Madde Detay

Klasik Türk edebiyatı temsilcisi şairlerden biri de Zülfî’dir. Tezkirelerde ve diğer biyografik kaynaklarda kendisi hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır. Onun varlığından, Erzurum Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Yazma Eser Kütüphanesinde “ASL 568, Mec 26” numarada kayıtlı bir Mecmû’a’da geçen şiirleri dolayısıyla haberdar olunmuştur. Ancak şairin mahlası hem şiirlerin başında hem de makta beyitlerinde “ذولفي” şeklinde olup “zülf” kelimesinin Arap harfleriyle yazılması gereken şeklinden farklıdır. Fakat burada bir yazım yanlışının mı yapıldığı, yoksa kelimenin bu haliyle başka bir anlam mı taşıdığı belirlenememiştir. Bahse konu mecmuada yer verilen şairlerin bir kısmının en geç 18. yüzyılda yaşamış şairlerden olması, Zülfî’nin de bu yüzyılda veya öncesinde yaşadığına işaret etmektedir. Mecmû’a’da şaire ait biri Farsça-Türkçe mülemma toplam sekiz gazel ile bir mütekerrir müseddes bulunmaktadır. 

Mecmû’a. Erzurum Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Yazma Eser Kütüphanesi ASL 568, Mec 26. 

Gazel

Aklum aldı yine bir nâz ile şîrâne bakış

Öyle pâkîze-reviş öyle dilîrâne bakış

Dil ü cân mülkini yagmâya virür kaş u gözi

Sîneler çâk ider ol hançer-i bürrâne bakış

Kalbi târîk olanun kalbini pür-nûr eyler

Öyle şîrâne-nazar öyle münîrâne bakış

Dil-i dîvânemi her lahzada sahrâya salur

Geh ona gâhi buna ol gehi seyrâne bakış

Zülfiyâ sâmi’a vü dîdesi dehrün hergiz

Görüp işitdügi yok ana nazîrâne bakış

(Mecmû’a. Erzurum Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Yazma Eser Kütüphanesi ASL 568, Mec 26. 42b.)

Müseddes

Sen gibi kimse eyâ şûh-ı cefâkâr olmaz

Kirpügi tîr-i ecel gözleri sehhâr olmaz

Kaşları kavs-i kazâ gamzesi hûn-hâr olmaz

Servsin serv gibi nâz ile reftâr olmaz

Olmaz olmaz güzelüm sen gibi dil-dâr olmaz

Nâzuna ben gibi ey şûh harîdâr olmaz

Hâk-i pâk-i kademün dîde-i uşşâka kehel

Eyle her bî-basara görme bu kîmyâyı mahal

Şeb-i hicrânuma tâb eyleyemez şem’-i emel

Nâzır-ı rûyun olan dirdi ilâ-vakt-i rahal

Olmaz olmaz güzelüm sen gibi dil-dâr olmaz

Nâzuna ben gibi ey şûh harîdâr olmaz

İtme pâ-mâl-i gam üftâdeni ey çâr-ebrû

Aç ki kâkül-girihün âlemi tutsun bu bû

Bu ne hoş serv-i sehîdür bu ne kadd-i dil-cû

Ki gören cân u gönülden ider ana yâ hû

Olmaz olmaz güzelüm sen gibi dil-dâr olmaz

Nâzuna ben gibi ey şûh harîdâr olmaz

Ey büt-i işvegerim eyle kerem nâz itme

Kendine her har-ı lâ-yefhemi dem-sâz itme

İltifât-ı nigeh it bendene igmâz itme

Çehre-sây eyle beni pâyüne i’râz itme

Olmaz olmaz güzelüm sen gibi dil-dâr olmaz

Nâzuna ben gibi ey şûh harîdâr olmaz

Kâkülün bûyına dil aldı sabâdan haberi

Yog imiş gülşen-i âlemde bu bûyun eseri

Kâmetün serv-i sehî belki melâhat şeceri

Dir ruh-ı âlüne her kim ki iderse nazarı

Olmaz olmaz güzelüm sen gibi dil-dâr olmaz

Nâzuna ben gibi ey şûh harîdâr olmaz

Çünki usret-keş olur bize selâm eylemede

Gayra bin lutf ile mebzûl kelâm eylemede

Zülfinün subhını hecrün gamı şâm eylemede

Dâne-i hâlini uşşâkuna dâm eylemede

Olmaz olmaz güzelüm sen gibi dil-dâr olmaz

Nâzuna ben gibi ey şûh harîdâr olmaz

(Mecmû’a. Erzurum Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Yazma Eser Kütüphanesi ASL 568, Mec 26. 40b-41a.)