Madde Detay
ZEKÂYÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Zekâyî’yi, muhtemelen Sultân II. Bâyezîd’in oğullarından Şehzâde Mehmed’in defterdarı Zihnî ile karıştıran Nâil Tuman (2001: 278, 292), ikisini aynı şair kabul etmiştir. Oysa diğer biyografik kaynaklarda bunlar ayrı şairlerdir. Hakkında en ayrıntılı bilgiyi veren Latîfî’nin belirttiğine göre Zekâyî, Sultân II. Bâyezîd’in oğlu Şehzâde Alemşâh’ın divan kâtibidir. Güzel yüzlü ve zeki biridir. Hattı gayet güzel ve imlası da inceliklidir. “Üslûb-ı ahkâm-ı mekâtîb”de (= mektup ahkâmı üslubunda) eşi az bulunan kâtiplerdendir. Suver-i Mekâtîb ya da Kenzü’l-Mekâtîb adlı manzum dîbâceli bir eseri ile Hezeliyyât’ı vardır. İnşâsı nazik olup özellikle “inşâ-yı menâşîr”de (= ferman yazmada) son derece başarılıdır. Nesrin bölümlerinden “nesr-i müsteci” ve “nesr-i âdî”yi iyi bilmektedir. Hezel tarzında manzumeler de kaleme alan şairin şiirleri parlak, daha çok da kasideleri güzeldir (Canım 2000: 267-268, 686).
Kaynakça
Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.
Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Mehmed Süreyyâ (1308-15). Sicill-i Osmânî. C. 2. İstanbul.
M. Şemseddîn Sâmî (1996). Kâmûsü’l-A’lâm. C. 3. İstanbul: Kaşgar Neşriyat.
Sungurhan, Aysun (hzl.). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. ekitap.kulturturizm.gov.tr [erişim tarihi: 1.1.2014].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAKYayın Tarihi: 07.08.2014Güncelleme Tarihi: 08.11.2020Eserlerinden Örnekler
Beyt
N’eylerem ol bezmi k’anun sâkî-i meh-rûsı yok
Yâ şu meclisden n’olur ki mutrib-i hoş-gûsı yok
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 287.)
Suver-i Mekâtîb’den
Selâmı çün nesîm-i sünbül ü gül
Peyâmı çün nevâ-yı sâz-ı bülbül
Kad-i hûbân gibi mevzûn du’âlar
Had-i cânân gibi rengîn senâlar
Dahı mihri gibi envâ’-ı eşvâk
Dil ü cândan nitekim hubb-ı uşşâk
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Hezeliyyât’tan
Bir zer ile kâ’il itdi her ki ol sîmîn-beri
Bir filori denlü yire virdi ana bir zeri
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Yayın Tarihi: 07.08.2014Güncelleme Tarihi: 08.11.2020Eserlerinden Örnekler
Beyt
N’eylerem ol bezmi k’anun sâkî-i meh-rûsı yok
Yâ şu meclisden n’olur ki mutrib-i hoş-gûsı yok
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 287.)
Suver-i Mekâtîb’den
Selâmı çün nesîm-i sünbül ü gül
Peyâmı çün nevâ-yı sâz-ı bülbül
Kad-i hûbân gibi mevzûn du’âlar
Had-i cânân gibi rengîn senâlar
Dahı mihri gibi envâ’-ı eşvâk
Dil ü cândan nitekim hubb-ı uşşâk
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Hezeliyyât’tan
Bir zer ile kâ’il itdi her ki ol sîmîn-beri
Bir filori denlü yire virdi ana bir zeri
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Güncelleme Tarihi: 08.11.2020Eserlerinden Örnekler
Beyt
N’eylerem ol bezmi k’anun sâkî-i meh-rûsı yok
Yâ şu meclisden n’olur ki mutrib-i hoş-gûsı yok
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 287.)
Suver-i Mekâtîb’den
Selâmı çün nesîm-i sünbül ü gül
Peyâmı çün nevâ-yı sâz-ı bülbül
Kad-i hûbân gibi mevzûn du’âlar
Had-i cânân gibi rengîn senâlar
Dahı mihri gibi envâ’-ı eşvâk
Dil ü cândan nitekim hubb-ı uşşâk
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Hezeliyyât’tan
Bir zer ile kâ’il itdi her ki ol sîmîn-beri
Bir filori denlü yire virdi ana bir zeri
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Eserlerinden Örnekler
Beyt
N’eylerem ol bezmi k’anun sâkî-i meh-rûsı yok
Yâ şu meclisden n’olur ki mutrib-i hoş-gûsı yok
(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 287.)
Suver-i Mekâtîb’den
Selâmı çün nesîm-i sünbül ü gül
Peyâmı çün nevâ-yı sâz-ı bülbül
Kad-i hûbân gibi mevzûn du’âlar
Had-i cânân gibi rengîn senâlar
Dahı mihri gibi envâ’-ı eşvâk
Dil ü cândan nitekim hubb-ı uşşâk
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)
Hezeliyyât’tan
Bir zer ile kâ’il itdi her ki ol sîmîn-beri
Bir filori denlü yire virdi ana bir zeri
(Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 268.)