Madde Detay
İskender Fikret Akdora
İskender Fikret
(d. 1914 / ö. -)
Şair, Yazar, Memur
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Gazete ve dergilerdeki bazı yazılarında İskender Fikret imzasını da kullandı. Galatasaray Lisesi'nde başladığı ortaöğrenimini Kuleli Askeri Lisesi'nde tamamladı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu (1944). Bir süre Etibank, Toprak Ofisi gibi devlet kurumlarında memur olarak çalıştıktan sonra ticaret hayatına atıldı (1946). Cihat Özhan'la birlikte Aralık 1947-Mart 1953 arasında on beş sayı yayımlanan Yirminci Asır adlı fikir, sanat ve edebiyat gazetesini çıkardı. İskender Fikret'in hayatı, aile çevresi vb. hakkındaki bilgiler sınırlıdır.
İskender Fikret, ilk şiirlerini Galatasaray Lisesi’nde öğrenci iken aruz ölçüsü ile kaleme almaya başladı. Kendisi ile yapılan bir söyleşide şiire başlama serüvenini ve şiir anlayışını şu cümlelerle özetlemiştir: "İlk şiirimi aruzla yazmıştım. Biraz Tevfik Fikret’i, biraz da Cenap Şehabettin’i hatırlatan, daha doğrusu taklit eden bu ilk şiirim ‘Bir ebr-i semahat hani seslerle örülmüş’ diye başlıyordu. İşte şiirde, benim nereden başladığım da bundan anlaşılıyor. Ama zaman akıyor, bununla beraber sanat da ilerliyor. Eskiden sanatta bir meseleden ziyade meselesizlik vardı. Yani sanat deyince rahatın, davasızlığın şiiri, resmi, heykeli akla geliyordu ve bu yolda yürünüyordu. Hâlbuki Birinci Büyük Harp’ten sonra sanatkâr istese de, istemese de cemiyetle yüz yüze geldi ve gördü ki etrafındaki insan topluluğunun bir ıstırabı ve bu ıstırabın azaltılması için de bir davası, bir meselesi vardır. İşte; sanatkâr sanatı gökyüzünden yeryüzüne indirmek lüzumunu duydu ve insan topluluklarının davalarını işlemeye başladı, şimdi bu yoldadır. Burada iki noktayı işaretlemek lâzım. Bir; yeniyi kolay kolay anlamıyoruz. İki; yeniye yeniliği vermesini beceremedik. Yani yeniye kolay kolay algılamadığını göz önüne alaraktan garabete düşmeden, çok büyük bir titizlikle yeni muhtevayı vermemiz ve bunu gerçek sanat eseri olarak göstermemiz lâzımdı. Halbuki bugün yeni dediğimiz sanatkâr işte Süleyman Efendi’nin ayağındaki nasırdan, hıyardan, imam bayıldıdan başladı. Her şeyde bir şiir bulunduğuna kâniyim. Ama yeniyi verirken işe garabet göstermek değil, gerçek sanat eseri vermekle başlamak lâzımdı. İşte şimdi bunu yapmaya çalışıyoruz. Yükümüz çok ağırdır. Biri kere yeniye alıştırmak, sonra da yeninin kötü intibaını yok etmek... Bunun için de çok kuvvetli ve gerçek sanat eseri olan örnekler vermek lâzımdır." (Kandemir 2008: 175-178).
İskender Fikret'in neşredilen ilk şiiri, 1932 yılında Muhit dergisinde yayımlandı. Daha sonra şiir ve yazıları Çığır, Oluş, Büyük Doğu, İstanbul, Dikmen, Yenilik dergileriyle kendisinin çıkardığı Yirminci Asır'da yayımlandı. 1934'te ilk şiir kitabı Atom'u neşretti. Şiirlerinde serbest ölçü ile bireysel temalar üzerine yoğunlaştı.
Şiir kitapları dışında Dünyanın Öptüğü Kız (1966) ve Uzun Yol (1990) adlarında iki roman yayımladı. Ölümsüz Bir Dünyada Yaşamak (1967) adlı bir piyes kaleme alan Akdora, bütün şiirlerini 1988 yılında Sağken adıyla kitaplaştırdı. Son dönemde yazı ve şiirlerini Adam Sanat dergisinde yayımladı. 1988'de Samuray Japon Şiirleri adlı bir antoloji yayımladı. Nedim üzerine biyografik bir çalışma neşreden İskender Fikret için Şükran Kurdakul "yeni şiirin oluşumunda iz bırakamamış bir şairdir." (Kurdakul 1973: 31) tespitini yapmıştır.
Kaynakça
Kandemir, Feridun (2008). Sordum Söylediler. İstanbul: Yağmur Yay.
Kurdakul, Şükran (1973). Şair ve Yazarlar Sözlüğü (3. Baskı). Ankara: Bilgi Yay.
Necatigil, Behçet (1980 ). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (11. Baskı). İstanbul: Varlık Yay. s. 29.
Yalçın, Murat (Ed., 2010).Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi (3. Baskı). C. 1. İstanbul: Yapı Kredi Yay. s. 58.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NECATİ TONGAYayın Tarihi: 17.08.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 17.08.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Atom | Cumhuriyet Kitaphanesi / İstanbul | 1934 | Şiir |
Hatıralar Şehri | ? / Ankara | 1945 | Şiir |
Saraçoğlu Konuşuyor ve Bir Destan | Alaaddin Kıral Matbaası / Ankara | 1945 | Şiir |
Renkli Şiirler | ? / ? | 1950 | Şiir |
Gün Sonu | Ülkü Basımevi / İstanbul | 1953 | Şiir |
Arakonda | Nurgök Matbaası / İstanbul | 1954 | Şiir |
Kubbe Altı | Köprü Yay. / İstanbul | 1955 | Şiir |
Ağda Bir Şey Yok | Nurgök Matbaası / İstanbul | 1955 | Şiir |
Deli Dünya | Köprü Yay. / İstanbul | 1956 | Şiir |
İnsanlar Arasında | Köprü Yay. / İstanbul | 1956 | Şiir |
Kantaşı | Nurgök Matbaası / İstanbul | 1958 | Şiir |
Vega | Çelikcilt Matbaası / İstanbul | 1963 | Şiir |
Acı Gök, Hatıralar Şehri | Çelikcilt Matbaası / İstanbul | 1964 | Şiir |
Dünyanın Öptüğü Kız | Çelikcilt Matbaası / İstanbul | 1966 | Roman |
Mavi Kan | Hüsnü Tabiat Matbaası / İstanbul | 1970 | Şiir |
Ölümsüz Bir Dünyada Yaşamak | Afa Yay. / İstanbul | 1988 | Tiyatro |
Sağken (Bütün Şiirleri) | Afa Yay. / İstanbul | 1988 | Şiir |
Samuray: Japon Şiirleri | Afa Matbaacılık / İstanbul | 1988 | Antoloji |
Nedim: Lale Devri ve Nedim, Nedim'in Yaşamı, Nedim'in Şiirleri | Tekin Yay. / İstanbul | 1989 | İnceleme |
Yaşamak Yürek İster | Yaylacık Matbaası / İstanbul | 1989 | Şiir |
Uzun Yol | Bodurlar Yay. / İstanbul | 1990 | Roman |
Kanda Leke | ? / ? | 1991 | Şiir |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | YETÎM/YETÎMÎ, Ali Çelebi | d. 1480? - ö. 1553 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AZMÎ, Mehmed | d. 1829 - ö. 1893 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Adnan Veli Kanık | d. 1916 - ö. 6 Aralık 1972 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | ALİ, Ali Açık | d. 1914 - ö. 1984 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Fazıl Hüsnü Dağlarca | d. 26 Ağustos 1914 - ö. 15 Ekim 2008 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ALİ RIZA ATACAN | d. 1914 - ö. 21.04.1990 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ali Murtaza Gürkaynak | d. 1910 - ö. 21 Mayıs 1966 | Meslek | Görüntüle |
8 | Nurullah Kuzu | d. 22 Mayıs 1983 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | Sadreddin Ayni | d. 15 Nisan 1878 - ö. 15 Temmuz 1954 | Meslek | Görüntüle |
10 | Nafize Öztok | d. 01 Temmuz 1929 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Arif Nihat Asya | d. 1904 - ö. 5 Ocak 1975 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Akın Sevinç | d. 07 Kasım 1973 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Fikret Demirağ | d. 10 Ocak 1940 - ö. 28 Kasım 2010 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | H. Hüsrev Hatemi | d. 12 Aralık 1938 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | İskender Savaşır | d. 1955 - ö. 17 Haziran 2018 | Madde Adı | Görüntüle |