ZEYNÎ

(d. ?/? - ö. ?/19. Yüzyıl ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Eski Uygur)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Zeynî hakkında kaynaklarda bir bilgi bulunmamaktadır. Elimizde bulunan Mevlid’i dolayısıyla varlığından haberdar olabildiğimiz Zeynî, eserinde de kendisini tanıyabileceğimiz bir işaret bırakmamıştır. Sadece gerek ifade şeklinden, gerekse dilinden son dönem şairlerinden olduğu anlaşılmaktadır. 19. yüzyılda belki de 20. yüzyıl başlarında yaşamış olması muhtemeldir. Bilinen tek eseri Mevlid'idir.

1. Mevlid: Eser diğer mevlidlerin hemen tamamı gibi aruzun "fâilâtün fâilâtün fâilün" kalıbıyla kaleme alınmıştır. 106-110. beyitler arasında yer alan “Na’t-i Şerîf” başlıklı gazelde uygulanan "fâilâtün fâilâtün fâilün fâilün" kalıbı dışında eserin tamamı aynı kalıpla, yine bu gazel dışında mesnevi nazım şekliyle kaleme alınmıştır. 180 beyit tutarındaki eserin bilinen tek nüshası Süleymaniye Ktp. Tercüman Nu. 233 numarada kayıtlıdır. Nazım tekniği bakımından kusursuz denebilecek bir mahiyette oluşuna ve özellikle de üzerindeki muhtelif karalamalar, eklemeler ve düzeltmelere nazaran bu yazmanın tebyiz edilmemiş müellif hattı nüsha olması ihtimali güçlüdür. Eğer eser müellif hatı ise nüshanın sonundaki duada II. Abdulhamid Han’ın anılmasına nazaran eserin II. Abdulhamid’in saltanat yıllarında (1876-1909) yazıldığı söylenebilir.

Kaynakça

  Köksal, M. Fatih (2011). Mevlid-nâme. İstanbul: TDV Yay.

 Zeynî. Mevlidü’n-Nebî. Süleymaniye Ktp. Tercüman Nu. 233.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 23.08.2013
Güncelleme Tarihi: 29.11.2020

Eserlerinden Örnekler

MEVLİD

 (…)

Mekke’den bir meh-likâ itdi zuhûr

Nûra gark olmış gelür bedr-i budûr

 

Gördi Abdullâh’da nûrı ol zamân

Göñline hubb-ı nebî virdi nişân

 

Geldi Abdu’l-muttalib eyvânına

Kaldı bir kaç gün müsâfir yanına

 

Biñ hayâ ile didi bir gün Veheb

Kılma Abdu’l-muttalib re’yim ‘aceb

 

Tañrı’m Abdullâh’ı dâmâd ideyim

Neslime bir hayr bünyâd ideyim

 

Âmine’m misl-i melek hayr-ı neseb

İstediler virmedim haylî Arab

 

Oldı Abdu’l-muttalib râøî buña

Nûş idildi şerbet-i şîrîn-edâ

 

Âmine geldi Medîne’den o dem

Der-’akab yapıldı sûr-ı muhterem

 

Bir receb ilk cum’ası leyli hemân

Girdi Abdullâh zifâfa şâdumân

 

Âleme kıldı tecellîler Hudâ

Oldı bu şeb dürlü hâlet rû-nümâ 

(…)

(Köksal, M. Fatih (2011). Mevlid-nâme. İstanbul: TDV Yay. 755.)