SAKAOĞLU

(d. ?/? - ö. ?/?)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tespit edilen tek şiirinden varlığı bilinen âşık, şiirinde Sakaoğlu mahlasını kullanmıştır. Âşığın hayatı hakkında hiçbir bilgi yoktur. II. Murad zamanında, 1810 yılında Ruslar Akçaabat’a, Sarhana mevkiine asker çıkararak sivil halka hücum ettiler. Yöre halkı başta Akçaabat ayanı Sakaoğlu Mahmut Ağa olmak üzere Ruslara karşı silaha sarıldı. Özellikle kadınlar balta ve tahralarla düşmana karşı koydular. Kanlı bir çarpışmadan sonra Ruslar kıyıyı terk edip gemilerine kaçtılar. Yazarı bilinmeyen bu destan bu savaşı anlatmaktadır (Duman 1995: 161). Bu bilgilerden hareketle âşığın 19. asırda yaşadığı ve Trabzonlu olduğu sonucuna varılabilir. Sakaoğlu, “Sarhana Destanı” adını taşıyan destanını gayet coşkulu bir şekilde söylemiştir. Destan döneme ayna tutması açısından, sözlü tarih bağlamında ele alındığında ayrı bir önem taşımaktadır. 

Kaynakça

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay.

Lermioğlu, Muzaffer (1949). Akçaabat-Akçaabat Tarihi ve Birinci Genel Savaş-Hicret Hatıraları. İstanbul: yyy.

Lermioğlu, Muzaffer (2011). Akçaabat-Akçaabat Tarihi ve Birinci Genel Savaş-Hicret Hatıraları. İstanbul: Has Matbaa.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 08.01.2015
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Sarhana Destanı

Gemiler denizden ateş açtılar

Sarhana üstüne ölüm saçtılar

Veririz bu yurdu deye sandılar

Görücek savaşı sonra kaçtılar

 

Duyuldu Moskof’un kahpeçe hali

Seğirtti kavgaya cümle ahali

Haram oldu bize bayram namazı

Eyledik gönülden Hakk’a niyazı

 

Mahmud Ağa açtı al yeşil sancak

Er olan meydana atladı ancak

Sıyrıldı kamalar oynadı bıçak

Kadınlar elinde kırıldı nacak

 

Mahmud Ağa der ki vurun aslanlar

Yerlerde can versin sarı çiyanlar

Kamam yok diyene veririm tüfek

Kıralım Urus’u kalmasın bir tek

 

Girip çenge Kaptanoğlu Mustafa

Uçurdu Moskof’tan sayısız kafa

Her vuruşta Allah Allah diyerek

Yere serdi leşin niçe Moskof’un

 

Aşk olsun Sakaoğlu Mahmud Ağa’ya

Aldı askerini girdi kavgaya

İki oğlunu şehit verdi Hüdâ’ya

Aktı şehitlerin kanı deryaya

 

Sarhana deresi kaynayıp taştı

Vuurştu aslanlar kan belden aştı

Küffarın bir anda tedbiri şaştı

Vurun kardeşlerim der Mahmud Ağa

 

Rukiye Abla’nın zikir dilinde

Askerin önünde balta elinde

Şehit olur diyor cenkte vuruşan

Kadınlar vermeyin düşmana aman

 

Pümbür Kızı Ayşe aman vermiyor

Düşmana kaçmaya zaman vermiyor

Dörenler şaşırıp yolun açıyor

Moskof’lar elinden aman diliyor

 

Akıbet Moskof’un serildi leşi

Yıkıldı kalesi kesildi başı

Dindi müminlerin gözünün yaşı

Güldürdük yüzünü ehl-i İslâm’ın

 

Sakaoğlu der ki vezirim vezir

Kırdık gâvurları olmadık resil

Düşmanı kaçırdık denizden zelil

Aldık çok ganimet nice bin esir

Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yay. 161-162.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÜLEYMAN, Süleyman Göksald. 1971 - ö. -Doğum YeriGörüntüle
2İhsan Topçud. 30 Ağustos 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İsmail Dervişoğlud. 1965 - ö. 25 Şubat 2015Doğum YeriGörüntüle
4SÜLEYMAN, Süleyman Göksald. 1971 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
5İhsan Topçud. 30 Ağustos 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6İsmail Dervişoğlud. 1965 - ö. 25 Şubat 2015Doğum YılıGörüntüle
7SÜLEYMAN, Süleyman Göksald. 1971 - ö. -Ölüm YılıGörüntüle
8İhsan Topçud. 30 Ağustos 1948 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9İsmail Dervişoğlud. 1965 - ö. 25 Şubat 2015Ölüm YılıGörüntüle
10SÜLEYMAN, Süleyman Göksald. 1971 - ö. -Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11İhsan Topçud. 30 Ağustos 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12İsmail Dervişoğlud. 1965 - ö. 25 Şubat 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13SÜLEYMAN, Süleyman Göksald. 1971 - ö. -Madde AdıGörüntüle
14İhsan Topçud. 30 Ağustos 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15İsmail Dervişoğlud. 1965 - ö. 25 Şubat 2015Madde AdıGörüntüle