VÂSIK, Ahmed, Vâsık-ı Dîvâne

(d. ?/? - ö. 1123/1711)
divan şairi, hattat
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbulludur. Asıl adı Ahmed’dir. Vâsık-ı Dîvâne sanıyla meşhur oldu. Öğrenimini tamamladıktan sonra yeteneği dolayısıyla Pertev Paşa Vakfı’nda kâtiplik yaptı. Tuhfe-i Na’ilî'de (Tuman 2001: 1133) müderris olduğu kayıtlıdır. Vakıf kâtipliği yaptığı sırada aklî melekelerini kaybedip mecnun oldu (İnce 2005: 677). Bu yüzden gözetim altında tutulduğu (İnce 2005: 677) Süleymaniye Darüşşifası’nda (Abdülkadiroğlu 1999: 501) 1123/1711 yılında vefat etti. Mehmed İsmet Efendi’nin “Hem-civâr-ı Ahmed ide Vâsıkı Hayy ü Kadîm” mısraı şairin vefatına tarihtir (Tuman 2001: 1133). Kabri, Kasımpaşa mezarlığındadır (Müstakîmzâde Süleyman Saadeddîn 2000: 431b). Şairin vefat tarihini Kâmûsu’l-A’lâm (Şemseddin Sâmî 1316: 4651) ile Sâlim’in (İnce 2005: 677) 1103, Sicill-i Osmânî’nin 1134 göstermeleri yanlıştır (Tuman 2001: 1133).
Şairliği yanından meşhur bir hattat olmasıyla da tanındı. Hüsn-i hattı, Siyâhî Ahmed Efendi’den meşk etti (Karatay 2008: 460). Çok sayıda divan, mecmua ve başka türden kitap istinsah etti. Bunların bitirilişine sene, ay, hafta, saat olarak istinsah tarihlerini verdiği ve kendini Ahmed Vâsık biçiminde tanıttığı ketebe kayıtları düştü (İnce 2005: 677).
Kaynakların övgüyle söz ettikleri, birkaç divanı dolduracak kadar çok sayıda şiir kaleme aldı (Aynagöz 1988: 658; İnce 2005: 677). Sicill-i Osmânî’de (Mehmed Süreyya 1996: 1653) şairin divanı olduğu bildirilmektedir. Ancak söz konusu eser henüz gün yüzüne çıkmamıştır. Hastanede bulunduğu dönemde de şiir yazmaktan geri kalmadı. Aşağıda verilen gazel, şairin hastanedeyken söylediği şiirlerdendir (Aynagöz 1988: 658).
 

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdülkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdetü’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.
Aynagöz, Pervin (hzl.) (1988). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10740,semetinpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.02.2014]
İpekten, Haluk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.
Karatay, Halit (2008). Hattat Divan Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.
Mehmed Süreyyâ (1996). Sicill-i Osmânî. C. 5. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
Müstakîmzâde Süleymân Sa’âdeddîn Efendi (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası.
Müstakîmzâde Süleymân Sa’âdeddîn Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb. Ankara: Kültür Bakanlığı Kütüphaneler Genel Müdürlüğü Yay.
Şemseddin Sâmî (1316). Kâmusu’l-A’lâm. C. 6. İstanbul: Mihran Matbaası.
Şeyhî Mehmed Efendi (1989). Vakâyi’ü’l-Fuzalâ (Şakâyık-ı Nu’mâniyye ve Zeyilleri). C. 1. hzl. Abdülkadir Özcan. İstanbul: Çağrı Yay.
Tuman, Mehmet Nail (2001). Tuhfe-i Na’ilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İNCİNUR ATİK GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 10.03.2014
Güncelleme Tarihi: 23.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Nakd-i dili o la’l-i leb-i cân-fezâya vir
Ol sîm-i kalbi bir güher-i bî-bahâya vir

Olma gubâr-ı hâtır-ı yâr âb-ı çeşm ile
Hâk-i rehinde cismüni seyl-i fenâya vir

Esbâb-ı dehre âkil isen itme i’tibâr
Nakd ile hânümânı mey-i dil-güşâya vir

Ser-geşte itme kendüni mânend-i gird-bâd
Ey dil yeter inânunı dest-i hevâya vir

Ol kadr-dân-ı ma’nî-i bîgâne Vâsıkâ
Bin cânun olsa ol nigeh-i âşinâya vir
(Aynagöz, Pervin (hzl.) (1988). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş’âr) İnceleme-Metin-İndeks. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi. 658-659.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1TEVFÎK, Dellal-zâde Mehmed Tevfîk Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Demir Özlüd. 9 Eylül 1935 - ö. 13 Şubat 2021Doğum YeriGörüntüle
3İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Doğum YeriGörüntüle
4TEVFÎK, Dellal-zâde Mehmed Tevfîk Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Demir Özlüd. 9 Eylül 1935 - ö. 13 Şubat 2021Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Doğum YılıGörüntüle
7TEVFÎK, Dellal-zâde Mehmed Tevfîk Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Demir Özlüd. 9 Eylül 1935 - ö. 13 Şubat 2021Ölüm YılıGörüntüle
9İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Ölüm YılıGörüntüle
10TEVFÎK, Dellal-zâde Mehmed Tevfîk Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11Demir Özlüd. 9 Eylül 1935 - ö. 13 Şubat 2021MeslekGörüntüle
12İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944MeslekGörüntüle
13TEVFÎK, Dellal-zâde Mehmed Tevfîk Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Demir Özlüd. 9 Eylül 1935 - ö. 13 Şubat 2021Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16TEVFÎK, Dellal-zâde Mehmed Tevfîk Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Demir Özlüd. 9 Eylül 1935 - ö. 13 Şubat 2021Madde AdıGörüntüle
18İsmail Hakkı (Alişanzade)d. 1871 - ö. 13 Mart 1944Madde AdıGörüntüle