Madde Detay

Asıl adı Ahmed’dir. Karamanî-zâde Şeyh Ahmed Efendi olarak tanındı. Adını mahlas olarak kullandı. Babası ilk hocası oldu. Sonra Dede Çelebi Şeyh Mehmed-i Halvetî’den tarikat ve din eğitimi aldı. Ayvansaray’da bulunan Emir Buharî Tekkesi’ine şeyh oldu. Kasımpaşa’daki Câmi‘-i Kebir’de on iki yıl cuma vaizliği yaptı. Bu görevde iken 1149 yılı sonlarında (1737) vefat etti. Vefat ettiğinde yaşı yetmişi geçmişti. “Ta‘yîn-i râhat” (Ekinci 2013: 91) terkibi ile “Sûfî Şeyh Ahmed” (Erdem 1994: 28) ibaresi vefat tarihini göstermektedir. Müstakim-zâde (2000: 350b)’nin vefat tarihini 1145 olarak göstermesi yanlıştır (Kurnaz-Tatçı: 2001: 15). İstanbul’da Ebû Şeybeti’l-Hudrî’nin Toklu Dede Mezarlığındaki kabri yanında defnedildi.

Şeyh Ahmed Efendi, Celvetiye tarikatının önde gelen şeyhlerindendi. Güzel ahlâkı ile tanınmış, arif gönüllü, güler yüzlü, sevimli bir kişiydi. Tasavvufî şiirleri ve âşıkâne sözleri vardı.“Senin zâtın kamu medhe ehakdır yâ Resûlallâh / Ne denlü medh olunsa mâ-sadakdır yâ Resûlallâh” matlalı na‘t-ı şerîfi Çâlâk-zâde Şeyh Mustafa Efendi tarafından bestelendi (Ekinci 2013: 91).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî, C. 1. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 180.

Ekinci, Ramazan (hzl.) (2013). Hâfız Hüseyin Ayvânsarâyî-Vefeyât-ı Ayvânsarâyî (İnceleme-Tenkitli Metin). İstanbul: Buhara Yay. 91.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 27-28.

Erdem, Sadık (2002). “Ahmed”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 1. Ankara: AKM Yay. 153. 

Galitekin, Ahmed Nezih (hzl.) (2001). Ayvansarayî Hüseyin Efendi-Alî Sâtı Efendi-Süleymân Besîm Efendi Hadîkatü’l-Cevâmi‘ (İstanbul Câmileri ve Diğer Dinî-Sivil Mimârî Yapılar). İstanbul: İşaret Yay. 200, 202-203.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 17.

Kurnaz, Cemâl, M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 15.

Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. vr. 350b.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. Burdur: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 02.04.2014]. 24.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977). “Ahmed Karamanizâde”. C. 1. İstanbul: Dergâh Yay. 67. 

Nazm

Senin zâtın kamu medhe ehakdır yâ Resûla’llâh

Ne denlü medh olunsa mâ-sadakdır yâ Resûla’llâh

Sirâc-ı nûr-ı hüsnündür iden âfâkı pür-envâr

Bu kurs-ı şems ana zerrîn-tabakdır yâ Resûla’llâh

Dü âlem ehline feryâd-res zât-ı şerîfindir

Cemî‘-i kâ’inâta fazl-ı Hakdır yâ Resûla’llâh

Şefâ‘atden cüdâ itme bu Ahmed bendeni lutf it

Ki lutfun ehl-i cürme mattefakdır yâ Resûla’llâh

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 28.)