Madde Detay

Yavuz Sultân Selîm devri şairlerindendir. Hâşimî mahlasını soyunun Hz. Muhammed’e dayanması sebebiyle almıştır. Babası ile Sultân II. Bâyezîd zamanında Acem diyarından Anadolu’ya geldiği için “Hâşimî-i Acem” olarak anılmaktadır. Latîfî (1314: 363), babasının II. Bâyezîd’le yapılan bir muharebede; Âlî (İsen 1994: 169) ise, daha net bir bilgiyle Sultan Selîm şehzadeyken Karışdıran Savaşı’nda öldüğünü bildirmektedir. Yavuz’un mâdih (övücü) ve musahiplerindendir. Anadolu’nun muhtelif yerlerinde kadılık yapmıştır. Rumeli taraflarında kadı iken ölmüştür. Kaynaklarda ölüm tarihi belirtilmemektedir. Çocukları Emîrî Mehmed Bey ile Muhtârî de şairdir. Mecma’u’n-Nezâ’ir’deki tek şiirine içlerinde Amrî, Atâ, Basîrî, Celîlî, İshâk Çelebi, Latîfî, Le’âlî, Muhibbî, Revânî, Visâlî ve Zâtî’nin de bulunduğu 30’a yakın şair nazire söylemiştir. Latîfî (1314: 364), Hâşimî’nin şiiri hakkında bir değerlendirmede bulunmaksızın “-ânlar ile” redifini en önce onun bulduğunu, aynı redifteki diğer şiirlerin buna nazire olduğunu belirtmekte, kendisinin de gençliğinde bu şiire yazdığı nazireyi eserine kaydetmiştir. Kınalı-zâde (Kutluk 1989: 1057), şairin şiirlerini letafetten nasipsiz ve garip bulmaktadır. Gelibolulu Âlî (İsen 1994: 170) ise, onun bu eksikliğini “Acemliğine göre eyü dimişdür” diyerek normal karşılamaktadır. Ancak şairi tanzir edenleri, muhtemelen Hâşimî’nin “Acem”den gelmiş olması dolayısıyla, “üstâd yirine konılup nice gümrâhlar kendüye peyrevlik itmişdür” demek suretiyle eleştirmektedir.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.07.2013].

Köksal, M. Fatih (2004). “Haşimî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 414. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i Nâilî - Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kurnaz, Cemal (1997). Anadolu’da Orta Asyalı Şairler. Ankara: KB Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. C. II. Ankara: TTK Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmânî. C. 4. İstanbul.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). C. 4. “Hâşimî”. C. 2. İstanbul: Dergâh Yay. 140. 

Gazel

Bezm-i mey eylemişem dün gice sultânlar ile

Nice sultânlar ile bî-ser ü sâmânlar ile

Vay ne hoş bildi ki yokdur beni Âdem’de vefâ

Ol ki Mecnûn gibi üns eyledi hayvânlar ile

Mestem ü âşık-ı şeydâ vü levendem yaka çâk

Gezerem şehri bütün cem’-i perîşânlar ile

Ne bana sabr müyesserdür ü ne vasl-ı habîb

Düşüben kûyına şeydâ olup efgânlar ile

Mey ü mahbûba beni tevbelüdür dirler imiş

Dûstlar nicideyin bu kuru bühtânlar ile

Hâşimî kâbil-i takrîr degül kıssa-ı ışk

Kim anı şerh idesin defter ü dîvânlar ile

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.07.2013]. 2376.)