SELMÂN, Selman Efendi

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Bursa'da doğdu. Eğitim hayatı oldukça zor geçti. İstanbul kadısı iken ölen Hasan Çelebi'den mülâzım oldu. Divan kâtipliğine atanırken engellendi. Nakkaş Balizâde Rahmî Çelebi'nin arkadaşı ve hemşerisidir. Selmân hakkında en ayrıntılı bilgiyi Meşâirü'ş-Şuarâ vermektedir.Bu bilgilerden Âşık Çelebi'nin Selmân'ı çok iyi izlediği ve bu izlenimlerini oldukça ayrıntılı yazıya aktardığı görülmektedir. Âşık Çelebi'ye göre Selman, iyi bir mûsıkîşinastı. Mıskal ve defi güzel çalardı. Sesi güzel ve davudîydi. Her çeşit yazıda başarılıydı, dakîk (ince) ve celî yazıları vardı. İyi nesih yazardı. Süsleme sanatlarında da ustaydı. Musiki usullerini bağlamayı her yönüyle bilirdi. Rubailer bulup onları süslemek onun icadıydı. Abdî Şâh ve Hıramân türküsü hep onun icadıdır. Nihâyetinde Ubeydî Çelebi’nin ortaya çıkmasıyla bu alanda en önemli üstad o oldu. Ubeydî Çelebi’den sonra, Selmân-ı Bursevî’nin türküleri Hasanoğlu türküsü olarak yorumlanmaya başladı. Onun söylediği gazeller ve yaptığı süslemeler Aydınlı Selmân’ın olarak bilindi. Defalarca dîvân yazışmalarını yapma durumu olduysa da, her seferinde bir engel çıktı. Elkâs Mirzâ’nın geldiğini yazıp padişaha ithafen bir mektup yazdı. Sonunda Timurençe’ye kadı olup onun kadılığına karşı olanlar ve o bölgenin Arnavutları tarafından şehit edildi. Yazıları da yanında bulunduğundan kayboldu. 

Kaynakça

Kılıç, Filiz (2010). Meşâirü'ş-Şuara, İnceleme-Metin. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 

Kurnaz, Cemal-Mustafa Tatcı (hzl.). (2001). Tuhfe-i Nâilî, Mehmet Nail Tuman. Ankara: Bizim Büro Yay. 

M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsü'l-Alam. İstanbul : Kaşgar Neşriyat. 

Sungurhan, Aysun. Beyanî-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.. [1.1.2014]. 

Sungurhan, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.. [1.1.2014]. 

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 18.11.2014
Güncelleme Tarihi: 29.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Ne şîve vaktidür sâkî bir aydur rûzedâruz biz

Bu dem pîr-i harâbâtun öninde şermsâruz biz

(Sungurhan, Aysun. Beyanî-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.. [1.1.2014]. 394.)

Benümçün agla ey çeşmüm benem bî-çâre vü bî-kes

İlahî olmasun böyle kişi âvâre vü bî-kes

(Kılıç, Filiz (2010). Meşâirü'ş-Şuara, İnceleme-Metin. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitsü Yay. 1000-1002.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SUN’Î, Sun’ullâh, Hüsâm-zâde Sun’ullâhd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2NİYÂZÎ, Niyâzî-i Kadîmd. ? - ö. 1508 ?Doğum YeriGörüntüle
3HAYREDDİN-ZÂDE, Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1616Doğum YeriGörüntüle
4ÂRİF, Çalkandı-zâde Mustafa Ârif Efendid. ? - ö. 1771-1772MeslekGörüntüle
5TAL‘ATÎ, Hüseyin Efendid. ? - ö. 1664MeslekGörüntüle
6HÂŞİMÎ, Kudsî-zâde Emir, Seyyid Mehmed Hâşim Efendid. ? - ö. 23 Kasım 1677MeslekGörüntüle
7NA’TÎ, Kâtib Mahmûd Efendi-zâde Ahmed Paşad. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8LÜTFÎ-İ ACEM, Mahmûd-ı Hard. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9KÂMÎ, Hasan Çelebid. ? - ö. 1544Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10ENVERÎ DEDEd. ? - ö. 1546-47Madde AdıGörüntüle
11NİZÂRÎ, Abdurehimd. 1770 - ö. 1850Madde AdıGörüntüle
12PEYKERÎd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle