FENÂYÎ/ HALVETî, Şeyh Mehmed Fenâyî Efendi

(d. ?/? - ö. 1104/1692)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed olan şair, Şeyh Mehmed Fenâyî Efendi unvanıyla bilinmektedir. Şairin hayatı hakkında biyografi kaynaklarında detaylı bilgi bulunmamaktadır. Halvetî tarikatına mensup olan Şeyh Mehmed Fenâyî Efendi, Ümmî Sinanzâde Hasan Efendi’nin halifesidir (Kurnaz-Tatçı 2001: 786). Şeyh Mehmed Fenâyî Efendi, Molla Gürânî Mahallesi’nde 1104/ 1692 yılında vefat etmiştir (Kurnaz-Tatçı 2001: 786). Şairin vefatına “Mürşid-i tesnîm” ifadesiyle tarih düşürülmüştür (Yıldız 2003:354). Ebced hesabına göre H. 1104 senesini işaret eden bu terkibe rağmen vefat tarihinin 1140/ 1727 gösterilmesi yanlıştır (Yıldız 2003:354). Şair, Molla Gürânî Mahallesi’nde Akbaba Mehmed Efendi tarafından yapılan mescidin yanına defnedilmiştir. Bu sebeple mescit, Fenâyî Mescidi olarak anılmaya başlanmıştır (Yıldız 2003:354).
Şeyh Mehmed Fenâyî Efendi, şiirlerinde Halvetî ve Fenâyî olmak üzere iki mahlas kullanmıştır. Bu sebeple Tuhfe-i Nâilî’de iki madde olarak kaydedilmiştir (Kurnaz-Tatçı 2001: 786, 1242).
Kaynaklarda Mecelle-i Fenâyi ve Risâle fi’d-Duhân adlı iki eserinden bahsedilen Fenâyî’nin şiir örneklerinden iki beyit verilmektedir (Yıldız 2003:354).
 

Kaynakça

Kurnaz, Cemâl  ve Mustafa Tatcı (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yayınları. 786.
Yıldız, Alim (2003). “Divan Edebiyatında Fenâyî Mahlaslı Şairler”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi VII (1): 345-355.
 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH AYDIN
Yayın Tarihi: 04.11.2014
Güncelleme Tarihi: 04.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Âşıkları handân eden Sinânîler derler bize
Seherleri efgân eden Sinânîler derler bize

Bulduk fenâ-ender-bekâ içinde dürr-i likâ
Fenâyî Halvetî ednâ Sinânîler derler bize
(Yıldız, Alim (2003). “Divan Edebiyatında Fenâyî Mahlaslı Şairler”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi VII (1): 354.)