Celâl Tekiner

(d. 1911 / ö. 2002)
şair, savcı, avukat
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Celâl Tekiner 1911 yılında Kırşehir'in Kaya Şeyhi mahallesinde dünyaya gelmiştir. Babası Şevki Bey, annesi Zehra Hanım'dır. İlkokulu Kırşehir'de bitiren Tekiner, orta ve lise öğrenimini Kayseri, Sivas ve Trabzon'da tamamlamıştır. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra Develi ve Saimbeyli'de cumhuriyet savcısı olarak görev yapmıştır. Bir süre sonra bu görevinden istifa etmiş ve avukatlığa başlamıştır. Çukurova ve Kırşehir'de avukat olarak çalışmıştır (Bulut 1983: 112). Dört çocuk sahibi olan Celâl Tekiner, 2002 yılında vefat etmiştir.

Celâl Tekiner, henüz okul çağındayken şiire ilgi duymaya başlamıştır. Okul çağında ve sonrasında memleketinden ayrı düşen Tekiner'i şiire yönlendiren bir etken de memleket hasretidir (Bulut 1983: 112). Tekiner, Türk milliyetçisidir ve Atatürk ilkelerine çok sıkı bağlıdır (Vahaboğlu 2017:1). Celâl Tekiner'in memleket hasreti ve Atatürk sevgisi, şiirinde işlediği ana temaları oluşturmuştur. Tekiner, menfaat düşkünlüğünü, rüşvete dayalı bürokrasiyi, kültür yozlaşmasını sık sık eleştirmiştir. Tekiner'in tabiat sevgisi ve doğanın güzelliklerine olan düşkünlüğü, hemen hemen her şiirine yansımıştır. Tekiner, şiirlerinde genellikle 8'li ve 11'li hece ölçüsünü kullanmıştır. Mensur şiirleri de vardır. Şiirlerinin bir kısmında Celâl mahlasını kullanan Tekiner, söz sanatlarına da hâkimdir.

Tekiner'in ilk kitabı olan Ateş Damlası, 1932 yılında İstanbul'da yayımlanmıştır. Celal Tekiner, şiirlerinde Kırşehir'i, Kırşehir'e duyduğu sevgiyi ve sıla hasretini derin bir hissiyatla dillendirmiştir. Kırşehir'de İlkbahar (1942), Kılıçözü (1941) ve Anne Vatan (1970) adlı çalışmaları, onun memlekine duyduğu sevgiyi ve özlemi ortaya koyduğu şiirlerinden oluşur. Millî konularda duyarlı olan Tekiner, Atatürk aşkını ve vatana olan bağlılığını içten duygularla dile getirmiştir. İhtilâl (1962) ve Millî Marş (1984) adlı eserlerinde çoğunlukla bu konuda hazırladığı şiirlere yer vermiştir. Toplumda gözlemlediği çarpıklıkları da korkusuzca ortaya koyan Tekiner, Beşinci Kitap (1960), Yeni Din (1962) ve Yeni Mevlit (1963) adlı eserlerinde dinin istismar edilmesini eleştirmiştir. Toplumsal konularda kendi inancı ve düşünce yapısı doğrultusunda çözüm yolları ileri sürmüştür. Kitaplarında eski Türk geleneklerini ve töresini anlatarak canlandırmaya çalışmış, toplum yararına eser vermeyi şiar edinmiştir. Göktanrı (1970) adlı eserinde Türklüğün özünü ve eski Türk inanış yapısını anlattığı şiirleri yer almaktadır.

Celâl Tekiner, 1954'te Kırşehir'in siyasi sebeplerden dolayı ilçe statüsüne geçirilmesine büyük bir tepki göstermiş ve devrin iktidarına sert bir dille kafa tutmuştur. Bu konuda söylediği şiirleri Haksızlığa İsyan (1956) adlı kitabında yayımlamıştır. Ancak kitap aynı yıl siyasi gerekçelerle toplatılmıştır. Ayrıca yine bu konuda kaleme aldığı Kırşehir'e Açık Mektup adlı meşhur bir yazısı da vardır (Özüçetin 2013: 307). Kitaplaştırdığı eserlerinin yanında yerel gazetelerde ve farklı araştırmacılar tarafından hazırlanan kitaplarda da çok sayıda şiiri yayımlanmıştır.

Kaynakça

Bulut, H. Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Güneş, Vedat (2009). Şiirimizde Kırşehir. Kırşehir: Kırşehir Valiliği Yay.

Özüçetin, Yaşar (2013). "Millî Mücadele ve Cumhuriyet Döneminde Kırşehir". Kırşehir- Siyasi Tarihi ve Kırşehir Tarihi Bibliyografyası. Ed. Yaşar Özüçetin. Ankara: Gökçe Ofset Matbaacılık. 228-482.

Vahaboğlu, Adil (2017). 15. Ölüm Yıldönümünde Celal Tekiner. Kırşehir: Kırşehir Çiğdem Gazetesi (1 Mart 2017).

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ÖZLEM DAĞDELEN
Yayın Tarihi: 11.04.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Ateş DamlasıMaarif Kütüphanesi / İstanbul1932Şiir
KılıçözüKöy Basımevi / Kırşehir1941Şiir
Kırşehir'de ilkbaharKöy Basımevi / Kırşehir1942Şiir
Haksızlığa İsyanGüney Basımevi / Adana1956Şiir
Beşinci KitapTürkiye Basımevi / İstanbul1960Şiir
İhtilâlİskender Matbaası / İstanbul1962Şiir
Yeni DinDizerkonca Matbaası / İstanbul1962Şiir
Yeni MevlitDizerkonca Matbaası / İstanbul1963Şiir
Anne VatanÖzdemir Matbaası / İstanbul1970Şiir
Gök TanrıÖzdemir Matbaası / İstanbul1970Şiir
Millî Marş- / Kırşehir1984Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HÜSEYİNd. 1884 - ö. 1950Doğum YeriGörüntüle
2Zübeyir Tokgözd. 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MUSAd. ? - ö. 1833/1843?Doğum YeriGörüntüle
4Ziyad Ebüzziyad. 06 Eylül 1911 - ö. 26 Mayıs 1994Doğum YılıGörüntüle
5KUL SEVİNDİK, Sevindik Sevindikd. 1911 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Rıza Polat Akkoyunlud. 1 Temmuz 1911 - ö. 20 Ekim 1970Doğum YılıGörüntüle
7Seyfettin Başcıllard. 8 Haziran 1930 - ö. 25 Mayıs 2002Ölüm YılıGörüntüle
8Ece Ayhand. 10 Eylül 1931 - ö. 12 Temmuz 2002Ölüm YılıGörüntüle
9YANGUNÎ, Gülpaşa Tokdemird. 1918 - ö. 28.04.2002Ölüm YılıGörüntüle
10Necmettin Halil Onand. 1902 - ö. 17 Ağustos 1968MeslekGörüntüle
11Taner Cindorukd. 13 Mayıs 1981 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Sabahattin Çankayad. 1921 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Derya Cebecioğlud. 12 Ekim 1967 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Süleyman Sahrad. 6 Mart 1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Namık Doymuşd. 08 Mart 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ZEVKÎ/CELÂL, Recâ‘î-zâde Mehmed Celâl Beyd. 1838 - ö. 1882Madde AdıGörüntüle
17Celâl Çumralıd. 05 Ağustos 1916 - ö. 1990Madde AdıGörüntüle
18Celal Sıtkı Gürlerd. 1905 - ö. 27 Ekim 1949Madde AdıGörüntüle