ŞÜKRÎ, Üsküdarî Mehmed Şükrullah Efendi

(d. ?/? - ö. 12 Rebiyülevvel 1221/30 Mayıs 1806)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul (Üsküdar)’da doğmuş olup doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Mehmed Şükrullah Efendi’dir. Abdurrahim Efendi’nin oğlu, Memleketeyn Beğleri kapı kethüdası İsmail Efendi’nin torunudur. Darbhane Kâtibi Üsküdarî Şükrî Efendi, Davud İsmail Efendizâde olarak  tanındı. Göyce Emin Efendi adlı bir kardeşi vardır. Darphane Kâtibi iken 12 Rebiyülevvel 1221/30 Mayıs 1806’da vefat etti. Mezarı Üsküdar’da (şimdi Kadıköy) Ayrılıkçeşmesi’ndedir.

Hayatı hakkında olduğu gibi eserlerine dair bilgiler de sınırlıdır. Şeyhülislâm Ârif Hikmet Bey (Çınarcı 2007: 76), ölümünden birkaç yıl önce kendisinden şiirlerini istediğinde, ona şiirlerinin kendisinde olmadığını, zayi olduğunu söylemiş ve şiirlerinin dostlarda bulunanlardan ibaret olduğunu belirtmiştir. Şefkat Tezkiresi (Önder 2006: 154-159)’nde yedi gazeli, iki matlaı ve bir de müfredi bulunmaktadır.

Mehmed Şükrî Efendi afyon tutkunu olup (Çınarcı 2007: 76), şiirlerinde Şükrî ve Şükrullah mahlaslarını kullanmıştır (Türk Dünyası Edebiyatçılar Ansiklopedisi 2007: 127-128). Kaynaklara (Silahdarzâde vr. 42a; Önder 2006: 154) göre iyi bir şair olup hattattır (Çınarcı 2007: 76).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1607.

Çınarcı, M. Nuri (2007). Şeyhülislâm Ârif Hikmet Bey’in Tezkiretü’ş-Şu‘arâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 75-76.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 492.

Karatay, Halit (2008). Hattat Dîvân Şâirleri. Ankara: Akçağ Yayınları. 425.

Önder, Murat (2006). Şefkat ve Tezkire-i Şu‘arâsı. Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi. 154-159.

Silahdarzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şuara. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. T 2557. 42a.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Şükrî Efendi (İsmail Efendizâde)”. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 184.

Türk Dünyası Edebiyatçılar Ansiklopedisi (2007). “Şükrî”. C. 8. Ankara: AKM Yay. 127-128.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 23.02.2014
Güncelleme Tarihi: 12.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Serv-i zîbâ-yı gülistân-ı safâdır kâmetin

Gül-bün-i nâz ihtizâz-ı i‘tinâdır kâmetin

Tâ’irân-ı kuds ise cânâ n’ola pervânesi

Şem‘-i bâlâ-yı tecellî-i Hudâdır kâmetin

Olamaz gül-bûse-çîn-i ârzû dest-i ümîd

Nahl-i nahvet cünbiş-i server-hevâdır kâmetin

Kat‘-ı râh-ı vâdi-i ser-menzil-i ‘ışk itmege

Dest-i pîrân-ı hevâda bir ‘asâdır kâmetin

Matla‘-ı manzûme-i dîvân-ı nâz u behcete

Mısra‘-ı berceste-i hüsn ü bahâdır kâmetin

Remz-i nesh-i âyet-i hüsni hat-ı reyhânile

Mû-be-mû tahrîre kilk-i şîve-zâdır kâmetin

Rişte-i tûl-i emel ya sûzen-i sun‘-ı ezel

Yâ ki sîm-endâze-i safvet-nümâdır kâmetin

Hâme-i i‘câzda ya sidre ya ‘ömr-i dırâz

Ya hadeng-i gamze-i zahm-âzmâdır kâmetin* 

Hâsılı artursa vasfında ne rütbe kâmeti

Hâme-i bâlâ-kad-i Şükrî sezâdır kâmetin

______

* Mısra vezne umuyor.

(Önder, Murat (2006). Şefkat ve Tezkire-i Şu‘arâsı. Yüksek Lisans Tezi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi. 156-157.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Doğum YeriGörüntüle
2Erkan Karad. 05 Şubat 1964 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Doğum YeriGörüntüle
4ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Doğum YılıGörüntüle
5Erkan Karad. 05 Şubat 1964 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Doğum YılıGörüntüle
7ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Ölüm YılıGörüntüle
8Erkan Karad. 05 Şubat 1964 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Ölüm YılıGörüntüle
10ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.MeslekGörüntüle
11Erkan Karad. 05 Şubat 1964 - ö. ?MeslekGörüntüle
12HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851MeslekGörüntüle
13ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Erkan Karad. 05 Şubat 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Madde AdıGörüntüle
17Erkan Karad. 05 Şubat 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Madde AdıGörüntüle