Madde Detay

Bahrî Paşa’nın asıl adı Mehmed’dir. Çanakkaleli (Kilidü’l-Bahr) olduğu için Bahrî mahlasını kullanmıştır. Sarayda uzun zaman padişah hizmetinde bulundu. Peşkir gulamı olarak görev yaptı. (İnce 2005: 235) IV. Mehmed (salt. 1648-1687) zamanında padişahın başkâtibi ve sır kâtibi olmuş, ağalar zümresine katılmıştır. Uzun bir süre taşrada çalışan Bahrî, beylerbeyilik görevinde bulunmuştur. (İnce 2005: 236). Şam eyaletinde görevliyken verilen emirleri uygulayarak asayişi sağladı. (İnce 2005: 235) 1098 /1686-87 yılında Kastamonu valisi oldu. Şakâyık'ta aynı yılın yani Ramazan 1098/ Temmuz-Ağustos 1687'de vezir olduğu yazılıdır. (Özcan 1989:4/ 233 ). 1099/1687-88'de Van valisi oldu. Bir müddet sonra azlolundu ve Karahisar mutasarrıfı olduktan sonra 1100 /1688-89 'da çardak muhafızı olarak görevlendirildi. (Mehmed Süreyyâ 1308-15/ 1890-97: 2/8). 1105/1693-94'te tuğrakeş oldu. Daha sonra Seddülbahr cizye muhasebecisi oldu. ((Mehmed Süreyyâ 1308-15/ 1890-97: 2/8). Daha sonra 1110/1698 yılında nişancı oldu. (İnce 2005: 235) Ardından Kıbrıs eyaleti verilip Şaban 1109/ Şubat-Mart 1698'de ikinci defa nişancılık görevine atandı. (Özcan 1989: 4/ 233 ). Karahisar sancağı verildikten birkaç gün sonra Mora Adası'nı korumakla görevlendirildi. (Mehmed Süreyyâ 1308-15/ 1890-97: 2/8). 1112/1700-01'de vefat etti. Üsküdar'da medfundur. (Mehmed Süreyyâ 1308-15/ 1890-97: 2/8; Kurnaz-Tatçı 2001:339/90)

Şiir ve inşasıyla dikkati çeken şairin Divançesi olduğunu kaynaklar haber veriyor. (Mehmed Süreyyâ 1308-15/ 1890-97: 2/8; Abdulkadiroğlu 1999: 26). Latifelerden oluşan, Letâ'if-i Bahrî adlı bir eseri de vardır. Letâ'if-i Bahrî, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi, Revan Nr. 1082’de kayıtlıdır. Sülüs ve celî yazıda usta olan Bahrî, (İnce 2005: 235) sülüs ve nesihi Derviş Ali'den meşk etmiş, celî ve talik yazıyı da öğrenmiş, Sipahi Ahmed Efendi'nin öğrencisi olmuştur. (Müstakîm-zâde Süleymân Sa'de'd-dîn 1928: 482). Sâlim de Bahrî’den hat öğrenmiş. Hatta Ammî-zâde Hüseyin Paşa beratlarının tuğrasını çekmeye Bahrî’ye yardım dahi etmişti. (İnce 2005: 235). Üsküdar'da bir çeşme yaptırmış ancak suyunu getirmeyi başaramamıştır. Dönemin şairlerinden biri şaka yollu tarih düşürmüştür.Paşalıktan ayrılıp cizye muhasebeciliği ile geçimini sürdürmüştür. Bu görevdeyken 1112 /1700-01 yılında vefat etmiştir. (İnce 2005: 235; Abdulkadiroğlu 1999: 26). Şeyhî, vefatını 2 Rebiülevvel/ 17 Ağustos 1700 olarak kaydetmiştir. (Özcan 1989:4/ 233). Vefatına Kefeli Lutfî şu tarihi düşürmüştür: "Zevrak-ı cismini çekdürdi fenâdan Bahrî” (Abdülkadiroğlu 1999: 26; Özcan 1989:4/ 233; Kurnaz-Tatçı 2001:339/90).

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutlar, Fatma Sabiha, Müjgân Çakır ve Hanife Koncu (2012). Mehmet Tevfik Kâfile-i Şuarâ. İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yay..

Mehmed Süreyyâ (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzâde Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım).  Ankara: KB Yay.

Müstakimzâde Süleymân Sadeddîn (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: İstanbul Devlet Matbaası.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri , Vakâyiü’l-Fuzalâ. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay.

Devr-i la‘linde senin ey sâkî-i mestâne-dost

Olmamak mümkin midür 'âşıkların peymâne-dost

Her seher 'arz-ı mecâl et 'âleme çün âfitâb

Dâimâ şem‘-i şeb-ârâ gibi olma hâne-dost

Ârzû-yı vasl edersen âşinâ ol aklıla

Dil-ber-i ferzâne olmaz 'âşık-ı dîvâne-dost

Şâneveş sad pâre olmuşdu gam-ı 'aşkınla dil

Olmamışken dahi zülf ü 'anberînin şâne-dost

Yârin ümmîd eyleme gam-hânene teşrîfini

Olmaz ey Bahrî bilürsün şâhlar virâne-dost

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 235).

Visâl ümmîdin itme bî-mahal ey Bahrî-i şeydâ

Mahalli dinmeyince 'arz-ı hâlin der-kenâr olmaz

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.90.)

Ol dil kim ihtiyâr esîrmiş yâd olmaz

Gam-ı hicrânı çekmekde elinden ihtiyâr olmaz

Visâl ümmîdin itme tebcîl ey Bahrî-i şeydâ

Mahalli dinmeyince 'arz-ı hâlin der-kenâr olmaz

(Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri,Vakâyiü’l-Fuzalâ. C. 4. İstanbul: Çağrı Yay. 233.)