EMÎR, Seyyid Mehmed Emîr Çelebi

(d. ?/? - ö. 1035/1625)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Seyyid Mehmed olan Emîr, İstanbul Eyüplüdür. Babası Seyyid İslâm’dır (Eyduran 2009: 153). Ahdî ve Kınalı-zâde Hasan Çelebi’ye göre Emîr, Ebâ Eyyüb Ensârî neslindendir (Solmaz 2009: 97) (Sungurhan Eyduran 2009: 153). Şeyhülislam Ebussuud Efendi’nin oğlu Ahmed Çelebi’den mülâzım oldu (Sungurhan Eyduran 2009: 153). Kaynaklarda Emîr’in Hz. Peygamber’in soyundan gelerek onun izinden gittiği vurgulanmakta ve ahlâkı ile tabiatı övülmektedir (Solmaz 2009: 97; Sungurhan Eyduran 2009: 153). Mesleği kadılıktır. Nerede ve ne şekilde vefat ettiği belirtilmeyen Emîr’in vefat tarihi ise kaynaklarda 1625 (H. 1035) olarak zikredildi (İpekten 1988: 111). Tezkirelerde şairlik yönü övülen Emîr’in hayallerle süslü şiirlerinin gönülleri aydınlattığı ve düşünce mahsulü sözlerinin ise yakıcılığı vurgulanır (Solmaz 2009: 97). Ahdî, onun âşıkâne gazellerinin çokluğundan söz ederken (Solmaz 2009: 97), Kınalı-zâde Hasan Çelebi ise Emîr’in Dîvân sahibi olduğunu ve asrının beğenilen şairleri arasında yer aldığını söyler (Sungurhan Eyduran 2009: 153).

Kaynakça

Altun, Kudret (hzl.) (1997). Tezkire-i Mucîb. İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Arslan, Fikret (hzl.)(1999). Mevâhibu’l-Edîb Şerhu Muğni’l-Lebîb’in Baştan İnneye Kadar Tahkiki. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi. 501.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

İpekten, Haluk (1986). Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şu’arâ Tezkireleri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yay.

İpekten, Halûk, M. İsen, R.Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.111-112.

İsen, Mustafa vd. (2002). Şair Tezkireleri. Ankara: Grafiker Yay.

Özcan, Abdülkadir (hzl.)(1989). Nev’îzâde Atâyî Şakâyıku'n-Nu‘mâniyye ve Zeyilleri, Hadâ’iku’l-Hakâyık Fî Tekmileti’ş-Şakâyık. C. 2. İstanbul: Çağrı Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Ahdî ve Gülşen-i Şu'arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 97-98.

Sungurhan Eyduran, Aysun  (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: KTB Yay. 153-154.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NAGEHAN U. EKE
Yayın Tarihi: 01.03.2014
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Ter düşdi meclis içre gice bâdeden arak

Hayli dem oldı bezmimüze basmadı ayak

  ***

Bî-sütûn-ı gamda nâgeh gûş idüp feryâdımuz

Ol lebi şîrîn dimiş kim sag imiş Ferhâdumuz

 ***

Dendânına takılaydı görüp eşk-i terümden

Dürdâne iken her biri düşdi nazarumdan

 ***

Binâ-yı sabruma seyl-i gamun cânâ halel virdi

Belüm bükdi tahammül bârı ten dîvârı bel virdi

 ***

Cihân elemleri âlemdür iştiyâka göre

Dügüne varmalıdur mâtem iftirâka göre

 ***

Yâd itdügümce hicrini bir oldı öldügüm

Dimek götürmez âdeme âlemde söz ölüm

 (Solmaz, Süleyman (hzl.) (2009). Ahdî ve Gülşen-i Şu'arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay. 97-98; Sungurhan Eyduran, Aysun  (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: KTB Yay. 153-154.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89Doğum YeriGörüntüle
2ŞEYHÎ/LÂLÎ, Şeyh Mehmed Memiş Efendid. ? - ö. 1723-24Doğum YeriGörüntüle
3YAHYÂ, Şeyh Yahya Efendid. 1644 - ö. 1698Doğum YeriGörüntüle
4SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89Doğum YılıGörüntüle
5ŞEYHÎ/LÂLÎ, Şeyh Mehmed Memiş Efendid. ? - ö. 1723-24Doğum YılıGörüntüle
6YAHYÂ, Şeyh Yahya Efendid. 1644 - ö. 1698Doğum YılıGörüntüle
7SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEYHÎ/LÂLÎ, Şeyh Mehmed Memiş Efendid. ? - ö. 1723-24Ölüm YılıGörüntüle
9YAHYÂ, Şeyh Yahya Efendid. 1644 - ö. 1698Ölüm YılıGörüntüle
10SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89MeslekGörüntüle
11ŞEYHÎ/LÂLÎ, Şeyh Mehmed Memiş Efendid. ? - ö. 1723-24MeslekGörüntüle
12YAHYÂ, Şeyh Yahya Efendid. 1644 - ö. 1698MeslekGörüntüle
13SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞEYHÎ/LÂLÎ, Şeyh Mehmed Memiş Efendid. ? - ö. 1723-24Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15YAHYÂ, Şeyh Yahya Efendid. 1644 - ö. 1698Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SÜRÛRÎ, Mustafa Sürûri Efendid. 1618-19 - ö. Aralık-Ocak 1688-89Madde AdıGörüntüle
17ŞEYHÎ/LÂLÎ, Şeyh Mehmed Memiş Efendid. ? - ö. 1723-24Madde AdıGörüntüle
18YAHYÂ, Şeyh Yahya Efendid. 1644 - ö. 1698Madde AdıGörüntüle