Madde Detay
EZHERÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Nûreddîn’dir. Akşehirlidir. II. Murâd devrinde yaşamıştır. Sehî (1325: 61), Ezherî’nin derviş yaradılışlı, zarif, dindar ve kâmil bir kimse olduğunu belirtmektedir. Hakkında bilgi veren kaynaklar az olmamakla birlikte, bunların birbirinin tekrarı olması sebebiyle hayatına ilişkin bilgilerimiz sınırlıdır. Kimi kaynaklara göre babası, kimilerine göre kendisi bahçıvandır. Âlî, şairin bahçıvanlıkla şöhret bulduğunu kaydetmektedir (İsen 1994: 111). Mesleğiyle ilgisinden dolayı Ezherî mahlasını seçmiştir. Ancak kimi kaynaklara göre bu mahlası asıl adı Nûreddîn’e, kimilerine göre de babasının bahçıvan olmasına nispetle almıştır. Ezherî’nin eseri olup olmadığına dair elimizde herhangi bir bilgi yoktur. Sadece nazire mecmualarında az sayıda da olsa kimi şiirlerine rastlanmaktadır. Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir ve Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde birer, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda ise dört şiiri tespit edilmiştir. Sehî (1325: 61), Ezherî’nin şiirlerini “zarîf” olarak nitelemekte; Latîfî (1314: 88-89), anlam ve derinlik hususunda yetersiz, ama sanat yapma ve parlaklık bakımından üstün bulduğunu belirtmekte ve onu “vasat” bir şair olarak değerlendirmektedir. Bursalı Mehmed Tâhir (1333: 72-73), şairin Ahmedî ve Şeyhî ile muasır olduğuna değinerek muhtemelen Latîfî’de geçen “şu’arâ-yı Rûm’un kudemâsından” ibaresinden hareketle Ezherî için “Eş’âr-ı Osmâniyye’nin mü’essislerindendir” demektedir.
Kaynakça
Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmânlı Müellifleri. C. 2. İstanbul.
Eğridirli Hacı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 44b.
Ergun, Sadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C. 3. İstanbul.
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.
Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013].
Kurnaz, Cemal ve Mustafa
Tatçı (hzl.) (2001). Tuhfe-i
Nâilî - Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. II. Ankara:
Bizim Büro Yay.
Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. C. 1. Ankara: TTK Yay.
Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.
Mehmed Süreyyâ (1308). Sicill-i Osmânî. C.1. İstanbul.
Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn. Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Neseb ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. Süleymaniye Kütüphanesi. Hâlet Efendi. No. 628. vr. 95b.
Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No.406. vr. 53b, 99a, 221b…
Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul.
Şemseddîn Sâmî (1306). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 2. İstanbul.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). C. 3. “Ezherî”. İstanbul: Dergâh Yayınları. 135.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSALYayın Tarihi: 01.10.2013Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Dil-berâ şekker dilün şîrîn söze çün başlar
Arz ider lü’lü’-i ter yâkût [u] gevher-pâşlar
Dek rızân ile gönül şâd olsun ey zîbâ Habîb
Gam degül itse rakîb-i zişt-hû savaşlar
Âşıka rahm eylemekde şem’dür rûşen delîl
Kim döker pervâne-i cân-sûz çün kan yaşlar
Rahm ider Ferhâd-ı şûr-engîz şîrîn-kâra kim
Çeşm[e]sâr idüp gözin aglar dün [ü] gün yaşlar
Mâh-ı nev magribde gün pinhân iken görmez velî
Gösterür zâhir güneş göze hilâl ol kaşlar
Ezherî hicrân yolın kat’ itmege kılsan sefer
Hem-serün minnet durur derd ü belâ yoldaşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013]. 671.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 01.10.2013Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Dil-berâ şekker dilün şîrîn söze çün başlar
Arz ider lü’lü’-i ter yâkût [u] gevher-pâşlar
Dek rızân ile gönül şâd olsun ey zîbâ Habîb
Gam degül itse rakîb-i zişt-hû savaşlar
Âşıka rahm eylemekde şem’dür rûşen delîl
Kim döker pervâne-i cân-sûz çün kan yaşlar
Rahm ider Ferhâd-ı şûr-engîz şîrîn-kâra kim
Çeşm[e]sâr idüp gözin aglar dün [ü] gün yaşlar
Mâh-ı nev magribde gün pinhân iken görmez velî
Gösterür zâhir güneş göze hilâl ol kaşlar
Ezherî hicrân yolın kat’ itmege kılsan sefer
Hem-serün minnet durur derd ü belâ yoldaşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013]. 671.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Dil-berâ şekker dilün şîrîn söze çün başlar
Arz ider lü’lü’-i ter yâkût [u] gevher-pâşlar
Dek rızân ile gönül şâd olsun ey zîbâ Habîb
Gam degül itse rakîb-i zişt-hû savaşlar
Âşıka rahm eylemekde şem’dür rûşen delîl
Kim döker pervâne-i cân-sûz çün kan yaşlar
Rahm ider Ferhâd-ı şûr-engîz şîrîn-kâra kim
Çeşm[e]sâr idüp gözin aglar dün [ü] gün yaşlar
Mâh-ı nev magribde gün pinhân iken görmez velî
Gösterür zâhir güneş göze hilâl ol kaşlar
Ezherî hicrân yolın kat’ itmege kılsan sefer
Hem-serün minnet durur derd ü belâ yoldaşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013]. 671.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Dil-berâ şekker dilün şîrîn söze çün başlar
Arz ider lü’lü’-i ter yâkût [u] gevher-pâşlar
Dek rızân ile gönül şâd olsun ey zîbâ Habîb
Gam degül itse rakîb-i zişt-hû savaşlar
Âşıka rahm eylemekde şem’dür rûşen delîl
Kim döker pervâne-i cân-sûz çün kan yaşlar
Rahm ider Ferhâd-ı şûr-engîz şîrîn-kâra kim
Çeşm[e]sâr idüp gözin aglar dün [ü] gün yaşlar
Mâh-ı nev magribde gün pinhân iken görmez velî
Gösterür zâhir güneş göze hilâl ol kaşlar
Ezherî hicrân yolın kat’ itmege kılsan sefer
Hem-serün minnet durur derd ü belâ yoldaşlar
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013]. 671.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KEMÂL, Kemâl Ahmed Dede | d. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?) | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | AVNî, Osman Efendi | d. ? - ö. Haziran-Temmuz 1630 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | KEMÂL, Kemâl Ahmed Dede | d. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?) | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | AVNî, Osman Efendi | d. ? - ö. Haziran-Temmuz 1630 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | KEMÂL, Kemâl Ahmed Dede | d. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?) | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | AVNî, Osman Efendi | d. ? - ö. Haziran-Temmuz 1630 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | KEMÂL, Kemâl Ahmed Dede | d. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?) | Meslek | Görüntüle |
11 | TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | AVNî, Osman Efendi | d. ? - ö. Haziran-Temmuz 1630 | Meslek | Görüntüle |
13 | KEMÂL, Kemâl Ahmed Dede | d. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?) | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | AVNî, Osman Efendi | d. ? - ö. Haziran-Temmuz 1630 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | KEMÂL, Kemâl Ahmed Dede | d. 1526-27(?) - ö. 1601-02 veya 1615 (?) | Madde Adı | Görüntüle |
17 | TÜRÂBÎ, Mustafâ Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | AVNî, Osman Efendi | d. ? - ö. Haziran-Temmuz 1630 | Madde Adı | Görüntüle |