Madde Detay

Kökleri Selanik’e dayanan Berat Alanyalı'nın anne ve babası Edirne, kendisi ise 31.01.1961'de Ankara Kızılcahamam’da doğdu. Babası subaydır. İlkokul ve ortaokulu İskenderun’da okudu. Lise öğrenimini ise yatılı olarak İstanbul’da yaptı. 1984 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji Bölümü'nden mezun oldu.

Üniversite yıllarında çalışmaya başladı. İlk işi, bir yayınevinde düzeltmenlikti. Yolu bir ara gıda ve denizcilik sektörüne düşse de daha sonraki yıllarda tekrar basın yayın sektörüne döndü. Dergi, radyo ve özel televizyonlarda çalıştı. 2005 yılında aktif çalışma hayatından emekli oldu. Emekli olduktan sonra edebiyata odaklandı. 2016’tan beri Eski Foça’da yaşamaktadır. Halen öykü ve masal yazmayı, çeşitli görsel yapımlar için metinler yazmayı sürdürmektedir.

Yazmanın iyi bir şey olduğunu hissedip yaşayarak büyüdü. Çocukluğu boyunca sürekli notlar, çeşitli karalamalar ve günlükler yazdı. Dergi yazıları, TV programları, tanıtım filmleri gibi mesleği gereği yazdıkları yayımlandı. Emekli olduktan sonra katıldığı yarışmalarda üst üste iki derece alarak ilk kitabının yolu açıldı. İkinci kitabı ile beraber 2013 Dil Derneği Ömer Asım Aksoy ödülü aldı. Ardından ise üçüncü kitabı yayımlandı. Bu süre zarfında çocuklar için yazmış oldukları da kitaplaştı. Yayımlanmış sekiz kitabı vardır.

Mart 2007’de yayımlanan ilk öykü kitabı Tin Kovuğu’nda kayıplarımızın içimizde bıraktığı boşluğu çeşitleyen öyküler var. 2011 sonlarına doğru Bilgi Yayınevi ile çalışmaya başladı. Ocak 2012’de bu yayınevinden çıkan ikinci öykü kitabı Ömrün Yazı, 2013’te, Dil Derneği’nin düzenlediği Ömer Asım Aksoy Ödülü’ne değer görüldü. Kitapta, “Yaz”, “Ömür”, “Yazı” başlıklı üç bölümde 27 öykü yer alıyor. “Yaz” bölümünde, çocukluğu ömrün yaz mevsimi olarak metaforlaştıran öyküler var. “Ömür” bölümünde, hayatın gövdesini oluşturan farklı yaşantı öyküleri yer alıyor. Kitabın son bölümü "Yazı" ise dil ve yazma eylemi üzerine öyküler içeriyor.

Kotan’a göre, Berat Alanyalı Ömrün Yazı ismini verdiği yeni öykü kitabıyla okuyucuya birbirinden farklı hayatlara misafir olma ayrıcalığını yaşatıyor (Kotan, 2012).

Belki küçük ama tüm hayatı etkileyen yaralar, zaaflar, hatalar gibi insanın kuytularına odaklanan üçüncü öykü kitabı Keşiş Örümceği, Ekim 2015’te basıldı. Son iki kitap arasında “Yüzyılın Masalcısı” adlı öyküsü 2012 Kasım ayında Homeros Kısa Öykü Ödülü'ne layık görülmüştür.

Edebi kimliğinin serpilmesine zemin olan edebiyat dergileri de şu şekildedir: Yolun başında ve devamında Eşik Cini, Varlık, Hece Öykü, Akköy, Rüzgar, Deliler Teknesi, İle, Bugünden Edebiyat gibi çeşitli dergilerde öyküleri/öykü incelemeleri/yazar portreleri yayımlandı. Yine Altın Ülke Çocukluk, Bana Adını Söyle, Bir Masal Anlat, Kadın Öykülerinde İstanbul, Kadın Öykülerinde Doğu, Son Otobüs, Karla Karışık Kış Öyküleri, Kadınların Ruh Acıları, Öyküden Çıktım Yola adlı seçkilere birer öyküsü ile katkıda bulunmuştur.

Birkaç seçkisine katkı verdiği YKY aracılığıyla, 2015’te çocuk yazını da gündemine girdi. Neşeli Orman’ın Şair Kurbağası adlı masalı, YKY’nin “Daha Güzel Bir Dünya İçin” dizisine uygun düşünce, basıldı. Onu Neşeli Orman’ın Çevrecileri (2016), Neşeli Orman’ın Bateristleri (2017), Neşeli Orman’ın Yaz Konukları (2017) izledi. Yaramaz İki (2016) ise aritmetikle başı dertte çocuklara işin eğlenceli ve pratik yönlerini gösteren bir destek vermeyi amaçlamıştır. Son olarak, yetişkinlere yönelik yapıtlarını basan Bilgi Yayınevi, ilk kitabı Tin Kovuğu’nun yeni basımını Nisan 2017’de yeni bir isimle gerçekleştirdi: Bozkır Gecesinde Bir Tren... Adını değiştirmeyi yazar istemişti; çünkü Tin Kovuğu adı, ender olarak doğru anımsanıp söylenebilmişti. Yazara göre bu ad, yaşama tutunamamıştı. Yeniden basım söz konusu olduğunda, ismi üzerine çok düşündü. Sonra öyküleri bütünleyen, kitabın esprisini destekleyen bir çatı olarak Bozkır Gecesinde Bir Tren adı öne çıktı.

Bunların yanı sıra, genç kuşakların eski edebiyatımızı tanımaları adına üstlendiği birkaç çalışma oldu. Ömer Seyfettin’in Aşk Dalgası, Bahar ve Kelebekler, İlk Düşen Ak adıyla Bilgi Yayınevi’nden yayımlanan kitabında yer alan 18 öyküsünü günümüz Türkçesine uyarladı. Benzer bir çalışmayı Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın Gulyabani ve Kuyrukluyıldız Altında Bir İzdivaç adlı romanları için de yaptı.

Berat Alanyalı öykü serüveni ile ilgili şunları dile getirmiştir: "Öykülerimi yazarken gözettiğim tek tatmin, yazma disiplini ile iyi bir okur olmaya çalışan kendim arasındaki. Kimseye bir mesaj vermek gibi bir derdim yok. Yazma sürecim, hazla ve çileyle dolu. İçimde öyküye durmuş duygu, cümleden kılıflarına bürünene kadar, rahat yok bana. Ben hayata bakıyorum. Hayatın, kendi prizmamda kırılan ışığına. O ışıkla aydınlanıyor öykülerimdeki dünyalar. Ve biliyorum ki, ne kadar insan varsa, o kadar prizma var. Söylenen şeyler, insanlık tarihi boyunca güneşin altında olan şeyler, elbette. Ben, yolumu söyleme biçimlerinde arıyorum" (Kotan, 2012).

Öykülerinde genel olarak yalnızlık, zaaflar, hatalar, vefa, bıkkınlık, özgürlük, hayal gibi kavramlar etrafından dönen olaylar anlatmıştır. Çocuk edebiyatı alanında ele aldığı resimli öykü kitaplarında ise çocuklarda önemsediği değerlerin oluşumuna odaklanmıştır. Çevre bilinci, dayanışma, yardımlaşma, doğruluk, dürüstlük, nezaket vb. konulara vurgu yapmıştır.

Yalın, kısa ve isabetli anlatımıyla öykü severleri zıt duygular arasında zarif bir şekilde taşıyan yazar, özellikle öykü ve şiirin, her okuyuşta özü zenginleştiren, ilk okunuşta gözden kaçmış bir katmanı daha aralayarak yapıta daha derinden yaklaştıran, farklı anlamlar damıtmaya uygun bir zemin olduğunu vurguluyor (Kotan, 2012).

Yazar, oldukça sıradan sayılabilecek konuları ustalıklı bir üslupla kaleme almış. Öyküler, beklenmedik sonlar ile okura yeni yeni kapılar açıyor. Kitapta da belirttiği gibi “Bir büyük aynılığı farklı kılan, kişisel algılar” fikrinden yola çıkan Alanyalı, her okumada farklı şekillenen öyküler ortaya koyuyor. Henüz ikinci kitabında yakaladığı bu başarıda yazarın duru ve istikrarlı dili kadar, toplumsal algıları alt eden ironik anlatımının da büyük bir etkisi var (Kara, 2014).

Berat Alanyalı, eserlerinde etkilendiği yazar ve şairler için şunları ifade etmiştir: "İlk öykü kitabım Tin Kovuğu’nda birer küçürek öyküyle saygı duruşunda bulunduğum Edip Cansever ile Cemal Süreya, benim denizlerimin en mavi yerlerinde akıyor. Deniz dibindeki kum tanelerini bir bir seçebildiğim duru sularda Memduh Şevket Esendal’dan başlıyorum yüzmeye, Sait Faik Abasıyanık’ın adasında soluklanıp tüm 1950 kuşağı öykücülerine selam duruyorum, bir yüce dağın eteklerinde. Sonra sonsuz bir ova başlıyor, büyüklerimden yaşıtlarıma, küçüklerime kadar usta binicilerin, güzel atlar üzerinde kendi ülkelerini kurdukları o bereketli, kutlu ova… Bu edebiyat kalıtı karşısında miniciğim, çok şanslıyım, açım. Sonra, dünyadaki ovalara bakıyorum. En çok Latin Amerika coğrafyası çekiyor beni. Cortezar, Marquez, Borges, Saramago… Ya başka coğrafyalar? Sayamam bile. Bir ömür yürüsem? Kabul. Bu ova sonsuz. Bu yol, bitmeyecek" (Kotan, 2012).