ATÂYÎ, Atâullah Ahmed Efendi

(d. ?/? - ö. 11 Safer 979/5 Temmuz 1571)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Birgilidir. İlme yetenekli ve öğrenmeye istekliydi. İlk eğitimini Pîr Ahmed Çelebi ve Merhaba Efendi’den adıktan sonra Davud Paşa Medresesi’ne müderris oldu. Ardından Ebussuud Efendi’ye bağlandı ve İstanbul kadısı Sa‘dî Efendi’nin yanında bulundu. 932/1525-1526 yılında İsrafil-zâde Hayreddîn Efendi Bursa’ya müderris olarak gönderilince Atâullah Ahmed Efendi’yi geri göndermek şartıyla Sa‘dî Efendi’den istedi. Daha sonra sırasıyla Birgi’de Aydınoğlu Mesresesi, Yıldırım Han Medresesi, Tokat , Hacı Hasan-zâde Mederesesi, Kadı Hüsâm Medresesi müderrisi oldu. Hasan Efendi vasıtasıyla Vezir Rüstem Paşa’ya bağlandı. Rüstem Paşa’nın 954/1547-1548 tarihinde yeni yaptırdığı medreseye atandı. 957/1550-1551 yılında Manisa’da bulunan Şehzade Selim’in hocası Şemsî Çelebi vefat edince onun yerine getirildi. 974 Rebiülevvel (Eylül 1566) ayında Sultan II.Selim tahta çıkınca hocası Atâullah Ahmed Efendi’yi de hâce-i padişah payesiyle saraya aldı. 11 Safer 979 (5 Temmuz 1571) yılında vefat etti. “Hazz-ı Mollâ” (979/1571) ifadesi vefatına tarihtir. Cenaze namazını Ebussuud Efendi kıldırdı. Bütün vezirler naaşı başında saygıyla bekledi. Şeyh Vefâ Camii haziresine defnedildi. Keşif ve keramet sahibi olarak bilinirdi. Âlim, fâzıl, bilgin ve şairdi. Özellikle şiirleri beğenilirdi. Tefsîr-i şerîf, Miftah ve Hidâye’ye dair yazıları vardır.

Kaynakça

Aktan, Ali, vd. (hzl) (1995). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Nevizâde Atâyi. Hadâiku’l-Hakayık fî Tekmileti’ş-Şakâyık. İstanbul: Çağrı Yay.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HÜSEYİN GÖNEL
Yayın Tarihi: 14.03.2014
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUHYî, Pilavcıd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MUHYî, Pilavcıd. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
3MUHYî, Pilavcıd. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
4MUHYî, Pilavcıd. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
5MUHYî, Pilavcıd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
6MUHYî, Pilavcıd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle