BİATÎ/BEYATÎ

(d. ?/? - ö. 1000/1591)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Diyarbakır'da doğdu. Seyyit Cemaleddin-i Mücerred'in oğludur. Dervişlerden olduğu için "Kalender" Beyatî denmiştir. Edirne'ye kadar gitmiş; orada Baba Ali Kazvinî'ye bağlanmıştır. Kınalızade Hasan Çelebi'nin seyahat arzusu ile Rum diyarına dahil olduğu ifadesi Biatî'nin Anadadolu'ya başka bir bölgeden geldiği izlenimini vermektedir. Kalenderler zümresine katılması, bağlandığı kişinin ismindeki "Baba", "Ali" ve "Kazvinî" gibi kavramlar Biatî'nin batınîliğe eğilimli bir karakterde olduğunu sezdiriyor.

Ahdî ve Hasan Çelebi  "sevgilinin niteliklerini anlattığı eldeki iki beytini Biatî'nin şiir gücü"ne örnek gösterir (Solmaz 2005: 241, Sungurhan 2014: 192).

Kaynaklardan sadece Ali Emiri Efendi, Esâmî-i Şuarâ-yı Âmid'de  şairin vefatının 1000/1591civarında olduğu bilgisini vermiştir (Güner 2003: 12)

Kaynakça

Güner, Galip ve Nurhan Güner (hzl.) (2003). Esâmî-i Şuarâ-yı Âmid, Ali Emiri Efendi. Ankara: Anıl Matbaası.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (2005). Ahdi ve Gülşen-i Şuarası. Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun. Kınalızade Hasan Çelebi-Tezkiretü’ş-Şuara. ekitap.kulturturizm.gov.tr.[erişim tarihi: 1.1.20014]

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 05.01.2014
Güncelleme Tarihi: 03.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Nedür ol kâmet-i mevzûn nedir ol sîm-beden

Nedür ol talat-ı zîbâ nedir ol vech-i Hak

Nedür ol çâh-ı muallak nedür ol katre-i mâ

Nedür ol kûy-ı melâhat nedür ol sîb-i zekan

(Solmaz, Süleyman (2005). Ahdi ve Gülşen-i Şuarası. Ankara: AKM Yay. 241.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAVAKLI-ZÂDE, Şeyh Mehmed Nevâlî Çelebid. ? - ö. 1591Ölüm YılıGörüntüle
2KADI / KALENDER / KADI KALENDER / KALENDER ÇELEBİ, Kadı Kalender Çelebid. ? - ö. 1591Ölüm YılıGörüntüle
3YAKÎN, Derviş Yakînd. ? - ö. 1591-92Ölüm YılıGörüntüle
4YAKÎN, Derviş Yakînd. ? - ö. 1591-92Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
5HUSREVÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
6AHMED ÇELEBİd. ? - ö. 16. yüzyıl sonu 17. yüzyıl başıAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
7SEYİD EBU'L KÂSIM NEBÂTÎ, Hançoban, Hançobanî, Mecnûn, Mecnûnşâhd. 1800 - ö. 1860/1873?Madde AdıGörüntüle
8NECÂHÎ, Derviş Necâhîd. ? - ö. 1591-92Madde AdıGörüntüle
9ÇALIŞKAN, Ali Çalışkand. 1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle