Madde Detay

İshak'ın hayatı hakkında kapsamlı bir bilgi yoktur. Tarihî mahiyetteki şiirinden hareketle onun 17. asırda yaşadığı bilinmektedir. Şükrü Elçin’in Halk Edebiyatı Araştırmaları I adlı eserinde yer verdiği şiirinden, âşığın varlığı tespit edilebilmektedir. Asıl adının İshak olup olmadığı bilinmeyen âşık, şiirinde de görüleceği üzere İshak mahlasını kullanmıştır: “İshak eydür can ü dilden sever haslar hasanı/ Sultan Mehemmed’i gören siler kalbin pasını.” (Elçin 1997: 519). İshak, Ali Ufkî’nin 1650 tarihli yazma “Mecmûa-i Saz ü Söz”ünde kayıtlı “Varsağı Berâ-yı Cülûs-i Sultan Mehemmed Han bin Sultan İbrahim Han-Devrikebir” başlıklı notaya geçirilmiş manzumesinde IV. Mehmed’in 1648’de tahta geçişini kutlamaktadır. Birinci Ahmed’in oğlu ve IV. Murad’ın kardeşi olan Sultan İbrahim’in de içinde yer aldığı manzumenin sahibi, Âşık Ömer’in Şairnâmesi’ndeki şu dörtlükte “Lûtfî sözleri tutdu İshak’ı/ Yahşî Firkatnâme söyler Firâk/ Sultan Süleyman devriydi Bakiy/ İşretle geçürdi vakt ü zamanı” kaydedilmiş bulunmaktadır (Elçin 1997: 519). Elçin, IV. Murad, Sultan İbrahim ve IV. Mehmed devirlerinde İstanbul’da yaşamış olması mümkün İshak’ın tarihî vesikalara da uygun olan, 1648'de söylediği manzumeye burada yer verir (1997: 519). İshak’ın ne zaman ve nerede vefat ettiği hakkında bilgi bulunmamaktadır. 

Elçin, Şükrü (1997). Halk Edebiyatı Araştırmaları I. Ankara: Akçağ Yay.

Varsağı Berây-ı Culüs-i Sultan Mehemmed Han Bin Sultan İbrahim Han -Devrikebir.

Kimi konar kimi göçer feleğin kervanıdır

Hâk-i pâye yüz süregör derdlerin dermanıdır

Yedi iklim dört köşesi hükmünün fermanıdır

Âlemin zineti Sultan Mehemmed devranıdır

Belini kılıcı kuşanur destine tir ü keman

Nesli Osmân-ı Âl’dir kafire virmez aman

O bir arslan pençelidir şikar arar her zaman

Âlemin zineti Sultan Mehemmed devranıdır

İshak eydür can ü dilden sever haslar hasanı

Sultan Mehemmed’i gören siler kalbin pasını

Kahraman Sultan İbrahim değişti dünyasını

Âlemin zîneti Sultan Mehemmed devranıdır 

Elçin, Şükrü (1997). Halk Edebiyatı Araştırmaları I. Ankara: Akçağ Yay. 519.