Madde Detay

Şuara tezkirelerinde Mukîmî’nin hayatı hakkında bilgi verilmemiştir. Ömer bin Mezîd’in Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’inde 19 (Baysan 2016: 12), Eğirdirli Hacı Kemâl’in Câmiʽu’n-Nezâ’ir’inde ise iki gazeli vardır (Ertek Morkoç 2003: 1578, 2043). Mukîmî’nin Şeyhî (ö. 1431?) ile Atâyî’ye (ö. 1437) nazire yazdığı ve m. 1436-1437 yıllarında telif edilen Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’de yer aldığı düşünülürse 15. yüzyıl şairi olduğu söylenebilir.

Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’de Mukîmî’nin 16 nazire şiirine karşılık sadece 3 zemin şiiri bulunmaktadır. Mukîmî, dönemin önde gelen şairlerinden Ahmedî’ye 5, Ahmed-i Dâʽî’ye 2, Nesîmî, Şeyhî ve Atâyî’ye ise birer nazire yazmıştır. Eldeki bu bilgiler, Mukîmî’nin en çok Ahmedî’den etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bir gazelinde “Şaʽbân” adının gizlendiği muamma niteliğinde bir beyit bulunması muamma alanında da kalem oynatabilen bir şair olduğunu gösterir (Canpolat 1995: 70). Mukîmî, Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’de en çok şiiri bulunan ilk on şair arasında yer alır (Baysan 2016: 19). Mukîmî’nin bu mecmuada pek çok şiirinin bulunması ve bir gazelinde “sevgilinin güzelliğini vasfetmek için defter ve divan tahrir ettiğini” belirtmesi (Canpolat 1995: 240) ele geçmeyen bir divanı olduğunu düşündürür. Şair, yaşadığı devirde edebî çevreleri etkilemesine rağmen 16. yüzyılda şöhretini koruyamamış ve önemli nazire mecmualarında çokça yer bulamamıştır.

Baysan, Habibe (2016). Ömer bin Mezid “Mecmü’atü’n-Nezâ’ir” Kitabının Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.

Canpolat, Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

Ertek Morkoç, Yasemin (2003). Eğridirli Hacı Kemal’in Câmiü’n-Nezâir’i (Metin ve Mecmua Geleneği Üzerine Bir İnceleme). Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.

Mukîmî-râst

Hâr-ı hecrüñ virmeyelden vasla râhı sensedüm

İy yüzi gül sözi şekker laʽli kâhî sensedüm

Her gice dermân uma pür-gam geçer sensüz ne tañ

Ger geçürsem derd-ile her subhgâhı sensedüm

Göz yaşına taşum olup gark içümden derd-ile

Tañ mı kılsam her nefesde yüz biñ âhı sensedüm

Göñlüme eglence zülfüñle yüzüñ olmış-ıdı

Görmeyelden gözüm ol zülf-i siyâhı sensedüm

Bunca vakt oldı tapuñdan k’oldı nâ-çâr ayrılık

Hak bilür iy hüsn ilinüñ pâzişâhı sensedüm

Âhire irince dûr olursa ʽömri fürkatüñ

Sen bilürem bensemezsin ben kemâhî sensedüm

Lutfuña bir gün Mukîmî bigi tuş olmag-içün

Cevr-ile her dem geçürüp sâl u mâhı sensedüm

(Canpolat, Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 232.)