TÂCÎ, Tâcî Bey, Mîr Tâcî

(d. 826/1422-23 - ö. 890/1485-86)
divan şairi, münşî
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Amasyalıdır. 826/1422-23’da doğdu. Muhtelif kaynaklarda Tâcî Bey, Mîr Tâcî ve Tâc Bey olarak anılmaktadır. Amasya havalisinde Tâcbeyler adıyla tanınan pek çok âlim ve şair yetiştiren bir ailenin ferdidir. Şair Tâcî-zâde Ca’fer Bey ve Tâcî-zâde Sa’dî Çelebi’lerin babası, yine şair olan Ca’ferî’nin dedesidir. Amasya’da şehremini iken Sultân Bâyezîd’in bu şehirdeki şehzadeliği sırasında, Sicill-i Osmânî’ye göre cülusundan sonra defterdâr ve hâssa emiri olmuştur. Âşık Çelebi, Tâcî’nin oğlu Ca’fer Çelebi’yi anlatırken II. Bayezîd’e şehzadeliğinde lalalık yaptığını kaydetmiştir. 890/1485-86 tarihinde ölmüştür. Oğlu Sa’dî Çelebi’nin Münşeât’ında Tâcî Bey’in de bazı mektupları bulunmaktadır. Şairliği üzerinde kaynaklarda değerlendirme yapılmamıştır. Tâcî’nin nazire mecmualarına alınmış az sayıdaki şiirlerinin dışında herhangi bir eseri bilinmemektedir. Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’irinde 3, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde de 1 şiiri yer almaktadır.

Kaynakça

Cunbur, Müjgan (2007). “Tâcî”. Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 138-139.

Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. Nr. 5782. vr. 261b, 279a, 319b.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Gelibolulu Âlî, Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013].

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutlar Oğuz, Fatma Sabiha, M. Çakır, H. Koncu (hzl.) (2012). Mehmed Tevfik, Kâfile-i Şu’arâ. İstanbul: Doğu Kütüphanesi.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’şu’arâ. C. 2. Ankara: TTK Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1997). Beyâni Mustafa bin Carullah, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Lugal, Necati ve A. Erzi (hzl.) (1956). Tâcîzâde Sa’dî Çelebi Münşeâtı. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yay..

Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmânî. C. 2. İstanbul.

Meredith-Owens, G. M. (hzl.) (1971). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (Meşâ’irü’ş-Şu’arâ or Tezkire of Âşık Çelebi). London: Brydone Printers Ltd. vr. 60a.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul.

Şemseddîn Sâmî (1306). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 3. İstanbul.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 19.09.2013
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Reyhân hatuna mahrem-i berg-i semen olmışdur

Sünbül saçuna hem-dem-i yâsemen olmışdur

Bir gülşen-i zîbâdur hüsnün sanemâ ki_anda

Münbit gül-i hamrâya tarf-ı çemen olmışdur

Bir merdüm-i serhoşdur gözün gözüm içinde

Kim gûşe-i mey-hâne ana vatan olmışdur

Bir zerre ki pinhândur içinde anun pervîn

Gelmiş bu kamer-rûya şimdi dehen olmışdur

Dür dişi hayâsıyla olup düre tâ yilden

Bahr ile sadef dürre gûr u kefen olmışdur

Gül yanagı üstinde gördükçe dirüm zülfin

Cem’iyyet-i Şâmîyle saçun neden olmışdur

İçdükçe ciger kanın câm-ı dil-i her gamzen

Zî-mey içüben merdüm-i şîşe-şiken olmışdur

Bu şi’r-i teri Tâcî çün sûz-ı dem-i Dâvûd

Âvâz-ı Hüseynîde savt-ı Hasen olmışdur

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20.07.2013]. 961.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÂKİF, Iydî-zâde Mustafa Âkif Efendid. ? - ö. 1759-60Doğum YeriGörüntüle
2YÂR ALİ ÇELEBİd. ? - ö. 20.04.1415Doğum YeriGörüntüle
3AHMEDÎ, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızırd. 1334-35 ? - ö. 1410’dan sonra?Doğum YeriGörüntüle
4ÂKİF, Iydî-zâde Mustafa Âkif Efendid. ? - ö. 1759-60Doğum YılıGörüntüle
5YÂR ALİ ÇELEBİd. ? - ö. 20.04.1415Doğum YılıGörüntüle
6AHMEDÎ, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızırd. 1334-35 ? - ö. 1410’dan sonra?Doğum YılıGörüntüle
7ÂKİF, Iydî-zâde Mustafa Âkif Efendid. ? - ö. 1759-60Ölüm YılıGörüntüle
8YÂR ALİ ÇELEBİd. ? - ö. 20.04.1415Ölüm YılıGörüntüle
9AHMEDÎ, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızırd. 1334-35 ? - ö. 1410’dan sonra?Ölüm YılıGörüntüle
10ÂKİF, Iydî-zâde Mustafa Âkif Efendid. ? - ö. 1759-60MeslekGörüntüle
11YÂR ALİ ÇELEBİd. ? - ö. 20.04.1415MeslekGörüntüle
12AHMEDÎ, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızırd. 1334-35 ? - ö. 1410’dan sonra?MeslekGörüntüle
13ÂKİF, Iydî-zâde Mustafa Âkif Efendid. ? - ö. 1759-60Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14YÂR ALİ ÇELEBİd. ? - ö. 20.04.1415Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15AHMEDÎ, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızırd. 1334-35 ? - ö. 1410’dan sonra?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÂKİF, Iydî-zâde Mustafa Âkif Efendid. ? - ö. 1759-60Madde AdıGörüntüle
17YÂR ALİ ÇELEBİd. ? - ö. 20.04.1415Madde AdıGörüntüle
18AHMEDÎ, Tâceddîn İbrâhîm bin Hızırd. 1334-35 ? - ö. 1410’dan sonra?Madde AdıGörüntüle