TÜRABÎ

(d. ? / ö. ?)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Türabî'nin doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Abdülmecid zamanında yaşadığı belirtilmektedir (Evren 1953: 792; Yakıcı 1994: 193; Ayva 2005: 250-251). Abdülmecid zamanında çocukken Konya'ya gelmiş ve Konya'da ölmüştür. Yağlıtaş Mescidi'nin bulunduğu yerde gömülmüştür. Sonra mescidi büyütmek istemişler, kabrini açmışlar; hava alamadığı için çürümeyen na’şını alarak karşısındaki büyük kabristana defnetmişler (Evren 1953: 792). Celâleddin Kişmir de “Türâbî” adlı yazısında, Konya’da birkaç Türâbî adlı ozan çıkmıştır. Bunların içinde en dikkate değeri Bektaşî meşrepli olanıdır. Şiirleri ile ve yaşayışlarıyla bugüne kadar kalmasını bilmiştir. Padişah Abdülmecit zamanında Konya’ya gelmiş ve Konya’da ölmüştür. demektedir (Kişmir 1967: 2'den Özcan 2004: 454). Aynı şekilde Afif Evren de, “Konya’da Yaşayan Türabî” adlı makalesinde, “Birkaç Türabî varsa da bizim bahsedeceğimiz Türabî, çocukken Konya’ya gelmiş, Abdülmecit zamanında yaşamıştır.” diyerek Konya âşıklık geleneği dairesinde değerlendireceğimiz Türâbî’yi haber vermektedir. Aynı bilgiyi Yakıcı da aktarmaktadır (Evren 1953: 792; Yakıcı 1994: 193).

Daha çok destan şairi olarak ün kazanan Türâbî’nin 14 dörtlükten oluşan ve Yine Şu Konya’ya bir ateş düştü mısraıyla başlayan destanı oldukça ünlüdür. Celaleddin Kişmir de "Türabî" adlı yazısında âşığı tanıtmış ve bir destanına yer vermiştir (Kişmir 1967: 2; Özcan 2004: 454).

Kaynakça

Ayva, Aziz (2005). Konya Âşıklık Geleneği ve Âşık Ataroğlu Hayatı, Sanatı, Şiirleri, Şiirlerinin Tahlili. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 

Evren, Afif (1953). “Konya’da Yaşayan Türâbî”. Türk Folklor AraştırmalarıEylül. 3 (50): 792.

Kişmir, Celâleddin (1967). "Türabî". Yeni Konya. 4 Aralık. 257: 2.

Özcan, Mustafa (2004). Konya Yazıları/ Celâleddin Kişmir'in Yazıları. Konya: Tablet Yay.

Yakıcı, Ali (1994). “Başlangıcından 20. Yüzyıla Kadar Konya’da Âşıklık Geleneği”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi / Yeni Dönem, 2, Bahar, 193.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AZİZ AYVA
Yayın Tarihi: 08.05.2019
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020