Vedat Günyol

(d. 16 Mart 1911 / ö. 9 Temmuz 2004)
Çevirmen, Eleştirmen, Yazar, Yayımcı, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'un Fatih semtinde doğar. Eğitim hayatına Erenköy İlkokulu'nda başlayan yazar, Gelenbevi Ortaokulu'ndan sonra, 1934 yılında Saint-Benoit Lisesi'nden mezun olur. 1938'de Hukuk Fakültesi'ni bitiren Günyol, doktora öğrenimi için Paris'e gider; ancak İkinci Dünya Savaşı'nın meydana gelmesiyle öğrenimini yarıda bırakarak Türkiye'ye geri döner. Yarım kalan doktora çalışmasını on yıl sonra "Devletler Hukukunda Birey" konusundaki teziyle tamamlar. Çok yönlü bir donanıma sahip olan Günyol; üniversitede asistanlık, Fransızca öğretmenliği, Tercüme Bürosu üyeliği, hukuk müşavirliği görevlerinde bulunmasının yanı sıra avukatlık da yapar ve Fransızca öğretmenliğinden emekli olur. 9 Temmuz 2004'te hayata gözlerini yumar.

Türk edebiyatına yaptığı çeviri eserler, kaleme aldığı deneme ve eleştirileriyle katkıda bulunan Vedat Günyol, yazın yaşamına roman tanıtan kısa makaleleri ve kitap eleştirileriyle başlar. Çevirileri ile adım attığı yazın yaşamını, eleştiri ve deneme türü ile devam ettirmesinin nedenini yapılan bir röportajda şöyle açıklar: "1934'lerde İstanbul Hukuk Fakültesinde okurken kolej mezunu birkaç arkadaşla tanıştım. Yücel dergisini çıkarıyorlardı. Benim Saint Benoit Fransız Lisesi'nden geldiğimi öğrenmişler; Fransızcadan çeviri yapan arkadaşları olmadığı için beni de aldılar aralarına. Ben de Fransız yazarı Maupassant'dan 'Öç' adlı bir öykü çevirmekle başladım. İkinci Dünya Savaşı başladı, 1939'da Paris'ten yurda döndüm. Okumaya çok meraklı bir adamım. Paris'te Halide Edib Adıvar'la tanıştım, aşağı yukarı on üç yıl onun fahri katipliğini yaptım. Onun yapıtlarını, Hüseyin Rahmi'yi, Yakup Kadri'yi beğenerek okudum. İstanbul'a gelince ilk kez Yakup Kadri ile Halide Edib'in bütün eserlerini karşılaştırarak bir eleştiri yazısı yazdım. Birçok tanıdık yazıyı beğendiler, beni yüreklendirdiler. Eleştiri yazmayı sürdürdüm. Ama eleştiri beni doyurmadı. Zaten benden çok daha yetenekli eleştirmen arkadaşlar vardı. Ben de deneme türüne yöneldim. Özellikle Sabahattin Eyüboğlu'nun Montaigne'den çevirdiği Denemeler kitabından etkilendim." diyen yazar, eleştiri ve deneme türünde eserler üretmeye devam eder. Makalelerini; Yücel, Yeni Ufuklar, Milliyet Sanat, Adam Sanat, Varlık, Yaşasın Edebiyat, Hürriyet Gösteri gibi çeşitli dergilerde yayımlayan Günyol, daha sonra onları kitaplaştırarak Türk edebiyatına kazandırır. Bununla birlikte Ufuklar/Yeni Ufuklar ve Arkadaş dergileri ile Çan Yayınlarını kurup genç yazarların yazın hayatına katılmasında özveri gösterir.

İnsan sevgisi nedeniyle "insan"ı ilgilendiren hemen her konuyu ele alan yazar, bireysel ve toplumsal çatışmaları inceleyip bireyden hareketle toplumu değerlendirerek eleştiri ve denemelerini oluşturur. Deneme, eleştiri, çeviri, anı gibi çeşitli yazın türlerinde eserler meydana getirdiği için Cemal Süreya tarafından "Edebiyatımızın Cumhurbaşkanı" unvanı verilen Günyol; insan sevgisini önceleyen tutumu, bireyden yola çıkarak toplumu anlamlandırmaya çabalayan tavrıyla dikkat çeker.

Kaynakça

https://www.turkedebiyati.org/yazarlar/vedat-gunyol.html

https://www.biyografya.com/biyografi/2689

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ASLIHAN AYTAÇ
Yayın Tarihi: 12.09.2019
Güncelleme Tarihi: 13.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
W. Shakespeare: Hayatı, Sanatı, EserleriVarlık Yayınevi / İstanbul1955İnceleme
Dile GelselerÇan Yayınları / İstanbul1966Eleştiri
Yeni Türkiye ArdındaÇan Yayınları / İstanbul1966Deneme
Devlet İnsan mı?Çağdaş Yayınevi / İstanbul1974Deneme
Bu Cennet Bu CehennemÇan Yayınları / İstanbul1975Deneme
ÇalakalemÇan Yayınları / İstanbul1977Eleştiri
Prens Lûtfullah DosyasıÇan Yayınları / İstanbul1977Araştırma
Orman IşırsaÇan Yayınları / İstanbul1979Deneme
Daldan DalaAdam Yayınları / İstanbul1982Deneme
Bilinç YolundaAda Yayınları / İstanbul1985Deneme
Gölgeden Işığa (Peride Celal ve Öyküleri Üzerine)Milliyet Sanat Dergisi / İstanbul1985İnceleme
Güleryüzlü CiddilikÇağdaş Yayınları / İstanbul1986Deneme
Sanat ve Edebiyat DergileriAlan Yayınları / İstanbul1986Araştırma
Giderayak YaşarkenÇağdaş Yayınları / İstanbul1989Deneme
Yaza Yaza YaşarkenCem Yayınları / İstanbul1991Hatıra
Güne DoğarkenCem Yayınevi / İstanbul1992Deneme
Dünden BugüneCem Yaınları / İstanbul1995Deneme
Yaşa Yaşa Gör TemaşaOğlak Yayıncılık / İstanbul1997Deneme
Uzak Yakın Bölük Pörçük AnılarDünya Yayıncılık / İstanbul2004Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Tülin Tankutd. 30 Ağustos 1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956Doğum YeriGörüntüle
3Tülay Bilginerd. 07 Ocak 1947 - ö. 21 Nisan 2021Doğum YeriGörüntüle
4ÜSTÜN, Abdülaziz/Aziz Üstünd. 1911 - ö. 27-28.07.1978Doğum YılıGörüntüle
5Fazlı Ertekind. 1911 - ö. 17 Şubat 1977Doğum YılıGörüntüle
6FİGANÎ, Abidin Şimşekd. 1908/1911? - ö. 18.06.1989Doğum YılıGörüntüle
7Cahit Uçukd. 17 Ağustos 1909 - ö. 7 Kasım 2004Ölüm YılıGörüntüle
8Kerim Aydın Erdemd. 24 Eylül 1936 - ö. 14 Eylül 2004Ölüm YılıGörüntüle
9Zahir Güvemlid. 6 Mart 1913 - ö. 5 Haziran 2004Ölüm YılıGörüntüle
10Yusuf Uğur Uğureld. 24 Ocak 1982 - ö. ?MeslekGörüntüle
11GARİP ÖNDER, Önder Eryılmazd. 1983 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Vefa Taşdelend. 25 Eylül 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İlhan Suat Yalçınd. 1929 - ö. 1962Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14İlkan Sand. 22 Kasım 1941 - ö. 20 Ekim 2008Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Recep İbişd. 08 Temmuz 1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Vedat Nedim Törd. 1897 - ö. 8 Nisan 1985Madde AdıGörüntüle
17Vedat Özdemiroğlud. 07 Kasım 1968 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Cahit Zarifoğlud. 1 Temmuz 1940 - ö. 7 Haziran 1987Madde AdıGörüntüle