Tektaş Ağaoğlu

Baki Uğur, Halim Toğan, Halim Karslıoğlu
(d. 3 Mart 1934 / ö. 8 Ocak 2018)
Yazar, şair, çevirmen, ressam, heykeltraş
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Tam adı Hasan Tektaş Ağaoğlu’dur. Yazar ve siyasetçi Samet Ağaoğlu babası, 1961-69 arası Manisa milletvekilliği yapmış olan Neriman (Babaoğlu) Ağaoğlu annesidir. Dedeleri Azerbaycanlı Ahmet Agayef(Ağaoğlu) Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın, Azarbaycanlı Ahmet Agayef (Ağaoğlu) Demokrat Parti’nin kurucularındandır. Süreyya Ağaoğlu ve Tezer Taşkıran'ın yeğeni, şair Mustafa Kemal Ağaoğlu'nun (Mim Kaf Agayef) kardeşidir.

1934 yılında İstanbul doğdu. Ankara’da Mimar Kemal İlkokulu’ndan (1945), Birinci Ortaokulu’ndan (1948) ve Atatürk Lisesi’nden(1951) mezun oldu. Oxford Üni. Hukuk Fakültesi’ni bitirdi (1956). BBC Türkçe Yayınlar bölümünde redaktör olarak çalıştı (1960-64). Kardeşi M. K. Ağaoğlu ile Ağaoğlu Yayınevi’ni kurdu (1964-72). Marx ve Engels’tan seçerek derlediği Politika ve Felsefe adlı yapıtı 142. maddeye aykırı görüldüğü için tutuklandı (1973). Beş ay tutuklu kaldı. 1975’te Gerçek gazetesinin müdürüyken 12 Mart dönemi Sıkıyönetim Mahkemesi kararlarına ilişkin bir yazı nedeniyle bir yıla yakın hüküm giydi. 1976'da Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Merkez Yürütme Kurulu üyeliğine seçildi. 12 Eylül 1980 sonrasında yurtdışına çıkmak zorunda kaldı, 1989 yılına kadar İsviçre’de yaşadı. Kadriye Ezel Ağaoğlu ile evlendi. TYS ve PEN Yazarlar Derneği üyesidir.

İlk öyküsü Varlık dergisinin 383. sayısında yayımlandı (1952). Pazar Postası ve Yeditepe’de şiirleri çıktı. 22 yaşında yazdığı birey odaklı, bireyin çaresizliğinin ön planda olduğu, babası Samet Ağaoğlu'nunkileri andıran, düşünce ve duygulara dair ayrıntılarla derinleşen olaysız hikâyelerini (Türkeş: 2018) topladığını Ölümden Hayata kitabının baskısını 2017 Ağustos'una kadar durdurup yayımlanmasını istemeyen yazar, politika ve çeviri üzerine yoğunlaştı. Yeni Ortam gazetesinde günlük fıkralar (1972), Meydan, Ant, Yeni Adımlar, Yeni Düşün, Kitle, İlke Görüş ve Söz dergilerinde çeşitli yazılar ve çeviriler yayımladı. Dostoyevski, Şolohov, Remarque, Dickens vb.’nin yapıtlarını çevirdi. Resim ve heykelle de ilgilenen sanatçının çalışmaları yurt içinde ve yurt dışında sergilendi. Ölümünden sonra yayımlanan küçük hikâyelerden oluşan alegorik romanında bireyin ve iç dünyasının ağırlıkta olduğu öykülerinin aksine dış dünyanın ve toplumun ön plana çıktığı görülür (Türkeş: 2018).

Kaynakça

Altınkaynak, Hikmet (2017). "Tektaş Ağaoğlu". Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü. İstanbul: Can Sanat Yayınları. 27.

Erverdi, Ezel-Kutlu, Mustafa-Doğan, D. Mehmet-Erdem, Abubekir (1977). "Tektaş Ağaoğlu". Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Dergah Yayınları. 46.

Işık, İhsan (2006)."Tektaş Ağaoğlu". Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar Ve Kültür Adamları Ansiklopedisi. C. I. Ankara: Elvan Yayınları. 71.

Karaalioğlu, Seyit Kemal (1982). "Tektaş Ağaoğlu". Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü. İstanbul: İnkılap ve Aka. 15.

Kurdakul, Şükran (1989). "Tektaş Ağaoğlu". Şair ve Yazarlar Sözlüğü. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. 18-19.

Necatigil, Behçet (2007). "Tektaş Ağaoğlu". Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları. 17-18.

Özkırımlı, Atilla (1982). "Tektaş Ağaoğlu". Türk Edebiyatı Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Cem Yayınevi. 42.

Türkeş, Ömer (2018)."Tektaş Ağaoğlu'nun mirası". Hürriyet Kitap-Sanat. http://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/tektas-agaoglunun-mirasi-40982651 [erişim tarihi: 01.04.2019]

Yalçın, Murat (Ed.) (2001) "Tektaş Ağaoğlu". Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. C. I. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. 20-21.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: OĞUZ YAŞAR YILMAZ
Yayın Tarihi: 22.04.2019
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ölümden HayataVarlık / İstanbul1956Hikâye
Puşkin Üzerine Konuşma (Dostoyevski'den)Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul1964Çeviri
Dönüş (Eric Maria Remarque'dan)Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul1964Çeviri
Giovanni'nin Odası (James Baldwin'den)Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul1965Çeviri
Ve Durgun Akardı Don (Mihail A. Şolohov'dan)Ağaoğlu Yayınevi / İstanbul1965-66Çeviri
Yaşantım (Yevgeni Yetuşenko'dan)Ant Yayınları / İstanbul1968Çeviri
Bir Avuç Delikanlı (Karel Ptaçnik'ten)Gün Yayınları / İstanbul1969Çeviri
Zapata: Meksika'da Köylü Devrimi (Robert Paul Million'dan)Ant Yayınları / İstanbul1969Çeviri
Doğuda ulusal kurtuluş hareketleri (Vladimir İlyiç Lenin'den )Ant Yayınları / İstanbul1970Çeviri
Manifesto (K. Marx ve F. Engels'den çeviri)Öncü Kitabevi / İstanbul1970Çeviri
Siyaset ve Felsefe (K. Marx ve F. Engels'den)Öncü Kitabevi / İstanbul1970Derleme
Büyük Direnç (Karel Ptaçnik'ten)Yücel Yayınları / İstanbul1975Çeviri
Fransa'da Sınıf Mücadeleleri 1848-1850 (K. Marx'tan)May Yayınları / İstanbul1976Çeviri
Almanya'da FaşizmHaziran Yayınları / İstanbul1977İnceleme
Karanlıkta Oturma ÖzgürlüğüAğaoğlu Yayınevi / İstanbul1978Deneme
Hayatı Seviyorlardı - Fransız Resiztansçıların Son Mektupları (Etienne Fajon'dan)De Yayınevi / İstanbul1986Çeviri
Mister Pickwick'in Serüvenleri (Charles Dickens'tan)YKY / İstanbul2011Çeviri
LimanKırmızıkedi / İstanbul2018Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Emin Hakid. 16 Ekim 1889 - ö. 1 Nisan 1921Doğum YeriGörüntüle
2Vâ-Nû Vâlâ Nurettind. 1901 - ö. 9 Mart 1967Doğum YeriGörüntüle
3Ahmet Reşit Reyd. 1870 - ö. 14 Ağustos 1955Doğum YeriGörüntüle
4Mete Şamilgild. 1934 - ö. 2015Doğum YılıGörüntüle
5SÜLEYMAN GENÇAYd. 1934 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6HACI CELİL, Celil Kapland. 10.10.1934 - ö. 17.02.2013Doğum YılıGörüntüle
7Sıddık Elbistanlıd. 02 Ocak 1945 - ö. 20 Nisan 2018Ölüm YılıGörüntüle
8Salih Mirzabeyoğlud. 1950 - ö. 07 Mayıs 2018Ölüm YılıGörüntüle
9GÜLÇINAR, Ayten Çınard. 1960 - ö. 05.03.2018Ölüm YılıGörüntüle
10Tolga Gümüşayd. 15 Ağustos 1972 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Peride Celald. 1915 - ö. 15 Haziran 2013MeslekGörüntüle
12Naci Gürsesd. 1916 - ö. 1974MeslekGörüntüle
13Hakan Gündayd. 29 Mayıs 1976 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Lütfü Şehsuvaroğlud. 27 Ağustos 1957 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Hakan Kulaçoğlud. 1963 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÖMER BÂKÎd. 1750? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17KÂMİL, Halim Teomand. 1928 - ö. 19.09.1982Madde AdıGörüntüle
18Halim Uğurlud. 10 Mart 1926 - ö. 26 Aralık 2001Madde AdıGörüntüle