Madde Detay

Musul’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Mehmed’dir. Seyyid Mehmed Es'ad Efendi olarak tanındı. Seyyid Abdullâh Neşâtî Efendi’nin oğlu, Seyyid Alî Behcet Efendi'nin ise amcasının oğludur.  Öğrenimini tamamladıktan sonra Bağdat Valisi Ömer Paşa (ö. 1190/1776)’ya  divan kâtipliği ve divan efendiliği yaptı. Sultan III. Selim devrinin (1789-1807) başlarında vefat etti.

Es’ad mürettep Dîvân sahibidir. Millet Kütüphanesi AlE Mnz 24 ve Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi 1638 numarada kayıtlı olmak üzere iki nüshası bulunan Dîvân’ı, yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır (Arbatlı 2002). Dîvân’da 6 kaside, 1 terkib-i bent, 14 murabba, 299 gazel ve 1 kıta bulunmaktadır.

Es’ad'ın şiirleri âşıkane ve rindane tarzdadır. Bazı şiir mecmualarında şiirlerine tesadüf edilmesi ve Hoca Neş’et, Ayıntaplı Aynî gibi şairlerin kendisine nazire yazmış olması Es’ad’ın devrinde meşhur olduğunun bir işaretidir (Ergun 1936: 1314).

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 489.

Arbatlı, Mehmet Said (2002). Bağdatlı Es’ad Hayatı, Sanatı ve Divanının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Beydilli, Kemal (2009). “Selim III”. İslam Ansiklopedisi. C. 36. İstanbul: TDV Yay. 420-425.

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Esad (Musullu)”. Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 1325-1327.

Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 12-13.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 40.

Silahdarzâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şuara. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. T 2557. vr. 61a-62a.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979).  “Esad (Musullu)”. C. 3.  İstanbul: Dergâh Yay. 87. 

Ünver, Niyazi (2003). “Es‘ad”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 3. Ankara: AKM Yay. 423. 

Gazel

Beni bir rütbe dil-serd eylemişdir vahşet-i fürkat

Ki gelse şâhid-i vaslında olmam germ-i ünsiyyet

Dili zehr-âbe-i hecrin şu denli telh-kâm etdi

Ki vermez bâde-i vaslın mezâk-ı câna keyfiyyet

Semûm-ı kahr-ı hecrinle o denli bî-dimâgım kim

Şemîm-i kâkülün vermez meşâmma şemme-i râhat

Temâşâ-yı çemen câm-ı tarabdan el ayak çekdim

Harâm oldu bana sensiz civânım bâde-i işret

Nedir bu nâz u istignâ tegâfül tâ-be-key cânâ

Yeter zâlim gamınla gayrı bende kalmadı tâkat

Senin nîreng-i reşk-i reng ü bûy-ı ârızındandır

Gül-i ra‘nâda çâk-i zahm-ı hasret lâlede fürkat

Gamından kaldım Es‘ad kâr-zâr âbâd-ı fürkatde

Meger imdâd ede eşk-i dem-â-dem nâle-i hasret

(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 12.)