Madde Detay

Vânî’nin hayatı hakkında tezkirelerde ve biyografik kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 575 numarada kayıtlı olan ve Defterdar Mehmed Behcet Efendi (öl. 1168/1755) için yazılan şiirleri ihtiva eden Mecmû‘a-i Kasâ’id, Tevârîh ve Gazeliyyât adlı eserde şaire ait iki manzume yer almaktadır. Mecmuanın 1159/1746 tarihinde defterdarlık görevine getirilen Mehmed Behcet Efendi adına yazılan manzumeleri ihtiva ettiği göz önünde bulundurulduğunda Vânî’nin 18. yüzyılda hayatta olduğu anlaşılmaktadır. Mecmuada şair hakkında kayıtlı olan “Memdûh-ı Müşârün-ileyhüñ Çukadarlarından Vânî Hâcı Mustafâ” ibaresinden ise asıl isminin Hâcı Mustafa olduğu ve Çuhadarlık görevi yaptığı anlaşılmaktadır.

Efe, Z. (2021). “Defterdar Mehmed Behcet Efendi'ye Sunulan Şiirler Mecmuası  (Aemnz 575)”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi Journal of Academic Language and Literature 5 (1): 58–111.

Mecmû’a-i Eş’âr. Millet Kütüphanesi. Ali Emiri Manzum 575. vr. 5b, 11a.

Memdûh-ı Müşârün-ileyhüñ Çukadarlarından Vânî Hâcı Mustafânuñdur

Ey melce’-i hâs u ‘avâm ol merkezüñde müstedâm

Zât-ı şerîfüñde tamâm ‘ilm ü edeb hilm ü hayâ

Şânuñ bülend ü muhterem kadrüñ sa‘îd ü muhteşem

Hak zâtuña itmiş kerem fazl u kemâl ile zekâ

Pâyende ola devletüñ ‘âlî ide Hak rütbetüñ

Dâ’im ola hem himmetüñ ey menba‘-ı cûd u sehâ

İkbâlüñ olsun pâyidâr pâyuñ dıraht-ı sâyedâr

Oldukça her dem mîvedâr nef‘in göre bay [u] gedâ

Hattuñ müselsel şîvekâr her harfi bir zülf-i nigâr

Her noktası müşgîn-gubâr satr-ı latîfi cân-fezâ

Reftâr-ı hattuñ gâlibâ görmüş ‘Utârid zâhiren

Ögrenmek ister vâkı‘â hatt-ı selîsüñden edâ

Hâmeñ dürür mu‘ciz-beyân tab‘-ı şerîfüñ nükte-dân

Zikr-i cemîlüñ ba’d-ezân vird-i zebân itsem revâ

Rütbeñ celî zâtuñ sa‘îd ola günüñ hem-vâre ‘ıyd

Devlet ile ‘ömrüñ mezîd itsün cenâb-ı Kibriyâ

Evsâfuñ ey merd-i güzîn itdükçe bu kalb-i hazîn

Olsa sezâdur ba’d-ezîn kemter kuluñ şi‘r-âşinâ

Tab‘um hayâl-i hâm ider râz-ı dilin i‘lâm ider 

Bir hizmet istirhâm ider ihsân olursa Vâniyâ

                        (Mecmû’a-i Eş’âr, Millet Kütüphanesi Ali Emiri Manzum 575, vr. 5b)