Madde Detay
ELVAN, Ramazan Özgültekin
(d. 01.03.1951 / ö. -)
Araştırmacı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ramazan Özgültekin olan âşık, 1 Mart 1951 tarihinde Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde doğmuştur. Şiirlerinde Elvan mahlasını kullanmaktadır. Abdülkadir ve Sultan’ın evliliklerinden dünyaya gelen on iki çocuktan üçüncüsüdür. Çocukluk yılları sıkıntılar içinde geçen âşık, sınıfta kaldığı için ortaokul birinci sınıfta iken babası tarafından okuldan alınır ve marangozluk meslek kursuna yazdırılır. Kursun kapanmasıyla buradan da ayrılır ve genç yaşta marangozluk yapmaya başlar. Bu arada bulabildiği halk şairlerinin kitaplarını da okumaktadır. Marangozluk yaparken tamir için getirilen sazlarla tanışır. Bunlara bakarak ilk sazını kendisi yapar ve kendi kendine saz çalmayı, türkü söylemeyi öğrenir. Saz çalıp türkü söyleme merakı 1969 ve 1971 yılları arasında Manisa’da askerlik yaparken de gelişerek devam eder (Artan 2014: 6-10).
Askerlik dönüşünde bir süre daha marangozluk yapan âşık, 1972’de Siverek Devlet Hastanesi'nde işe başlar. İşe girdikten sonra Kadiri tarikatına bağlanır. Dışarıdan bitirme sınavlarına girerek lise diplomasını alır. İlk evliliğini 1980 yılında yapar. Dört yıl evli kaldıktan sonra boşanır ve 1985 yılında ikinci evliliğini yapar. Hasta bakıcılık, memurluk ve veznedarlık gibi görevlerde bulunduktan sonra 1997 yılında emekli olur. Özgültekin, hastanedeki işi dışında vakit buldukça Siverek’te düzenlenen sosyal ve kültürel faaliyetlerde saz çalıp türkü söyler. Bu çerçevede Siverek kültürünün tanıtımı için çekilen TV programına (1990) konuk olur. Halk Eğitim Merkezi'nin açtığı saz kurslarında (1988-1989) usta öğretici olarak dersler verir. Marangozluk yıllarında öğrendiği bağlama, ud, keman vb. müzik aletlerinin yapımıyla uğraşır (Artan 2014: 6-10).
Kendisini “Siverek sevdalısı” olarak tanıtan Âşık Elvan, şairliği yanında bir kültür derleyicisi ve arşivcisidir. “Kendimi bildim bileli Siverek kültürü ve tarihiyle ilgili ne varsa toplarım.” diyen âşık, hayatını “saz, şiir, kitap, el sanatları” şeklinde özetlemektedir. Bugün on beş bine yakın kitabı, gazete ve dergi koleksiyonları, derlediği ses ve görüntü kayıtları ile Siverek kültürüyle ilgilenenlere dükkanında kütüphane ve arşiv hizmeti vermektedir. Zaman içinde yöreye ait topladığı belgeler ve yaptığı derlemeler onu araştırma kitapları yazmaya sevk etmiştir. Bu çerçevede şiirlerini topladığı iki kitabı dışında Siverek’in tarihini, sosyal hayatını, kültürünü konu alan on kitabı yayımlanmış, çeşitli panellere katılmıştır (Artan 2014: 6-10). Gerek yayımladığı kitapları gerekse arşiv birikimi R. Özgültekin’in yerel bir araştırmacı olarak tanınmasını sağlamıştır.
Ramazan Özgültekin, âşık tarzı şiirler yazmakla birlikte gelenek çerçevesinde bir usta-çırak süreci yaşamamış, saz çalmayı ve şiir yazmayı kendi kendine öğrenmiştir. Şiirlerini Gönül Âleminden adını verdiği iki kitabında (2005; 2015) yayımlamıştır. Aynı adla üçüncü şiir kitabı basım aşamasındadır. Basılmamış olanlarla birlikte beş yüze yakın şiiri bulunmaktadır. Şiirlerinin çoğunu hece ölçüsü ile yazmış olmakla birlikte zaman zaman aruz ölçüsünü de kullanmıştır. Ağırlıklı olarak koşma nazım biçimini kullandığı şiirlerinde dörtlük sayısı altı ile yirmi yedi arasında değişmektedir. Bazı şiirlerini saz eşliğinde okumaktadır. Elvan mahlasını kullanan şair bu mahlası kendisi seçmiştir.
Âşık Elvan, halk şairlerinin şiirlerini okuyarak, âşık kasetlerini dinleyerek saz çalmayı ve şiir yazmayı geliştirdiğini ifade etmektedir. Âşık Veysel’i manevi ustası kabul etmiş, “Genç ozanların sadık üstadıydın/ Günülerde yaşıyorsun Veysel’im” mısralarıyla başlayan şiirini Veysel’e ithaf etmiştir. Kitaplardan öğrendiği Dertli, Emrah, Karacaoğlan, Pir Sultan gibi halk şairlerini de şiirlerinde zikretmiştir. Şiirlerinde işlediği konular çeşitlidir. Pek çok şiirinde Siverek’i anlatarak memleket sevgisini vurgulamıştır. Ancak, memleket sevgisi Siverek ile sınırlı kalmamıştır. “Memleketim vardır cennet misali/ Adı vardır Türk vatanı Türkiye’m" mısralarıyla başlayan Türkiye’m şiirinde olduğu gibi, bütün vatan coğrafyasına karşı aynı duyguları taşıdığını Türkiye’nin bütün illerini özellikleriyle sayarak dile getirmiştir. Bunların dışında Elvan’ın şiirlerinde aşk, sevgiliye nasihat, vefasızlık, zamandan şikâyet, imkansızlıkların yarattığı sıkıntılar gibi konuları lirik ve didaktik tarzlarda işlediği görülür. Bazı şiirleri ise dinî-tasavvufi içeriklidir. Kadiri tarikatı mensubu olduğu için bu tarikatın yöredeki büyüklerinden Hacı Yusuf Sami Efendi’ye bağlılığını bildiren şiirler de yazmıştır.
Kaynakça
Artan, Halil (2014). Siverekli Âşık Elvan. Bitirme Tezi. Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi.
http://sekav.blogspot.com/2016/10/ramazan-ozgultekin-hayat.html [Erişim tarihi: 13.07.2018].
Özgültekin, Ramazan (2005). Gönül Aleminden-I. Şanlıurfa: Elif Matbaası.
Özgültekin, Ramazan (2015). Gönül Aleminden-II. Şanlıurfa: Elif Matbaası.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MEHMET EROLYayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Yayın Tarihi: 03.01.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Gönül Aleminden-II | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2015 | Şiir |
Siverek’in Sosyal Yapısı ve Aşiretler Tarihi | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2015 | Araştırma |
A’dan Z’ye Siverek Ansiklopedisi | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2015 | Araştırma |
İslam ve Tasavvuf Ayrı Şeyler midir? | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2015 | İnceleme |
Siverek’li Şair İbrahim Re’fet Hayatı ve Eserleri | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2010 | Araştırma |
Siverek Evliya ve Alimleri | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2006 | Araştırma |
Gönül Aleminden-I | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2005 | Şiir |
Siverekli Hacı Yusuf Sami Efendi Hayatı ve Eserleri | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2005 | Araştırma |
Siverek Folklorunda Maniler, Deyimler, Atasözleri, Dualar ve Beddualar | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2004 | Derleme |
Siverek Folklorunda Çocuk Oyunları, Halk Oyunları ve Siverek Hikayeleri | Elif Matbaası / Şanlıurfa | 2004 | Derleme |
Tarihi ve Kültürüyle Siverek | Siverek Kaymakamlığı / Ankara | 2003 | Araştırma |
Dünden Bugüne Siverek | - / Konya | 1997 | Araştırma |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Ferzan Uzun | d. 03 Mart 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Kenan Harun | d. 1925 - ö. 12 Şubat 2002 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | CAN ALİ, Ali Narin | d. 01.02.1969 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Ferzan Uzun | d. 03 Mart 1967 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Kenan Harun | d. 1925 - ö. 12 Şubat 2002 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | CAN ALİ, Ali Narin | d. 01.02.1969 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Ferzan Uzun | d. 03 Mart 1967 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | Kenan Harun | d. 1925 - ö. 12 Şubat 2002 | Meslek | Görüntüle |
9 | CAN ALİ, Ali Narin | d. 01.02.1969 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Ferzan Uzun | d. 03 Mart 1967 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Kenan Harun | d. 1925 - ö. 12 Şubat 2002 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | CAN ALİ, Ali Narin | d. 01.02.1969 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ferzan Uzun | d. 03 Mart 1967 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Kenan Harun | d. 1925 - ö. 12 Şubat 2002 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | CAN ALİ, Ali Narin | d. 01.02.1969 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |