Madde Detay

Doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. Asıl adı Abdussamed’dir. Himmet-zâde Şeyh Abdussamed Efendi olarak tanındı. Bayrâmiyye’nin Şems kolundan türeyen Himmetîliğe bağlı bir şeyh ailesinden gelmektedir. Babası Bayrâmiye tarikatı şeylerinden Himmet Efendi’nin oğlu Şeyh Abdullah Efendi’dir. Himmet Efendi ise Bolu’nun Dökmeci Köyü’nden İstanbul’a göç etmiştir ve Bayrâmiyye-Şemsiyye tarikatının Himmetiyye kolunun kurucusu; mutasavvıf ve şairdir (Albayrak 1998: 57-58). Abdussamed Efendi, babasının vefatıyla Himmet-zâde Tekkesi’nin üçüncü şeyhi oldu ve 1135/1722-23 yılında tekkeyi yeniden düzenledi (Tanman 1998: 58). Süleymaniye’de vaizlik de yaptı. Ordu şeyhi olduktan sonra 1150/1737-38 yılında vefat etti. Vefatına Ayvansarâyî (Ekinci 2013: 99) tarafından “Düşdi bir târîh Şeyh Abdussamed 1150” mısraı ile tarih düşürüldü. Mezarı Üsküdar’daki Abdüşşekûr Efendi Tekkesi’ndedir. Tuman (Kurnaz ve Tatçı 2001: 636)’a göre vefat tarihinin Osmanlı Müellifleri (Kurnaz ve Tatçı 2000: 314)’nde 1156/1743-44 olarak gösterilmesi yanlıştır. Şeyh Abdussamed Efendi’den boşalan Himmet-zâde Tekkesi şeyhliğine oğlu Seyyid Nureddin Efendi getirildi.

Ergun (1936-1945: 247)’a göre Hicaz makamında bestelenmiş meşhur bir na'ti ve bir mecmuada gazeli bulunmaktadır.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 1. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 139.

Albayrak, Nurettin (1998). “Himmet Efendi”. İslâm Ansiklopedisi. C.18. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 57-58.

Bayram, Ömer (2000). Himmetzâde Abdî ve Gencîne-i İ‘câz İsimli Mesnevisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Üniversitesi.

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvânsarâyî-Vefeyât-ı Ayvânsarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). ed. Âdem Ceyhan. İstanbul: Buhara Yay. 99-100.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Abdüssamed (Himmetzade)”. Türk Şairleri. C. 1. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 247.

Galitekin, Ahmed Nezih (hzl.) (2001). Ayvansarayî Hüseyin Efendi-Alî Sâtı Efendi-Süleymân Besîm Efendi Hadîkatü’l-Cevâmi‘ (İstanbul Câmileri ve Diğer Dinî-Sivil Mimârî Yapılar). İstanbul: İşaret Yay. 289.

Kurnaz, Cemâl ve  Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 636.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmânlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay. 314.

Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. 311b.

Tanman, M. Baha (1998). “Himmet Efendi Tekkesi”. İslâm Ansiklopedisi. C.18. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 58-59.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). C. 1. “Abdüssamed (Himmetzâde)”. İstanbul: Dergâh Yay. 23.

Na't

Tende cânım cânda cânânım Muhammed Mustafâ

Mülk-i dil tahtında sultânım Muhammed Mustafâ

Muntazırdır mâh-cemâlin görmege âşıkların

Gel tulû' et mâh-ı tâbânım Muhammed Mustafâ

Cilvegerdir dâ’ima nakş-ı cemâlin sînede

Hâne-i kalbimde mihmânım Muhammed Mustafâ

Yâ Resûlallah garîbindir senin Abdussamed

Kıl şefâ‘at ey kerem-kârım Muhammed Mustafâ

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmânlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay. 314.)