Madde Detay

Şanlıurfa’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini İzmir’de tamamladı. Özakın, 1963’te Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Fransız Bölümü’nden mezun oldu ve ardından Nazilli ve Edirne liselerinde Fransızca öğretmenliği yaptı. Gazi Enstitüsü’nde öğretim elemanı olarak çalışmaya başladı; Gerçeküstücü Akımda Akıl ve Mizah başlıklı tezi ile yüksek lisansını tamamladı. 1971-1974 yılları arasında kazandığı bir bursla Fransa'da bulundu. Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Atatürk eğitim Enstitüsü'nde Fransızca öğretmeni olarak çalıştı. 1977'de tayini Çanakkale'ye çıkınca görevinden istifa etti. 1979'da İstanbul Devlet Konservatuvarı Franszıca öğretmenliğine atanarak göreve tekrar başladı. İstifa ettiği dönemde de öğretmenlik yaparken de yazarlıktan ve çevirmenlikten vazgeçmedi. 1980'de İstanbul Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne öğretim üyesi olarak atandı ve göreve başlamadan önce Yazarlar Sempozyumu’na katılmak üzere çağrıldığı Berlin'e gitti. 12 Eylül 1980'de Türkiye'de yaşanan askeri darbenin ardından siyasi sebeplerden dolayı geri dönemedi. Almanya'dan Türkiye'ye döenemeyen Özakın'ın konservatuvardaki görevine son verildi. Bu tarihten sonra Almanya'da edebi faaliyletlerini sürdürmeye devam sanatçı, 1987'de ressam ve heykeltıraş Bryan Ingham ile evlenerek İngiltere’de yaşamaya başladı.

Özakın, 1990’lardan sonra yapıtlarını yabancı dillerde yazdı. Yabancı dillerde yayımlanan eserlerinde Anna Ingham, Ada Ingham gibi farklı isimler kullandı.

Güzellik Acısı İngilizce'den Türkçeye çevrilerek 2005'te yayımlanan romanıdır. Almanya, Hollanda, İngiltere, Yunanistan, Fransa romanlarının ve hikayelerinin yayımlandığı ülkelerdir.

1974’te Yeni Adımlar Dergisi’nin düzenlediği Sabahattin Ali Öykü yarışmasında "Küçük Şehrin Soğuk Geceleri" isimli öyküsü ile birincilik ödülünü; 1979’da Alnında Mavi Kuşlar romanı ile Madralı Roman ödülünü kazandı.

Bir çocuk annesi olan Aysel Özakın halen İngilitre'de yaşamaktadır.

Aysel Özakın'ın ilk yazıları Demokrat İzmir Gazetesi’nde yayımlandı. Cumhuriyet, Yarına Doğru, Hürriyet, Milliyet Sanat, Yeni Toplum, Militan, Varlık ve Politika gibi gazete ve dergilerde yazıları yer aldı.

Özakın'ın 1979'da yayımlanan Alnında Mavi Kuşlar romanından hareketle Aytaç'ın "Yani Alnında Mavi Kuşlar yalnızca kadın hakları sorununu ele aldığı için değil, bu sorunu sanat bilinci, biçim kaygısıyla işlemeyi bildiği için değerli. Yazarın, tanıdığı çağdaş Batı romanını, çağdaş roman tekniğinin yeniliklerini Türk romanına uygulayışı, üzerinde durulması gereken bir başarı." (2012: 235) cümleleri aslında sanatçının tüm romanları hakkında verilebilecek bir hüküm olarak değerlendirilebilir.

1976'da yayımlanan Sessiz Bir Dayanışma, Özakın'ın hikayeciliğinin ilk adımıdır. Burada yer alan hikayelerde bireyin temel duygularının kaygılarının, iç çatışmalarının dolaysız yoldan anlatıldığı görülür. Sanatçının eserlerinde yer alan temel meselelerin başında kadının özgürlüğü gelmektedir. Bu bağlamda Genç Kız ve Ölüm isimli romanını kaleme aldı, bu roman 1980'de yayımlandı. Yazarın eserlerine konu olan bir diğer önemli mesele 1981’de yayımlanan Kanal Boyu adlı eserinde işlediği Almanya’daki Türk işçilerinin yaşamı ve sorunları oldu. Yazarın Almanya'da işçileri konu alan eserleri dolayısıyla ismi göçmen yazını içinde en sık anılan yazarlardandır. Genç Kız ve Ölüm ile başlayan kadının özgürlüğü konusunu tekrar ele alarak Mavi Maske isimli romanı 1988'de yayımladı.

"Aysel Özakın’ın tüm yapıtlarına bir kimlik ve benlik sorgulaması sindiğini görürüz. Özellikle ilk öykülerinde sıradan ve yoksul insanların, baskı altında yaşayan genç kız ve kadınların yaşamlarını, toplumun da kadına olan baskısına ilişkin bir sorgulama ile ele almıştır. Politik duruşunu hiçbir zaman edebiyattan ayrı tutmamış aksine mutlak surette edebiyatın tamamına yaymıştır. Yapıtlarındaki ana kahramanlar genellikle kadındır ve kadın özgürlüğü konusunu hem toplumsal hem de politik bir çerçeve içinde tartışmayı yeğlemiştir. Gurbet Yavrum isimli ilk romanı bir göç anlatısıdır. Kanada’da babası ile buluşan bir genç kız ağzından toplumsal koşullar, göç, bir toplumda azınlık olmak, yabancılık gibi konular anlatılır. Sessiz Bir Dayanışma gündelik yaşam içerisinde toplumda meydana gelen bölünmeleri sınıf çatışması ekseninde ele alır.

Alnında Mavi Kuşlar edebiyatımızda 1 Mayıs 1977’yi yazınsal hale getiren, kanlı 1 Mayıs’ı sorgulayan az sayıda romandan biridir. Bu roman hakkında Atilla Özkırımlı “yapısal eksikliklerine karşın yine de okunması gereken romanlardan” yorumunu yaparken Fethi Naci “kendine rağmen gerçekçi, çünkü farkında olmadan övmek istediği kişileri yeriyor, yermek istediği kişileri övüyor” değerlendirmesini yapmıştır. Mavi Maske sekiz yıllık bir gurbet suskunluğundan sonra yazarın büyük bir atılımla yeniden edebiyata dönüşünü kanıtlayan yeni ve ilginç bir romandır. Olaylar Almanya’da geçse de olayların gerisinde hep 1980 öncesi kargaşa ortamıyla Türkiye vardır. Yazar, bu romanında aydın bir kadının, geriye dönüşlerle işlenen, arayışını anlatmaya çalışmıştır. Güzellik Acısı bir İngiliz ressamla Türk-Fransız piyanistin tutkulu, coşkulu, öfkeli, yazar birbirini tamamlayan ve yok eden aşk öyküsüdür. Frank ve Süreya hem sanatçı ruhun karmaşıklığını hem de iki zıt kutbun aşktaki birlikteliğini temsil etmektedir. Bu romanda yazar hayranlıkla nefreti, tutku ile korkuyu, gerçekle düşü aynı potada eritmiştir. Genç Kız ve Ölüm’de ise roman içinde bir roman okuruz. Yazar bu romanında toplumsal baskı ve eşitsizliklerden fazlasıyla nasiplenen ülkemiz kadınının kendisini ve toplumu anlama, hakîkî olabilme çabasını farklı bir teknikle anlatmıştır. Ödül almak için İstanbul'dan Ankara'ya doğru yola çıkan yazar Nuray İlkin, yıllar önce canına kıymış Cumhuriyet kuşağının idealist bir öğretmeni olan annesinin anıları, politik eylemci kızı için duyduğu endişe ve bir süre önce terk ettiği kocasına karşı hissettiği suçluluk duyguları arasında bocalarken hem toplumu hem de kendisini anlamaya çalışır. Aysel Özakın, tüm bu eserleri ile kaynağı doğrudan edebiyat değil de yaşam olan edebiyatın yazarı olmaya çalışmıştır. Yaşananı gündeme getirmesi, onu sanatsal bir süreç sonucunda yeniden yaşanır kılmayı amaçlaması, sanatçının yaklaşımında kuşkusuz güncelliğin önem kazanmasına da neden olmuştur" (İzer 2018: 16).