Madde Detay
EDNA, Murat Özdemir
(d. 10.01.1944 / ö. -)
kunduracı, boyacı
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Murat Özdemir, 1943'te Çankırı'nın Şabanözü ilçesine bağlı Özbek köyünde doğmuştur. Ancak nüfus kağıdında doğum tarihi 10 Ocak 1944 olarak geçer. Özdemir, iki yaşındayken babasını kaybeder. Annesi iki çocuğuyla dul kalır ve bir yıl sonra Davut Şahin ile evlenir. Daha sonra kardeşinin vefatıyla Murat Özdemir ailenin tek çocuğu olarak kalır (Ünal 2011: 348). Özdemir, ilkokulu köyde okur ancak sonra tahsil hayatına devam edemez. Üçüncü sınıftan itibaren babası ile cemlere ve köy odasındaki toplantılara katılır. Çocukluğunu yoksulluk içinde geçirir ve çobanlık yapar. 1961’e kadar köyde kalır ve babasına köy işlerinde yardım eder. Okula devam edememesine rağmen kendini yetiştirmeye çalışır (Ünal 2011: 348).
Askerliğini Konya’da yapan Özdemir, 1961’de Ankara’ya gelir ve burada araba boyacılığı ve kunduracılık yapar. 1977’de Dışkapı SSK Hastanesinde işe başlar. Daha sonra bu işe ek olarak kunduracılığı da devam ettirir. Ankara’da meslek sahibi olunca Gülseren Hanım'la evlenir ve bu evlilikten üç çocuğu olur. Eşi 2005 yılında vefat eder (Ünal 2011: 348).
Özdemir'in âşık edebiyatına merakı okuma yazmayı öğrenmesiyle başlar. Çocukluğunda ailesiyle misafirliğe gittikleri evlerde, köy odalarında, cem törenlerinde yapılan derin sohbetler, söylenen şiirler ve anlatılan hikâyeler onun edebî şahsiyetinin oluşmasına zemin hazırlar (Kaderoğlu 2007: 54-57). Şiir yazmaya ilkokuldayken başlar. Ustası Âşık Sultan Demir'dir. Garip Sultan okuma yazma bilmez, şiirlerini hep irticalen söyler. Özdemir, cemlerde ve toplantılarda ustasının şiirlerini yazıya geçirir. Murat Özdemir ustasının etkisinde kalarak tasavvufa yönelir.
Özdemir'in mahlas alması rüyada gerçekleşir. Rüya görünceye kadar ismini mahlas olarak kullanan âşık, rüyadan sonra Edna mahlasını kullanır (Kaderoğlu 2007: 66). Murat Özdemir daha çok 11'li hece ölçüsüyle şiirler söyler. Şiirlerinde çoğunlukla sevgi konusunu işler. Bunun yanında millî , dinî, sosyal ve siyasi konulu şiirleri de vardır. Eşinin ölümü üzerine yazdığı ağıtları da bulunur. Özdemir, irticalen şiir söylemez. Altı yüzden fazla şiiri vardır; bunlardan iki yüz elliye yakınını ezbere bilir (Ünal 2011: 354). "Öğretti", "Bu "Sene", "Soru", "Cevap", "Bu Sıra", "Nefes" şiirlerinden birkaçıdır (Ünal 2011: 355- 367). Gazi Üniversitesi Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi’nde şiirleri yayımlanmıştır (Kaderoğlu 2007: 76). Murat Özdemir, Ankara ve Amasya'da düzenlenen âşık yarışmalarına, yöresel açılış, festival ve şenliklere, çeşitli televizyon ve radyo programlarına katılmıştır (Kaderoğlu 2007: 76).
Kaynakça
Kaderoğlu, Metin (2007). Âşık Edna Murat'ın Hayatı- Edebi Şahsiyeti- Eserleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
Ünal, Özlem (2011). “Murat Özdemir”. Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri. C. 5. Ed. Fatma Ahsen Turan, Ezgi Bolçay. Ankara: Gazi Kitabevi. 348-367.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: SAFİYE KARAYayın Tarihi: 20.05.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 20.05.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HESEN MÜLKÜLÜ | d. 1904 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ALİ, Ali Özdemir | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | HESEN MÜLKÜLÜ | d. 1904 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ALİ, Ali Özdemir | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Meslek | Görüntüle |
8 | HESEN MÜLKÜLÜ | d. 1904 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | ALİ, Ali Özdemir | d. 1953 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | HESEN MÜLKÜLÜ | d. 1904 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | ALİ, Ali Özdemir | d. 1953 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | HEKİM DÖNE, Döne Sert | d. ? - ö. 1945 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | HESEN MÜLKÜLÜ | d. 1904 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ALİ, Ali Özdemir | d. 1953 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |