VAHYÎ

(d. ?/? - ö. 926 civarı ?/1519-20 civarı ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İznik’te doğdu. Kaynaklarda diğer mahlasdaşlarından ayırmak için Vahyî-i Evvel olarak geçer. Mutat medrese eğitimini tamamladıktan sonra kadı oldu. Gençliğinde gittiği Diyarbakır ve İran taraflarında uzun müddet kaldı. Âşık Çelebi, o yöre şive ve terimlerinin şiirlerinde de görüldüğünü bildirmektedir. Latîfî vefatı tarihini Sultân Selîm devri sonu olarak verdiğine göre 926/1519-20 yılında veya ona yakın bir tarihte ölmüş olmalıdır. Nasûhî’nin takvimine de kaynaklık eden mensur bir Takvîm’i vardır. Tezkiresine onun Takvîm’inden örnekler aktaran Âşık Çelebi, Nasûhî Takvîmi’nin daha kısa ama Vahyî’ninkinden daha güzel olduğu görüşündedir. Latîfî, “faziletli ve maarif sahibi bir kimse” olarak nitelediği Vahyî’nin muhayyel şiirlerinin beğenildiğini kaydeder. Eğridirli Hâcı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde bir, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda iki, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde üç şiiri yer almaktadır.

Kaynakça

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ. Ankara: AKM Yay.

Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. Nr. 5782. vr. 368a.

Köksal, M. Fatih (2007). “Vahyî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: AKM Yay. 49.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20. 04. 2013].

Meredith-Owens, G. M. (hzl) (1971). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-şu’arâ (Meşâ’irü’ş-şu’arâ or Tezkire of Âşık Çelebi), London: Brydone Printers Ltd. vr. 77a.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. Nr. 406. vr. 54b, 399b.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail TumanTuhfe-i Nâilî . C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Vahyî-i Evvel”. C. 8.İstanbul: Dergâh Yay. 500.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 05.09.2013
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Tîr-i âhum göklere çıksa yiridür her zamân

Ki_oldı pehlûmda benüm her üstühânum bir kemân

Zer-feşân evrâka yazmaga utârid vasfunı

Safha-i eflâke çekdi hûb cedvel kehkeşân

Âteş-i âhum dururken başuma Mecnûn gibi

Ey saçı Leylâ yapar mı bûm-ı nekbet âşiyân

Pehlevân-ı gamze-i hûn-rîzi uşşâkı sıyup

Hüsn meydânında asmışdur iki müşkîn kemân

Ruhları tâbında görinse dehânı tan mıdur

Vahyiyâ çün zerre olur nûr-ı şems ile ayân

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 20. 04. 2013]. 1872.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KUTBEDDÎN İZNİKÎd. ? - ö. 1418-19 ?Doğum YeriGörüntüle
2SELÂMÎ, Mustafa (İznikli)d. ? - ö. 1585Doğum YeriGörüntüle
3HAYÂLÎ, Şemseddîn Ahmedd. ? - ö. 1470-71Doğum YeriGörüntüle
4KUTBEDDÎN İZNİKÎd. ? - ö. 1418-19 ?Doğum YılıGörüntüle
5SELÂMÎ, Mustafa (İznikli)d. ? - ö. 1585Doğum YılıGörüntüle
6HAYÂLÎ, Şemseddîn Ahmedd. ? - ö. 1470-71Doğum YılıGörüntüle
7KUTBEDDÎN İZNİKÎd. ? - ö. 1418-19 ?Ölüm YılıGörüntüle
8SELÂMÎ, Mustafa (İznikli)d. ? - ö. 1585Ölüm YılıGörüntüle
9HAYÂLÎ, Şemseddîn Ahmedd. ? - ö. 1470-71Ölüm YılıGörüntüle
10KUTBEDDÎN İZNİKÎd. ? - ö. 1418-19 ?MeslekGörüntüle
11SELÂMÎ, Mustafa (İznikli)d. ? - ö. 1585MeslekGörüntüle
12HAYÂLÎ, Şemseddîn Ahmedd. ? - ö. 1470-71MeslekGörüntüle
13KUTBEDDÎN İZNİKÎd. ? - ö. 1418-19 ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SELÂMÎ, Mustafa (İznikli)d. ? - ö. 1585Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HAYÂLÎ, Şemseddîn Ahmedd. ? - ö. 1470-71Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16KUTBEDDÎN İZNİKÎd. ? - ö. 1418-19 ?Madde AdıGörüntüle
17SELÂMÎ, Mustafa (İznikli)d. ? - ö. 1585Madde AdıGörüntüle
18HAYÂLÎ, Şemseddîn Ahmedd. ? - ö. 1470-71Madde AdıGörüntüle