TÂİB, Kazak-zâde İbrahim

(d. 1209/1794 - ö. ?/1834\\\'ten sonra)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İbrahim olup Kazak-zâde olarak da bilinmektedir. Tezkirelerde ismine rastlanmadığından şairle ilgili en önemli kaynak kendi eserleridir. Eserlerinden elde edilen bilgilere göre şair 1209/1794 yılında Malatya’da doğmuş, çocuk yaşta gurbete çıkmış, yirmi yıl gurbette bulunduktan sonra tekrar Malatya’ya dönmüştür. 19. yüzyılın birinci yarısında II. Mahmûd’un padişahlığı zamanında eser vermiş bir şairidir. İkinci Dîvân'ını bitirme tarihi 1834 olduğuna göre şair, bu tarihten sonraki bir zamanda vefat etmiş olmalıdır.

 Şairin iki Dîvân'ının birer nüshasının olduğu tespit edilebilmiştir:

1. Dîvân: Almanya-Berlin Millî Kütüphanesi’nde olup 1824’te yazılmıştır. Dîvân'da mesnevi tarzında yazılmış manzum 1 dibace, 11 musammat ( 4 muhammes, 7 müseddes ), 405 gazel, 10 müstezad, 28 rubai, 28 müfred, 8 koşma ve 1 tarih bulunmaktadır.

2. Dîvân: Ankara Millî Kütüphane’dedir ve 1834 yılında tamamlanmıştır. Bu Dîvân'da ise 1 mensur dibace, 311 gazel, 7 müstezad, 7 musammat (1 murabba, 5 muhammes, 1 müseddes), 28 rubai, 28 müfred ve 1 tarih vardır.

İbrahim Tâ’ib; Fuzûlî, Nâbî, Bağdatlı Rûhî, Niyâzî-i Mısrî gibi şairlerden etkilenmiş olup klasik Türk şiiri geleneğine uygun daha çok tasavvufi tarzda şiirler yazmıştır. Birinci Dîvân'da 8 koşma, ikinci Dîvân'da heceyle 3 gazel yazmış olması onun halk şiirine de ilgi duyduğunu göstermektedir. İbrahim Tâ’ib rindâne, kalenderâne, dervişâne ve âşıkâne üslupta tasavvufi aşkı anlatan şiirler yazmıştır. Şair, Fuzûlî’nin tasavvuf anlayışına benzer bir anlayışa sahiptir.  

Kaynakça

Gülseren, M., Şentürk, A. (1990). Malatyalı Şairler Antolojisi. Malatya: Dünya Matbaası.

Gündüz, Erol (hzl.)(2009). İbrâhim Tâ’ib Divanı ( İnceleme-Metin). Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

İbrâhîm Tâ’ib (1824). Divan (1). Almanya Millî Kütüphanesi. Ms.or.oct.2171. Berlin, Almanya.

Kazak-zâde İbrâhîm Tâ’ib (1834). Divan (2). Millî Kütüphane. 06 Mil. Yz. A 6900. Ankara.

Kavruk, Hasan ve Metin Özer (2006). Geçmişten Günümüze Malatya Şairleri. Malatya: Malatya Belediyesi Kültür Yay.

Öztemiz, Abdullah (1946). “İbrâhim Tâ’ib". Derme. Malatya: Malatya Halkevi Dergisi (19):14.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EROL GÜNDÜZ
Yayın Tarihi: 26.08.2013
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Girdim seyr eyledim bâğ-ı cinânın

Lâle ağlar sünbül ağlar bâr ağlar

Sordum halka didi gonce fidânın

Gonca ağlar bülbül ağlar hâr ağlar

 

Yaralandı gönül yâr şikestinden

Hun-hâre bakışlı çeşm-i mestinden

Efendim ol senin kahr-ı dehrinden

Lâle ağlar feryâd ağlar zâr ağlar

 

Hâb-ı nazdan uyan gözleri mahmûr

Bûse-i rahm eyle bendeni mesrûr

Asarsın kemteri misâl-i Mansûr

Asan ağlar resen ağlar dâr ağlar

 

Tâ’ibâ yitirdin çeşm-i bîmârı

Oldun anın içün hem şerr-i sârî

Aldı daldan beri nâzlı dil-dârı

Nâmûs ağlar ğayret ağlar ‘ar ağlar

(Gündüz, Erol (hzl.)(2009). İbrâhim Tâ’ib Divanı ( İnceleme-Metin). Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi. 60.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Özkan Karacad. 1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HASAN TURANd. 1924 - ö. 29.09.2002Doğum YeriGörüntüle
3Muzaffer Özdemird. 05 Şubat 1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KUDSÎ, Abbaskulu Ağa Bakıhanovd. 1794 - ö. 1846Doğum YılıGörüntüle
5SIRRÎ, Mehmed Eğribozlud. 1794 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SERMED, Mehmed Sermed, İstanbullud. 1794 - ö. 1847Doğum YılıGörüntüle
7KUDSÎ, Abbaskulu Ağa Bakıhanovd. 1794 - ö. 1846Ölüm YılıGörüntüle
8SIRRÎ, Mehmed Eğribozlud. 1794 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9SERMED, Mehmed Sermed, İstanbullud. 1794 - ö. 1847Ölüm YılıGörüntüle
10KUDSÎ, Abbaskulu Ağa Bakıhanovd. 1794 - ö. 1846Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11SIRRÎ, Mehmed Eğribozlud. 1794 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12SERMED, Mehmed Sermed, İstanbullud. 1794 - ö. 1847Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KUDSÎ, Abbaskulu Ağa Bakıhanovd. 1794 - ö. 1846Madde AdıGörüntüle
14SIRRÎ, Mehmed Eğribozlud. 1794 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15SERMED, Mehmed Sermed, İstanbullud. 1794 - ö. 1847Madde AdıGörüntüle