ÂMİR, Mehmed Âmir Bey

(d. ?/? - ö. 1230/1815-16)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Defterhane kesedarı Himmetî Efendi’nin oğludur. Defterhanede kâtip oldu. III. Selim döneminde kurulan Nizam-ı Cedit ordusunda asker yoklamasında görev alan Âmir Bey, Nizam-ı Cedit’in lağvedilmesi üzerine Beylikçi İzzet Bey’in yardımıyla 1222/1807 yılında divan-ı hümayunda amedî odasına, ardından da vakanüvis Pertev Efendi yerine asaleten vakanüvis olarak atandı. Ancak üç-beş ay kadar bu görevde kaldıktan sonra istifa etti. 1223/1808’de maliye tezkirecisi, 1224/1809’da silahtar kâtibi, 1225/1810’da tezkire-i sânî ve 1227/1812 yılında ise ikinci defa maliye tezkirecisi oldu. Bütün memurluklardan feragat eden Âmir Bey, içkiye olan aşırı düşkünlüğü neticesinde 1230/1815-16 yılında Boğaziçi’ndeki kendi evinde vefat etti.

Âmir Bey’in herhangi bir eserinin olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Vakanüvisliği sırasında yazdığı kısır yazılar kendisinden sonra vakanüvis olan Mütercim Âsım Efendi tarafından sürdürülmüştür.

Âmir Bey, kâtipliğinin yanında şairliğiyle de tanınmıştır. Mehmed Cemâleddin, Hoca Neş’et’in öğrencisi olan Âmir’in, şiir ve inşada her yönüyle mümtaz biri olduğunu ifade eder (Arslan 2003: 67).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: KB-Tarih Vakfı Yay. 306.

Arslan Mehmed (hzl.) (2003). Mehmed Cemâleddin, Osmanlı Tarih ve Müverrihleri, -Âyîne-i Zurefâ-. İstanbul Kitabevi Yay. 67.

Babinger, Franz (1992). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. çev. Coşkun Üçok. Ankara: KB Yay. 368-69.

Çınarcı, M. Nuri (hzl.) (2007). Şeyhülislâm Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş-Şu’ârâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 85.

Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [erişim tarihi: 01.02.2014]. 295-96.

Fatîn Dâvud. (1269). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay. 630.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Es’ad Mehmed Efendi ve Bâğçe-i Safâ-Endûz’u. Ankara: KB Yay. 143.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 14.04.2014
Güncelleme Tarihi: 22.11.2020

Eserlerinden Örnekler

 

Meclise âteş ki oldı şu’le-i cûş-ı bahâr

Eylesin gayri mahall-i saykalı lâle makâm

Biz de şebbû-yı kadehle idelim gice safâ

Şebde kıldı gonce-i nev-rûz ta’tîr-i meşâm

Sen sehî servin görünce cünbüş-i reftârını

Tıfl-ı nev-res gibi izhâr eyledi raksa kıyâm

Mutrib-i nev-rûz gül devrine âgâz eylesin

Kâse-i tanbûrveş al sen de sâkî deste câm

Neş’e-i bûyiyle mest-i kanzil itdi Âmiri

Geldi ol gök kandîl ile sünbül-i fîrûze-fâm

(Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 295-96; Fatîn Dâvud. (1269). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÂKIB, Sâkıb-ı Dîğer, İstanbulîd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ÂRİFÎ, Ahmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1665-66Doğum YeriGörüntüle
3AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddînd. 1575 - ö. 1618Doğum YeriGörüntüle
4SÂKIB, Sâkıb-ı Dîğer, İstanbulîd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ÂRİFÎ, Ahmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1665-66Doğum YılıGörüntüle
6AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddînd. 1575 - ö. 1618Doğum YılıGörüntüle
7SÂKIB, Sâkıb-ı Dîğer, İstanbulîd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8ÂRİFÎ, Ahmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1665-66Ölüm YılıGörüntüle
9AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddînd. 1575 - ö. 1618Ölüm YılıGörüntüle
10SÂKIB, Sâkıb-ı Dîğer, İstanbulîd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11ÂRİFÎ, Ahmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1665-66MeslekGörüntüle
12AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddînd. 1575 - ö. 1618MeslekGörüntüle
13SÂKIB, Sâkıb-ı Dîğer, İstanbulîd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ÂRİFÎ, Ahmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1665-66Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddînd. 1575 - ö. 1618Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SÂKIB, Sâkıb-ı Dîğer, İstanbulîd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ÂRİFÎ, Ahmed Ârifî Efendid. ? - ö. 1665-66Madde AdıGörüntüle
18AZÎZ, Abdülazîz bin Hoca Sâdeddînd. 1575 - ö. 1618Madde AdıGörüntüle