SIDKÎ, Şeyh İbrahim Sıdkî Efendi, Saçlı İbrahim Efendi

(d. ?/? - ö. 20 Receb 1070/1 Nisan1660)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şeyh İbrahim Sıdkî Efendi, Edirne’de Saçlı İbrahim Efendi olarak bilinir. Nakşibendi tarikatına bağlı olan babası Mustafa Çelebi sultan solaklarından, oğlu Abdülhayy Efendi ise Âsitâne-i Hüdâyî şeyhlerindendir. Ailesi 1000 / 1591-1592 tarihinde İstanbul’a gelmiştir. 1005 / 1596-1597 yılında babasının vefatından sonra Sultan I. Ahmed’in hocalarından Mustafa Efendi’nin yanına gitti. 17 Receb 1012 / 21 Aralık 1603 tarihinde Sultan I. Ahmed tahta geçince hocasıyla birlikte hazine odasına alındı. Bir süre sonra da has odaya tayin edildi. On yıl kadar saray hocalığı yaptı. Padişahın Şeyh Aziz Mahmud Hüdayî Efendi’yi saraya daveti neticesinde, şeyh efendiden etkilenerek kendisine intisap etti. 1035 / 1625 yılında Silistre kasabasına halife tayin edildi. 1048 Şevval / 1639 yılı şubat ayında Muk‘ad Ahmed Efendi’den hilafet alarak Edirne’de Şeyh Halil Efendi yerine Dizdar-zade Zaviyesi şeyhi oldu. 20 Receb 1070 / 1 Nisan 1660 tarihinde yetmiş yaşında iken vefat etti. Görev yaptığı tekyeye defnedildi. Dostlarından Nâilî Çelebi’nin “Yöneldi Saçlı İbrâhîm Efendi kurb-ı Mevlâ’ya” (1070) mısraı vefatına tarihtir. Tuhfe-i Nâilî’de Bosna’da Besrik isimli kasabada doğduğu ve yine Bosna’da Fatih Sultan Mehmed Camii haziresinde medfun olduğu kaydı vardır (Kurnaz ve Tatçı 2001: 553).
 

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl) (1995). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.
Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî, Vefeyât-ı Ayvansarayî. İstanbul: Buhara Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 17.12.2014
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Beyit


Bülbül niyâz içün güle fasl-ı bahâr arar
Âşık muhabbet itmekiçün gül-‘izâr arar

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şakaik-ı Nu‘maniye ve Zeyilleri Vekayiü’l-Fudalâ II-III Şeyhi Mehmed Efendi. İstanbul: Çağrı Yay. 558. 
 

İlahi


Kullarun derdine tîmâr eyle
Lutfı çok rahmeti çok Sultânum

Nakd-i vaslun ana kıl erzânî
Lutfı çok rahmeti çok Sultânum

Sıdkî’ye eyle meded ihsânı
Hasret ü derd ile yandı cânı

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî, Vefeyât-ı Ayvansarayî. İstanbul: Buhara Yay. 139.