Madde Detay

Mehmet Şerafettin (Yaltkaya) 1879/1880 yılında İstanbul Kocamustafapaşa'da doğdu. Aslen Ürgüplüdür. Babası Kâdiriyye tarikatı şeyhlerindendir. Sıbyan Mektebi ve rüştiye eğitiminin ardından 1899'da Darülmuallimin'den mezun oldu. Dönemin meşhur isimlerinden dersler alarak medrese tahsilini tamamladı ve 1902 yılında icazet aldı. 1912'de Beyazıt Camii'nde ders kürsüsüne çıktı. 1923'te Süleymaniye Medresesi Müdür Yardımcılığı görevine getirildi. 1924 yılında Dar’ül-Fünun İlahiyat Fakültesi’ne Kelâm Tarihi Müderrisi olarak atandı. Daha sonra da İslâm Dini ve Felsefesi alanında Ordinaryüs Profesör oldu. Cumhuriyet'in kurulmasının akabinde medreselerin kapatılmasının ardından kurulan Dar'ül-Fünun İlahiyat Fakültesi'nde uzun müddet ders verdi. Bu fakültenin üniversite reformuyla kapatılmasının ardından İslâm Tedkikleri Enstitüsü Müdürlüğü'ne getirildi. Hilmi Ziya Ülken ile birlikte iki sayı olarak yayımlanabilen Felsefe Yıllığı adlı mecmuayı çıkardı. Sebilürreşat, Beyânü’l Hak, Mihrâb, İlahiyat, İslâm gibi dergilerde çok sayıda makalesi yayımlandı. Atatürk'ün cenaze namazını kıldırdı. 1942'de Diyanet İşleri Başkanlığı'na atanan ikinci başkan olarak başladığı görevini 1947'de vefat edene dek sürdürdü. Mezarı, Cebeci Asri Mezarlığı'ndadır (Kara 2013: 308-310, Özel 2002: 91, 92).

Şerafettin Yaltkaya, eserlerinin büyük bir çoğunluğunu dinî sahada vermiş olmasına karşın şiire de duyarsız kalmamış ve gerek kendi şiirleri gerek tercüme ettiği şiirlerle sanatçı kişiliğini göstermiştir. Onun neşredilen ilk edebî eseri olan ve Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesini ziyaret sonrasında kaleme aldığı "Firdevs-Âşiyân Sultan Süleymân Hân Kânûnî Hazretlerinin Türbe-i Mübâreklerini Ziyâretde" adlı manzume, Şerafettin Yaltkaya'nın Osmanlı tarihine olan ilgisini göstermektedir. Hamasî bir üslupla kaleme aldığı şiirde maziye rücu eden şair, tarih sahnesinde hayalî bir gezintiye çıkar ve Osmanlı'nın şanlı mazisini yad eder. İmparatorluğun çöküşü evresinde kaleme alınan bu eser, tıpkı Yahya Kemal'de olduğu gibi şaşaalı günlere duyulan özlemin bir yansımasıdır.

Kaynaklarda şairin istediği hâlde neşredemediği şiir kitabı şeklinde bahsi geçen Solgun Çiçekler (Kara 2013: 310), Adnan Akgün tarafından 2017 yılında neşredilmiştir. Klasik şiirin temel özelliklerini taşıyan bu eserde, sadece dinî şiirlere değil gazel, şarkı gibi diğer nazım türlerine de yer verilmiştir. Arapçaya vukufiyeti çok iyi olan Yaltkaya, Muallakat-ı Seb'a'nın Türkçe çevirisini de yapmıştır. Büyük bir ilgi gören bu çeviri sonraki yıllarda birkaç kez daha basılmıştır. Aynı zamanda çocuklar için küçük çaplı manzum bir ilmihal kitabı telif eden Yaltkaya, bu yönüyle çocuk edebiyatına da katkıda bulunmuştur.