TEYMUR BİSAVAD, Teymur Esger oğlu Ahmedov

(d. 1903 / ö. 1984)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Teymur Esger oğlu Ahmedov olan Âşık Teymur Bisavad 1903 yılında o devirde Rus İmparatorluğu'nun işgali altında olan Yelizavetpol (Gence) yönetim bölgesinin Cavanşir kazasının (şimdiki Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Goranboy rayonu) Tap Karakoyunlu (Tap- Qaraqoyunlu) köyünde yoksul bir ailede dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlarında babasını kaybettiği için Teymur Bisavad'ı annesi büyütmüştür. İlk eğitimini geleneksel yöntemle eğitim veren molla mekteplerinde yaptı. Teymur Bisavad yaklaşık dokuz yıl molla mekteplerinde eğitim gördükten sonra iki yıl kadar da Molla Veled'in köy mektebine devam etti (Namazov 2004: 397). Küçüklüğünden beri âşıklık sanatına ve saz meclislerine ilgi duyan Teymur Bisavad âşık meclislerine katılmaya çalışmıştır.

İyi bir eğitim almadığı için Türkiye Türkçesinde "alfabesiz, ümmî ve eğitimsiz" anlamına gelen "Bisavad" mahlasını kullanmıştır. Ancak Âşık Teymur Bisavad, kullandığı mahlasının aksine ana dili Azeri Türkçesi yanında Arapça ve Farsça dillerini de çok iyi bilmektedir. Edebiyat ve tarih konularında öğretmenlerle tartışacak düzeyde bir bilimsel birikime sahip olduğu ve tevazusundan dolayı bu mahlası kullandığı Bisavad ile aynı dönemde yaşayan Âşık Halikverdi tarafından 2015 yılında yayımlanan bir belgeselde ifade edilmiştir (Sultanov 2012). Evli olan Teymur Bisavad'ın altısı erkek biri kız olmak üzere hepsi yüksek tahsil almış yedi çocuğu bulunmaktadır. Yaşamının büyük kısmını doğduğu köy olan Tap-Karakoyunlu'da geçiren Teymur Bisavad 1984 yılında burada vefat etmiştir.

1926 yılında şiir yazmaya başlayan Teymur Bisavad, Molla Penah Vagif ve Âşık Elesger'in şiirlerini çok sevmiş ve ezbere okumuştur. Özellikle Göyçe mahalı âşıklarından olan Âşık Elesger’in şiirlerinden oldukça etkilenmiştir. Nizami Gencevî'nin şiirlerinde yoğun olarak kullandığı gibi atasözleri ve halk tabirleri Teymur Bisavad'ın şiirinde de önemli bir yer tutmuştur. Şiirlerinde ahlaki unsurlara yer vermiştir. Hem örnek teşkil edilebilecek yaşantısı hem de bilgisi sayesinde herkesin saygı duyduğu bir âşıktır (Sultanov 2012). Âşığın muhammes, koşma, geraylı, divani, tecnis gibi şekillerde güzel örnekleri bulunan 300 kadar şiiri vardır (Sakaoğlu vd. 1986). Âşık meclislerinde yapılan atışmalarda birçok ünlü âşığa üstünlük sağladığı ölümünden sonra bile anlatılmaktadır. Yazdığı şiirlerde sanatkârane söyleyişe önem vermiştir (Namazov 2004: 397). Yazdığı şiirleri insanlara ve gençlere yol gösterici özellikler taşıyan Teymur Bisavad'ın Arap harfli Türkçe ile yazdığı ve şiir defterlerinde topladığı şiirleri oğlu tarafından temize geçirilmiş ve âşığın kendi evinde muhafaza edilmiştir. Yaşadığı bölgede oldukça sevilen Teymur Bisavad'ın dili kullanmadaki hüneri herkes tarafından saygı görmüştür.

Kaynakça

https://www.youtube.com/watch?v=ubJtdRC1AQI[erişim tarihi: 23.02.2019].

Namazov, Qara (2004). Aşıqlar (Biografik Məlumat Kitabı). C. I. Bakü: Səda Nəşriyyatı.

Sakaoğlu, Saim, Ali Berat Alptekin, Esma Şimşek (1986). Azerbaycan Âşıkları ve Halk Şairleri. C. 2. İstanbul: Halk Kültürü.

Sultanov, Z. Halk şairine saygı: Gencebasarda “Bisavad Teymur” adı ilə tanınmış Âşık Teymur Ahmedov'un doğumunun 110. yılı münasebetiyle halk şairi için Goranboy'da jübile töreni düzenlenmiştir]. Halk Gazetesi. 13 Nisan 2012. 7. 


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SİNAN YAMAN
Yayın Tarihi: 20.05.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GURBAN AĞDABANLI, Gurban Gocayevd. 1868? - ö. 1933?Doğum YeriGörüntüle
2OĞUZSOYLU, Recep Çağlard. 10.02.1958 - ö. 2012Doğum YeriGörüntüle
3HACALI, Hacalı Hacıyev Salihcanoğlud. 1935 - ö. 1983Doğum YeriGörüntüle
4Mehmet Arif Bilgid. 1903 - ö. 1955Doğum YılıGörüntüle
5Ata Govşudovd. 1903 - ö. 1953Doğum YılıGörüntüle
6Gafur Gulamd. 10 Mayıs 1903 - ö. 1966Doğum YılıGörüntüle
7FİKRİYE ASİLd. 1919 - ö. 05.07.1984Ölüm YılıGörüntüle
8Şevket Tonbuşd. 8 Aralık 1911 - ö. 1984Ölüm YılıGörüntüle
9Halil Kocagözd. 1930 - ö. 07 Ağustos 1984Ölüm YılıGörüntüle
10MİKAYIL (BOZALKANLI) BAYRAMOVd. 1896 - ö. ?MeslekGörüntüle
11ZEKİ, Zeki Gençd. 1939 - ö. ?MeslekGörüntüle
12AĞACAN, Ağacan Cabbar Oğlu Cabbarlıd. 1886 - ö. 1952MeslekGörüntüle
13HUMAY ESGEROVd. 1893 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MEHDİ SERDİd. 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SALAHLI PAŞA, Paşa Yunusoğlud. 1924 - ö. 2003Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MEMİŞ ŞAHİNd. 1904 - ö. 1978Madde AdıGörüntüle
17SEFİL GÜLKIZ, Gülkız Aslanerd. 1943 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18HASAN HÜSEYİNd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle