SEYYİD, Uşşâkî-zâde Seyyid Mehmed Sadreddin Efendi

(d. ?/? - ö. 1146/1735-36)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed Sadreddin’dir. Rumeli kazaskeri iken vebadan ölen Uşşâkî-zâde Seyyid Abdullah Nesib Efendi’nin oğludur. Bundan dolayı Uşşâkî-zâde sanıyla meşhur oldu. Öğrenimini tamamladıktan sonra mülazım oldu. 1112/1700-01 yılında Şeyhülislam Feyzullah Efendi’nin Beşiktaş’taki Yahya Efendi Medresesi’ne, 1116/1704-05 yılında Paşmakçı-zâde Seyyid Ali Efendi’nin inayetiyle Kogacı Dede Medresesi’ne, 1120/1708-09 yılında Ebe-zâde ‘Abdu’llâh Efendi’nin inayetiyle Bezirganbaşı Medresesi’ne, 1123/1711-12’de yine Paşmakçı-zâde Seyyid Ali Efendi’nin inayetiyle Ankaravî Medresesi’ne, 1126/1714-15’te Mahmud Efendi’nin inayetiyle İbrahim Paşa Medresesi’ne, 1128/1715-16’da Abdurrahim Efendi’nin inayetiyle Sahn-ı Seman Medreselerinden birine, 1129/1716-17 Şeyhülislam İshak İsmail Efendi’nin inayetiyle Mahmûd Efendi Medresesi’ne, 1131/1718-19'da Yenişehirli Abdullah Efendi’nin inayetiyle Haseki Medresesi’ne, 1132/1719-20 yılında ise Üsküdar Mihrimah Medresesi’ne müderris oldu. 1138/1725-26’da Halep, 1146/1735-36 yılında ise Şam kadısı oldu ve aynı yıl burada vefat etti. Şam’da medfundur.

Seyyid’in herhangi bir eserinin olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Ancak tezkirelerde şaire ait bazı şiirler kayıtlıdır. Râmiz, Seyyid’in şiir ve inşadaki başarısından övgüyle bahseder (Erdem 1994: 167).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yay. 1425.

Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr, (Fatîn Tezkiresi). Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 230.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurefâsı, İnceleme-Tenkidli Metin-İndeks-Sözlük. Ankara: AKM Yay. 167-68.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 410-12.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Karatay, Halit (2008). Hattat Divân Şâirleri. Ankara: Akçağ Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay. 461.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul. 710.

Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-Âlâm. C. 4. İstanbul: Mihran Matbaası. 2743.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 15.04.2014
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Tarf-ı la’linde ayân hâl mi tebhâle midir

Zînet-efzâ-yı dehân hâl mi tebhâle midir

Nokta-i gonca mıdır yâ ser-i mîmî mîmi

Yohsa ey âfet-i cân hâl mi tebhâle midir

Reşha-i kilk-i kader mi varak-ı hüsnünde

Bilmedik kaldı nihân hâl mi tebhâle midir

Eser-i hatt-ı şu’â’-ı nigeh-i âşık mı

Nedir ey mihr-i cihân hâl mi tebhâle midir

Merdüm-i dîde-i Seyyid mi düşüp kaldı meger

Söyle ey rûh-ı revân hâl mi tebhâle midir

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 411.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraDoğum YeriGörüntüle
2REŞÎD, Rüşdî-zâde Hasand. ? - ö. 1739-40Doğum YeriGörüntüle
3SA‘ÎD, Cezerî Mehmed Efendi-zâde Mehmed Sa‘îd Efendid. ? - ö. 26 Aralık 1752Doğum YeriGörüntüle
4ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraDoğum YılıGörüntüle
5REŞÎD, Rüşdî-zâde Hasand. ? - ö. 1739-40Doğum YılıGörüntüle
6SA‘ÎD, Cezerî Mehmed Efendi-zâde Mehmed Sa‘îd Efendid. ? - ö. 26 Aralık 1752Doğum YılıGörüntüle
7ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraÖlüm YılıGörüntüle
8REŞÎD, Rüşdî-zâde Hasand. ? - ö. 1739-40Ölüm YılıGörüntüle
9SA‘ÎD, Cezerî Mehmed Efendi-zâde Mehmed Sa‘îd Efendid. ? - ö. 26 Aralık 1752Ölüm YılıGörüntüle
10ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraMeslekGörüntüle
11REŞÎD, Rüşdî-zâde Hasand. ? - ö. 1739-40MeslekGörüntüle
12SA‘ÎD, Cezerî Mehmed Efendi-zâde Mehmed Sa‘îd Efendid. ? - ö. 26 Aralık 1752MeslekGörüntüle
13ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14REŞÎD, Rüşdî-zâde Hasand. ? - ö. 1739-40Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SA‘ÎD, Cezerî Mehmed Efendi-zâde Mehmed Sa‘îd Efendid. ? - ö. 26 Aralık 1752Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÇAVUŞ-ZÂDE, Hâcı Hâlid Fâhir Efendid. 1806-1807 - ö. 1847\'den sonraMadde AdıGörüntüle
17REŞÎD, Rüşdî-zâde Hasand. ? - ö. 1739-40Madde AdıGörüntüle
18SA‘ÎD, Cezerî Mehmed Efendi-zâde Mehmed Sa‘îd Efendid. ? - ö. 26 Aralık 1752Madde AdıGörüntüle