörüntüle
4Fuat Hulusi Demirellid. 1877 - ö. 23 Kasım 1955Doğum YılıGörüntüle
5İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Doğum YılıGörüntüle
6HAMDÎ, Mehmed Hamdîd. 1877 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Fuat Hulusi Demirellid. 1877 - ö. 23 Kasım 1955Ölüm YılıGörüntüle
8İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Ölüm YılıGörüntüle
9HAMDÎ, Mehmed Hamdîd. 1877 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10Fuat Hulusi Demirellid. 1877 - ö. 23 Kasım 1955MeslekGörüntüle
11İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933MeslekGörüntüle
12HAMDÎ, Mehmed Hamdîd. 1877 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Fuat Hulusi Demirellid. 1877 - ö. 23 Kasım 1955Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAMDÎ, Mehmed Hamdîd. 1877 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Fuat Hulusi Demirellid. 1877 - ö. 23 Kasım 1955Madde AdıGörüntüle
17İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Madde AdıGörüntüle
18HAMDÎ, Mehmed Hamdîd. 1877 - ö. ?Madde AdıGörüntüle