Madde Detay

Emsalî Kılıç, 1964’te Sivas'ın Gürün ilçesine bağlı Sarıca köyünde doğmuştur. Babasının adı Abbas, annesinin adı Çeşminaz olup, on altı kardeştir. Emsalî Kılıç’ın adı, “Sekiliyurtlu Âşık Emsali”den gelmektedir. “Ozan Mustafa Turgut, (Âşık Emsalî) Gürünlü Emsalî Kılıç’ın babaannesi Eşe’nin (Ayşe Ana) rüyasına girer ve “bu gece bir erkek torunun olacak ve ona benim ismimi vereceksin” der. O gece doğan torununa Emsalî ismini koyarlar. Emsalî, 2-3 yaşlarına geldiğinde babası Abbas onu elinden tutup Sekiliyurtlu Emsalî’nin huzuruna çıkartarak ondan kendi çocuğunun da âşık olması için himmet diler. Sekiliyurtlu Emsalî çocuğu kucağına alıp, ona kırmızı bir elma verir. Çocuğun başını okşar ve dua okur. Bu durumdan sonra Abbas, çok memnun bir şekilde evine döner” (Türk 2013: 8-9). Edebiyatla uğraşan babası, çevresindekiler tarafından anlaşılamamış ve evini herkesten uzak bir yer olan köyün 5 km uzağındaki yaylaya taşımıştır. Ancak bu durum Âşık Emsalî ve kardeşlerinin eğitimini olumsuz etkilemiştir. Sadece ilkokul öğrenimini tamamlayabilen Âşık Emsalî, çocukluğunu hayvanlar ve doğayla geçirmiştir. Etrafındakilere daima çocuklarını okutması konusunda telkinlerde bulunmuştur. 1984’te Hatay’da askerlik yapan Âşık Emsalî, askerlik sonrası İstanbul’a yerleşmiştir. Burada otellerde çalışmış ve pazarcılık yapmıştır. Emsalî, İstanbul’da özelikle kendi hemşerileri çevresindeki düğün ve eğlencelerde aranan adam olmakta, televizyon programlarına katılarak şiirlerini seslendirmektedir. İki evlilik yapan Âşık Emsalî, üç çocuk babasıdır. 2012’de beyin kanaması geçirmiş, uzun süre yatağa bağlı yaşamıştır. Bu süreçte el yazısı hâlinde dağınık olarak bulunan şiirleri toplanarak kitaplaştırılmıştır. Daha sonra kısmen de olsa sağlığına kavuşmuştur. Hâlen İstanbul’da yaşamına devam etmektedir.

Emsalî, mahlasını kullanan âşık, Âşık Veysel, Deliktaşlı Ruhsati, Sekliyurtlu Emsali, Gürünlü Âşık Gülhani gibi çoğunlukla Sivas yöresi âşıklarından etkilenmiştir. Okuma ve öğrenmeye müsait bir ailenin çocuğu olarak kendisi de imkânları ölçüsünde geleneği takip etmeye çalır. Ancak sanat çevrelerine yakın olmaması, 2012’de beyin kanaması geçirerek uzun süre yoğun bakımda kalması nedenleriyle şiirlerini okuyucuya sunması gecikir. Yüze yakın şiiri bulunan Âşık Emsalî, şiirlerinde çevresindeki olayları ve doğayla ilgili konuları ele almıştır. Şiirlerinde halk edebiyatının önemli bir türü olan ağıtın iki örneği yer almaktadır. Çocukluk arkadaşı Fehmi’nin öldürülmesi üzerine biri Fehmi’nin diğeri de Fehmi’nin anasının ağzından söylenen bu ağıtlar son derece içli metinlerdir (Türk 2013: 10).

Âşık Emsalî’nin şiirleri genel olarak taşlama, ağıt ve güzellemelerden oluşmaktadır. Şiirlerinde aşk, tabiat, dostluk, insan sevgisi, âşıklık ile dinî ve toplumsal konuların yanında ailesini, yaşadığı çevreyi de işlemiştir. Onun dış dünyadan uzak olması, kendisini iç dünyasına ve çevresine yöneltmiştir. Haliyle şiirlerinde yerel kültür unsurları fazlasıyla vardır. Bu unsurların Âşık Veysel’deki gibi çerçevesi geniş bir birikimi arz ettiği söylenemez. Emsalî’nin yaşantının görünen kısmını şiirlerinde kullandığını söylemek gerekir. Şiirleri her ne kadar konu bakımından çeşitlilik gösterse de teknik bakımdan zaman zaman sorunlar göze çarpmaktadır. Ölçü bakımından bir ustalık gösterdiği söylenemez. Âşıklık geleneğinde olduğu gibi Emsalî’nin şiirlerinde de sıklıkla hiciv ve taşlama unsurlarını kullandığı görülür. Bu şiirlerinde komşuluk ilişkileri, kişisel eleştiriler, felekten şikâyet, düzen ve zamane eleştirisi ön plandadır. Âşık, bu şiirlerinde taşlama dozunu yükseltmemekte, ince alay üslubunu tercih etmektedir.

“Bu Suç Benim Mi?” adlı şiirinde hayatından izler taşıyan âşık, yaşadığı yoksulluktan şikâyetini dile getirmiştir. Aynı zamanda çok istediği öğrenimini tamamlayamamanın eksikliğini ömrü boyunca duymuştur. Yaşamındaki en büyük hevesinin gerçekleşmemesi nedeniyle kadere küsmüştür (Türk 2013: 23-24). Âşık Emsali’nin hayatı sanatı ve tüm şiirleri Hatem Türk tarafından hazırlanan Gürünlü Âşık Emsali Hayatı- Sanatı- Şiirleri Beyaz Gül adlı kitapta toplanmıştır.