Durali Yılmaz

(d. 21 Mart 1948 / ö. -)
Hikâyeci, romancı, öğretim üyesi
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

21 Mart 1948’de Denizli’nin Acıpayam ilçesi Köke köyünde doğmuştur. İlköğrenimini doğduğu köyde tamamlayan Yılmaz, ortaöğrenimine Burdur İmam Hatip Lisesinde, yükseköğrenimine İstanbul Yüksek İslam Enstitüsünde devam etti. Yüksek lisansını İstanbul Üniversitesi İktisat Tarihi Bölümü'nde yaptı. Mimar Sinan Üniversitesinde başladığı doktora öğrenimini "Türk Romanının Doğuşu ve Ahmet Mithat” adlı teziyle tamamladı. 1988’de doçent, 1993’te profesör oldu. İstanbul Üniversitesinde Tanıtım ve Halkla İlişkiler Bölüm Başkanlığı, Sosyal Bilimler Enstitüsünde müdür yardımcılığı yaptı. Muğla Üniversitesinin Fen Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümünün kurulmasına öncülük etti, Fen Edebiyat Fakültesi dekanlığı görevinde bulundu. Muğla Üniversitesinden sonra İstanbul Üniversitesinde Türk Dili Bölümü Başkanlığı görevini üstlendi. 1999 yılında emekliye ayrıldı. 2000’de Yakın Doğu Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanlığı, 2004’te İstanbul Kültür Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanlığı görevine getirildi.

1978’de Aziz Sofi, 1980’de Fetva Yokuşu, 1982’de de Gel İçimde Ağla eserleriyle Türkiye Millî Kültür Vakfı Edebiyat Ödülü’nü aldı. 1982 yılında Kayseri Sanatçılar Derneğince yılın romancısı seçildi. 1996’da ise Den-Bir Vakfı tarafından yılın bilim adamı ödülüne layık görüldü. Türkiye Yazarlar Birliği ve İlim ve Sanat Eseri Sahipleri Meslek Birliği'ne üyedir.

Durali Yılmaz, yazı hayatına Burdur’un Sesi gazetesinde başladı (1965). Hareket, Diriliş, Edebiyat, Hisar, Büyük Doğu dergileri ve Millî Gazete, Tercüman, Türkiye, Yeni Devir gazetelerinde hikâye ve eleştiri yazıları yayımladı (Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi 2004, 1954:1953).

Eserlerinde modern insanın yaşamını ele alırken dinin gerekliliğine dikkat çeker. Dini, kültürel ve sosyal bir zemine taşır ve kültürel yozlaşmanın ve yabancılaşmanın sebeplerinden biri olarak dinî değerlerden uzaklaşmayı gösterir (Poyraz 2010:124,125). Roman ve hikâyelerinde olayı en aza indirger. Eserlerinin asıl teması "insan"dır.

Lekesiz, onun kendi kuşağında bireyselliği öne çıkardığını ve öykülerinde ben anlatıcı tekniğiyle “kendi dünyalarında kendi iç problemleriyle didişen, takıntılı, biraz artistik eğilimler taşıyan tipleri" (Lekesiz 2001:372) işlediğini belirtir.

Yılmaz'ın eserlerinin önemli bir diğer ögesi de tasavvuftur. Türk romanının ancak kendi benliğini kazanarak var olacağına inanan yazar, Anadolu’yu ve Türk kültür geleneklerini eserlerinde kullanır. "Biz altı bin yıllık Anadolu kültürünün romanını yazmalıyız" diyen yazar (Akbaba ve Ertekin 2011), roman türünü Batı'dan öğrendiğimizi ancak bu türün kendi kültürümüzün kaynaklarından yararlanarak yeniden üretilmesi gerektiğini savunur. Anadolu kültürüne ve tasavvufa verdiği önemi "Türk romancıları eğer, bizde insanı en çok işlemiş ve ululaştırmış olan tasavvufa yeniden eğilmeyi, onun enginliklerini kavramayı becerirlerse, orijinal roman yazmak gücüne ancak o zaman ulaşacak­lardır" şeklinde açıklar (Kabaklı 2008).

1987 yılında Sevgiyi Öğrenen Adam adıyla bir senaryo kaleme almıştır. Bu senaryo, Oksal Pekmezoğlu tarafından filme çekilmiştir.

Kaynakça

Akbaba, Şerif; Ertekin, Öznur (2011). Prof. Dr. Durali Yılmaz ile Söyleşi. Ay Vakti. 133. http://ayvakti.net/?p=2318 (Erişim tarihi: 09.07.2018)

Işık, İhsan (2004). “Durali Yılmaz” maddesi. Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yay. 1953-1954.

Lekesiz, Ömer (2001). Yeni Türk Edebiyatı Öykü. C. 4. İstanbul: Kaknüs Yay.

Kabaklı, Ahmet (2008). Türk Edebiyatı. C.5. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.

Poyraz, Esra (2010). “Durali Yılmaz’ın Hikâyelerinde Gelenek”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları. 3: 124-125.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: HATİCE ÇALIŞKAN KÖKEN
Yayın Tarihi: 28.07.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Siyah Perdeli EvlerFetih Yayınevi / İstanbul1975Roman
SöylenmeyenFetih Yayınevi / İstanbul1975Hikâye
Savaş GünlüğüFetih Yayınevi / İstanbul1976Roman
Ankara'da ÖlümÇığır Yayınları / İstanbul1976Roman
Aziz SofiÇığır Yayınları / İstanbul1976Roman
Romanımız ve İnsanımızNakışlar Yayınevi / İstanbul1976İnceleme
Fetva YokuşuÖtüken / İstanbul1978Roman
Hüseyin FellahKalem Yayınları / İstanbul1981Çeviri
MarifetnameTemel Yayınları / İstanbul1981Çeviri
Çilekeş MüslümanlarBüyük Dağıtıra / İstanbul1982Roman
Gel İçimde AğlaIşır Yayınları / İstanbul1985Hikâye
Ölmeden Ölenlerİklim Yayınevi / İstanbul1988Roman
Akrebin DansıYedi İklim Yayınevi / İstanbul1989Hikâye
Roman Kavramı ve Türk Romanının DoğuşuKültür Bakanlığı / Ankara1990İnceleme
Türkçe ve Kompozisyon (Ders Notları)Filiz Kitabevi / İstanbul1990Diğer
Ceylanın Büyüttüğü Çocuk/Hay Bin YakzanNehir Yayınları / İstanbul1993Çeviri
Yesevi IrmaklarıÖtüken Yayınları / İstanbul1995Roman
Roman Sanatı ve ToplumÖtüken Yayınları / İstanbul1996İnceleme
KıyamÖtüken Yayınları / İstanbul1997Roman
Dans EdebilmekÖtüken Yayınları / İstanbul1997Hikâye
Kutup YıldızlarıÖtüken Yayınları / İstanbul2000Roman
Şeyh Bedrettin-İsyancı Bir Sufinin Darağacı YolculuğuOzan Yayıncılık / İstanbul2002Roman
Hacı Bektaş Güvercin Anadolu İsyanda Çerağ Uyanacak mı?Ozan Yayıncılık / İstanbul2002Roman
TutunmaKapı Yayınları / İstanbul2009Hikâye
DonuklarKapı Yayınları / İstanbul2010Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Kerim Aydın Erdemd. 24 Eylül 1936 - ö. 14 Eylül 2004Doğum YeriGörüntüle
2Münevver Oğand. 01 Ocak 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Nesrin Z. İnankuld. 15 Mart 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HADİ, Yaşar Hadi Önderd. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Emir Kalkand. 31 Aralık 1948 - ö. 31 Temmuz 2015Doğum YılıGörüntüle
6TALİHSİZ HANEFİ/HANEFİ, Hanefi Ünverd. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Suat Engüllüd. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Yusuf Alperd. 10 Mart 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Naime Erkovand. 1977 - ö. ?MeslekGörüntüle
10M. Yasin Küçükoğlud. 1946 - ö. 19 Haziran 2016Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11İbrahim Sağırd. 1 Ekim 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Ergin Günçed. 12 Şubat 1938 - ö. 16 Ocak 1983Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Yılmaz Onayd. 20 Nisan 1937 - ö. 09 Ocak 2018Madde AdıGörüntüle
14Şeref Yılmazd. 01 Nisan 1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15İbrahim Baştuğd. 11 Mayıs 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle