BEKTAŞ BABA/BABA BEKTAŞ/OZAN BEKTAŞ, Bektaş Kızılok

(d. 1949 / ö. -)
Tamirci
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Âşığın adı Bektaş Kızılok'tur. Şiirlerinde genellikle Bektaş Baba, Baba Bektaş veya Ozan Bektaş kullanımlarının yaygın olduğu görülmektedir. Âşık Bektaş Kızılok, 1949 yılının şubat ayında Adana'nın Şambayat köyünde doğmuştur. Baba tarafı Horasan'dan İç Anadolu bölgesine gelmiş, Hacı Bektaş'a bağlı Bektaşlar aşiretidir. İmam Ali Rıza'ya bağlı dede-baba kökenlidir. Anne tarafı Tunceli/Hozat bölgesinde Derviş Cemal (Türbesi Erzincan'da bulunan pirdir.) aşiretinden gelme, Dedeğan kökenlidir (Narttürk 2004: 3).

Âşık Bektaş Kızılok, ilkokul mezunudur. İlkokulu Adana'nın Şambayat köyünde bulunan Şambayat İlkokulunda tamamlamıştır. Kızılok, askerliğini 1969 yılında Çanakkale'de jandarma çavuş olarak yapmıştır. Geçimini, iş makineleri tamir-bakım ustalığı yaparak sağlamaktadır (Narttürk 2004: 4).

Âşık Bektaş Kızılok, eşi Hayriye Kızılok'u saz çalmak için gittiği bir programda görmüş ve beğenmiştir. Allah'ın emriyle istemiş ama ailesi vermemiştir. Bu duruma üzülen Hayriye Kızılok intihar girişiminde bulunmuştur. Bu olay üzerine ailesi kabul etmiş ve 6 ay içerisinde (1979 yılında) evlenmişlerdir. Âşık Bektaş Kızılok'un Abbas (1984), Ayla (1986), Arzu (1987) ve Seda (1989) adlarında dört çocuğu vardır (Narttürk 2004: 4).

Âşık Bektaş Kızılok, dede ve babadan oğula uzanan, yani Horasan'dan gelen Bektaşi soyu âşıklık ve dedelik geleneğini ailede devam ettirir. Babasından kendisine intikal eden bu gelenek ile 6, 7 yaşlarında saz ile oynayarak tanışmış olan Bektaş Kızılok, saz çalmayı kendi kendine öğrenmiştir. 9 yaşında amatör olarak babasının sazıyla çalmaya devam etmiştir. 1964 yılında Ankara Radyosu'nun açtığı müzik sınavını kazanarak iki yıl Ankara Radyosu'nda çalmıştır. Daha sonra Selahattin Sarıkaya, Kazım Sarı ve Yaşar Akgüneş'ten nota dersleri almıştır. 34 yıldır kendi yeteneğiyle âşık ve ozan olarak çalıp söylemektedir. O zamanlar tanıştığı ve özendiği âşıkların da Âşık Ferrahi, Âşık Daimi, Âşık Daut Sulari, Âşık Feyzullah Çınar olduğunu söyler (Narttürk 2004: 6).

Âşık Bektaş Kızılok'un tespit edilen 47 şiirinde, hecenin 7'li, 8'li ve 11'li olmak üzere hemen hemen bütün kalıplarını kullandığı görülür (Narttürk 2004: 8). Âşığın şiirinde kullandığı dil açık, anlaşılır ve sade bir yapıya sahiptir. Alevi-Bektaşi şiir geleneğine ait unsurlar şiirinde ağırlıktadır (Narttürk 2004: 18): "Bektaş baba ağlıyor hep hak deyi/ Akan çayın haşırtısı yok deyi/ Koyun kuzu susuz kaldı vah deyi/ Melhem çalıp iyi olmağa geldim". Şiirlerinde maddi aşktan çok ilahi aşkı işler (Narttürk 2004: 30).

Kaynakça

Narttürk, Gülistan (2004). Âşık Bektaş Kızılok''un Hayatı ve Şiirleri. Yayımlanmamış Bitirme Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. REFİYE ŞENESEN
Yayın Tarihi: 25.04.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1BESTEKÂR, İsmail Deded. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2ALİ, Ali Tand. 1948 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3EFGAN/ÇOBAN EFGAN, Efgan Elekber Namazovd. 1866 - ö. 1924Doğum YeriGörüntüle
4SATILMIŞ KOCAMANd. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Azer Yarand. 13 Ekim 1949 - ö. 3 Ekim 2005Doğum YılıGörüntüle
6ALENÎ, Ali Vişned. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7CELÂL, Celâleddin Avkovand. 1908 - ö. 29.11.1969MeslekGörüntüle
8DERDİYÂR, Murat Tanrıverdid. 01.04.1961 - ö. 23.11.2013MeslekGörüntüle
9YANAR, İbrahim Yanard. 28.09.1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10BOYACI, Esat Hüseyin Canıtezd. 1914 - ö. 1990Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11PERİHAN KARADAĞd. 1945 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ÂŞIK PAŞA, ÂŞIKd. 1271-72 - ö. 3 Kasım 1332Madde AdıGörüntüle
13OZAN NEFER/HALİLÎ, Halil Alpatd. 1948 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14NUREDDİN ABİD OĞLU İSKENDEROVd. 1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle