TEKİNÎ/DOST TEKİN, Tekin Polat

(d. 1979 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Tekin Polat olan Tekinî, 1979 yılının ekim ayında Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesine bağlı Tepebaşı mahallesinde dünyaya gelmiştir. Polat'ın bağlı olduğu sülale Malatya, Kürecik'ten Elbistan'a göçen Türkmenlerdendir. Annesi de Ardahan, Posof'tan Afşin'e göç eden göçebe Türkmenlerdendir. Orta hâlli çiftçi bir ailenin dördüncü çocuğu olan âşığın 2 erkek ve 3 kız kardeşi vardır (http://cemodogan.com/asik-tekini/). 1980'li yılların kaotik ortamında çocukluğunu yaşayan âşık, ilk ve ortaokulu Elbistan'da tamamladıktan sonra Elbistan Gazi Mustafa Kemal Lisesi'nde başladığı lise öğrenimini yarıda bırakmak zorunda kalır. 2006 yılında açıköğretim lisesine kaydolan âşık, buradan lise diplomasını alır. Hâlen Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Acil Durum ve Afet Yönetimi Ön Lisans Programında öğrenimine devam etmektedir. Ona göre okumanın yaşı yoktur. Âşık, 1997 yılında liseyi bıraktıktan sonra bir çay ocağında garsonluk yaparak çalışma hayatına atılır. Birkaç yıl burada çalıştıktan sonra askerlik görevini yerine getirmek için Kıbrıs'a gider. 2000 yılında vatani görevini tamamlayarak memleketine döner. Askerlik sonrası küçük çaplı esnaflık denemelerinden sonra özel şirketlerde çalışmak üzere şehir dışına çıkan âşık, memleketine döner ve geçimini sağlamak için sazını kullanır. Hâlen tek uğraşı müzik olan âşık, yerel bazda verdiği konserler ve yaptığı programlarla yaşamını sürdürmektedir. Hâlihazırda Elbistan'da ikamet sanatçı bekârdır. Çocukluk yıllarından itibaren halk şiirine, ozanlara ve türkülere büyük ilgi duyan âşığın bu ilgisinde dedesinin evde cura eşliğinde deyişler okumasının etkili olduğu söylenebilir. Bilhassa hemşehrisi Mahzuni Şerif'e ortaokul yıllarından itibaren hayranlık besleyen âşık için Mahzuni bir rol modeldir. Mahzuni'nin hemen her türküsünü ezbere bilen âşık, ilk şiirini çay ocağında garsonluk yaparken 3 Aralık 1997 tarihinde kaleme alır. Şiirinin adı "Bendeki Yara"dır. Saz çalmaya ortaokula giderken başlar. Daha sonra Elbistan'da bir bağlama kursunun açılması üzerine kursa  giderek yeteneğini geliştirir. Burada bağlama ustası Cengiz Demir'den aldığı eğitimin önemi büyüktür (Uğurlu 2011: 483). Klasik âşıklık geleneğindeki gibi bir usta çırak ilişkisinden geçmemiştir. Örnek aldığı ve takip ettiği isimler arasında başta Mahzuni Şerif olmak üzere Pir Sultan Abdal, Perişan Ali, Meçhulî, Ali Nurşanî, Vicdanî, Emekçi, Neşet Ertaş ve Âşık Veysel sayılabilir. Mahlasını da kendi almıştır (Uğurlu 2011: 484; www.cemodogan.com).

Kültür Bakanlığına kayıtlı değildir. Herhangi bir derneğe de üye olmamıştır. Âşık, bugüne kadar pek çok yerel televizyon, radyo ve gazetede kendine yer bulmuştur. Âşığın katıldığı etkinlikler arasında 2002 yılında gerçekleştirilen Ortopedik Engelliler Gecesi'nin yanı sıra 2004 yılında Kahramanmaraş'ta düzenlenen Âşık Mahzuni Şerif'i Anma Etkinliği, Kaşanlı Üzüm ve Kültür Festivali, Barış Kasabası Beyaz Bulut Festivali, Demircilik Kültür ve Sanat Festivali ve Arıtaş Yaz Şenliği bulunmaktadır. Âşık, 2003-2015 yılları arasında Elbistan'da yerel yayın yapan Radyo Umut'ta pazar günleri 20.00-22.00 saatleri arasında 12 yıl program yapmış ve ayrıca 2006 yılında Best TV'de "Türkü Çadırı" isimli bir programa konuk olmuştur. 2007 yılında Yol TV'de "Bu Bölge" adlı yapım için sunuculuk görevini üstlenmiş ve 2008 yılında ise Aksu TV'de "Dolunay" adlı bir program yapmıştır. Aynı yıl TRT Müzik kanalında "Yüreğimdeki Türküler" isimli bölge belgeselinde yer almıştır (Uğurlu 2011: 484-485).

Tekin Polat'ın âşık olmasında sırasıyla çocukluk yıllarında dedesinden dinlediği deyişlerin, ortaokul yıllarında Mahzuni Şerif'i keşfederek saz çalmaya başlamasının ve liseyi bıraktıktan sonra yaşadığı türlü sıkıntıların etkili olduğu söylenebilir.

Şiirlerinde Tekin, Âşık Tekinî ve Dost Tekin mahlaslarını kullanan ve çoğu zaman kullandığı hece ölçüsüne uygun düşen mahlas hangisiyse onu tercih eden âşığın irticalen söyleyebilme ve atışma yapabilme yeteneği yoktur. Ona göre bunun sebebi çevresinde bunları yapabileceği birinin olmayışıdır. Şiirlerini yazarak üretir. Yazdıklarını hususi ajandasında ve bilgisayarında muhafaza eder. Bir süre sonra tekrar dönerek şiirleri üzerinde düzenlemeler yapar. Yazdıkları hakkında edebî bir bilgi birikimine sahip değildir. Şiirlerini onda derin izler bırakan kimi olay ve durumlar üzerine yazmıştır. 2003-2015 yılları arasında yaptığı radyo programlarının sanatına büyük katkıda bulunduğunu düşünmektedir (Uğurlu 2011: 484; www.cemodogan.com).

Birkaç farklı sosyal medya sitesinde bizzat kullandığı hesapları olan Âşık Tekinî, bestelediği şiirlerini ve bunları icra ettiği performanslarını bu hesaplarından paylaşmaktadır. Paylaşımları özellikle yakın çevresi tarafından beğeniyle karşılanmaktadır. Âşık Tekinî ile ilgili müstakil herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Kendisi, kaleme aldığı şiirleri bestelemektedir ve en büyük arzusu, bestelerini bir albümde toplamaktır. Şiirlerini hece ölçüsüyle yazan âşık daha çok 8'li hece ölçüsünü kullansa da 11'li hece ölçüsüyle de şiirler kaleme almıştır. Şiirlerini dörtlükler halinde kurgulayan âşığın dörtlük sayısı 3-5 aralığındadır. Bu bağlamda semai ve koşma kullandığı nazım şekilleridir. Kimi şiirleri teknik açıdan kusurludur. Tek ayaktan ziyade döner ayak kullanmayı tercih eder.

Âşık Tekinî, şiirlerinde sade bir Türkçe kullanmıştır. "Beleş cuvara içerdi, Silo Emmi Silo Emmi" (Uğurlu 2011: 489) mısralarında görüldüğü üzere yer yer yöresel kelime ve söyleyiş özelliklerine de yer vermiştir.

Sanatçının şiirlerine muhteva özellikleri açısından göz atıldığında geniş bir konu kadrosu ile karşılaşılır. Felekten şikâyet, aşk acısı gibi çekilen dert ve sıkıntıların yanı sıra memleketi Elbistan, komşusu Süleyman gibi daha özel kişi ve hususlar da şiirine kaynaklık eder. Güzelleme ve taşlama gibi bilinen nazım türlerinin yanında sanatçının bizzat kendi yaşadığı sıkıntıların anlatıldığı "dertlenme" ve şikâyet içerikli "şikâyetlenme", (www.dogankaya.com) en çok kullandığı nazım türleridir.

Kaynakça

http://cemodogan.com/asik-tekini/ [erişim tarihi: 20.04.2018].

http://www.dogankaya.com/fotograf/asik_siirinde_t%C3%BCr_sekil_meselesi.pdf [erişim tarihi: 06.06.2018].

Uğurlu, Nesrin (2013). “Tekin Polat (Âşık Tekinî)”, Sazın ve Sözün Sultanları VIII. Ed. Fatma Ahsen Turan, Oğuzhan Aydın ve Gülşah Gülegül. Ankara: Gazi Kitabevi. 483-491.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 21.06.2018
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1PERİŞAN (PERİŞAN ALİ), Ali İspird. 1944 - ö. 11.02.2013Doğum YeriGörüntüle
2MEÇHULÎ, Hasan Öztürkd. 1946 - ö. 27.08.2011Doğum YeriGörüntüle
3HÜDAİ, Hüdaverdi Erd. 01.05.1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4BAYRAMÎ, Ali Bayramîd. 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Nihan Kayad. 01 Ağustos 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Behçet Gülenayd. 1 Temmuz 1979 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7SEFİL İBRAHİM/İBRAHİM, İbrahim Karabulutd. 1926 - ö. ?MeslekGörüntüle
8ŞAMHAL BAYRAMOVd. 1914 - ö. ?MeslekGörüntüle
9SADIKd. 1864 - ö. 1951MeslekGörüntüle
10BEKTAŞ, Bekir Şahind. 1926 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11NURETTİN, Nurettin Başerd. 1910 - ö. 1993Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ZEKİ/HAYALÎ/HAYALOĞLU, Zeki Altunayd. 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13YUNİS HÜSEYN OĞLU HASANOVd. 1932 - ö. 1989Madde AdıGörüntüle
14TAKİ KOÇAKd. 07.03.1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15HALİL, Karnavaslı Halild. 1868 - ö. 1939Madde AdıGörüntüle