ZAKİRÎ, Zakir Tekgül

(d. 01.01.1960 / ö. -)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Zakir Tekgül olan âşık, şiirlerinde Zakirî mahlasını kullanır. “Zakirî” mahlasını, ustası Âşık Mustafa Ruhanî vermiştir. Erzurum'un Tortum ilçesine bağlı Bağbaşı köyünde 1 Ocak 1960 tarihinde dünyaya gelmiştir. İlkokul me­zunudur (Özhan vd. 1992: 305). Zengin bir kıza olan aşkından dolayı şiir söylemeye başlamıştır. Saz çalıp türkü söylemeyi çocukluktan arzu etmiş ve çevre­sindeki usta âşıklardan da etkilenmiştir. Âşık Mustafa Ruhanî'nin tesiriyle âşıklığa yönelmiş ve onun yanına çırak ola­rak girmiştir. Âşıklığın yanı sıra TCDD Erzurum Yol Atölyesinde mevsim­lik işçi olarak çalışmıştır. Saz çalabilen, âşık makamları ve halk hikâ­yesi konularında bilgi sahibi olan Zakirî, kendi deyişlerinin yanı sıra, usta malı eserler de söylemektedir (Tekgül 1989). Erzurum haricinde; İzmir, Aydın, Kütahya, Kayseri illerinde de bulunmuştur. Yurtiçi ve yurtdışı birçok âşık bayram ve şenliklerine iştirak etmiştir. Erzurum Âşıklar Bayramı ve Kayseri Develi Seyranî Şenlikleri'inda ödül ve başarı belgeleri almıştır (Özarslan 2001: 408). Ayrıca Bayburt Âşıklar Bayramı'nda İrşadî dalında birincilik ödülü almıştır. Manisa Şairler ve Ozanlar Derneği işbirliğiyle Süleyman Demirel Kültür Merkezi'nde düzenlenen Âşıklar Bayramına, Artvin ve Şavşat’ta düzenlenen Üçüncü 7 Bölge 7 İklim Âşıklar ve Şairler Şöleni'ne katılmıştır. Ustası Âşık Mustafa Ruhanî ile birlikte Almanya'ya gitmiş, burada muhtelif programlara iştirak etmiştir. Erzurum Ozanlar Kültür Derneği’ne üyedir. Mahallî ve ulusal ölçekte yayın yapan âşık birçok radyo ve televizyonda programına katılmıştır. Hâlen İstanbul'da yaşamaktadır. Sosyal medyayı aktif olarak kullanan âşığın internet ortamında kişisel bilgilerine ve eserlerine ait bir çok kayıt mevcuttur.

Âşık Zakirî, mütedeyyin bir kişiliğe sahiptir. Dindar ve muhafazakâr bir çevrede yetişmiş olması kişiliğinin oluşumunda doğrudan tesirlidir. Eserlerinde şahsiyeti bu yönüyle ortaya çıkar. Eserlerinde geleneğin icapları doğrultusunda Türk töre ve ahlak kurallarına sıkı sıkıya bağlı bir görüntü sergiler. Kültürel değerlerin kıymetinin bilinmesi ve bunun gelecek nesillere aktarılması hususlarında hassasiyetle durmuştur. Mistik bir ruh hâli taşır ve bu ruh hâli şiirlerinde de kendini gösterir. Gerek din büyüklerine gerek tasavvufî şahsiyetlere bağlılık ve hayranlık duyar. Bilginin, görgünün ehemmiyetinin altını çizer, cehaletten doğacak kötülükleri ifade eder. Manevi konuların yanında millî konularda da hassas bir sanatkârdır. Milletine ve vatanına düşkündür. Millî mücadelede gösterilen başarıları çeşitli vesilelerle şiirinde dile getirmiştir. Ona göre millet ve vatan sevgisi birbirinden ayrı düşünülmeyecek duygulardır; biri sevilmeden diğeri sevilemez. Tabiat sevgisi, memleket meseleleri, iyilik, güzellik, aşk, sevgi, barış, yüce duygular vb. konular şiirinin ana unsurunu oluşturur. Âşık, geleneğin sınırları içinde bu konuları kendi gönül penceresinden dile getirmiştir.

Kaynakça

Özarslan, Metin, (2001). Erzurum Âşıklık Geleneği. Ankara: Akçağ Yay.

Özhan, Mevlüt, Gözükızıl Ömer, Emine Kırcı vd. (1992). Yaşayan Halk Ozanları Antolojisi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Tekgül, Zakir, 1989, “Âşık Zakirî”, Hagem Arşivi, Yazılı Belge No: 890209, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. METİN ÖZARSLAN
Yayın Tarihi: 16.11.2018
Güncelleme Tarihi: 12.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RAHİM SAĞLAM/RAHİMÎ, Abdurrahim Sağlamd. 01.01.1961 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2EDİBÎ/EDİP, Edip Önald. 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Mehmet Emin Alperd. 02 Mart 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4RAHİM SAĞLAM/RAHİMÎ, Abdurrahim Sağlamd. 01.01.1961 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5EDİBÎ/EDİP, Edip Önald. 1936 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Mehmet Emin Alperd. 02 Mart 1950 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7RAHİM SAĞLAM/RAHİMÎ, Abdurrahim Sağlamd. 01.01.1961 - ö. ?MeslekGörüntüle
8EDİBÎ/EDİP, Edip Önald. 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Mehmet Emin Alperd. 02 Mart 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
10RAHİM SAĞLAM/RAHİMÎ, Abdurrahim Sağlamd. 01.01.1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11EDİBÎ/EDİP, Edip Önald. 1936 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Mehmet Emin Alperd. 02 Mart 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13RAHİM SAĞLAM/RAHİMÎ, Abdurrahim Sağlamd. 01.01.1961 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14EDİBÎ/EDİP, Edip Önald. 1936 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Mehmet Emin Alperd. 02 Mart 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle