Madde Detay

Afyon'da doğdu. Asıl adı Mehmed Fevzî'dir. Şiirlerinde Fevzî mahlasını kullandı. 1193/1779 senesinde vefat eden Müderris Hacı Osman Efendi'nin oğludur. İlk tahsilini ve medrese öğrenimini Afyon'da tamamladı. 1187/1773 senesinde babasının yerine Kadınlar Pazarı'ndaki Sıbyan Mektebi'nde hocalık görevine getirildi. Hatip, devirhan ve vaiz olarak çalıştı. 1189/1775 senesinde Ulu Cami'ye vaiz olarak atandı. Sonra Karahisarardı Medresesi'ne müderris olarak atandı ve burada da uzun süre ders okuttu. Hızla yükselişini çekemeyenler tarafından çeşitli bahanelerle müderrislikten azlettirildi. Bu olay üzerine Fevzî, devrin şeyhülislamı Dürrî-zâde'ye uzun bir kaside yazarak bizzat İstanbul'a gidip şeyhülislama sundu. İstanbul'da bir süre kaldı ve burada devrin ünlü şair ve devlet adamlarıyla tanıştı. Sonra Afyon'a döndü ve nihayet çok istediği müftülük görevine getirildi. Fakat bu görevi ancak altı ay kadar sürmüş ve 1251/1835 yılında Afyon'da vefat etmiştir (Nasrattınoğlu 1971: 42, 43; Sarı 2004: 58).

Fevzî, güçlü bir şairdir. Devrin münekkitleri onu Nâbî, Râşid, Şeyh Gâlib, Aynî gibi şairlerle aynı değerde tutmuşlardır. Fevzî, şairliği kadar ilmi değeri ile de temayüz etmiş bir şahsiyettir. Afyon'da sürekli olarak vali, mutasarrıf, kadı, müderrisler, alimler ve eşraf onun dostu olmuş, bilgisinden ve şairliğinden istifade etmişlerdir (Nasrattınoğlu 1971: 42, 43).

Nasrattınoğlu, İrfan Ünver (1971). Afyonkarahisarlı Şairler, Yazarlar, Hattatlar. Ankara: Nasrattınoğlu Yay.

Sarı, Mehmet (2004) "Fevzî". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. IV. Ankara: AKM Yay. 58.

Târîh Kıt'ası

Teferrüc hâhişi şehr-i Sitanbul'dan Çubuklu'ya

Hemân Fevzî-i zârı cânib-i deryâya erdirdi

Binip bir zevrak-ı keyfe duhân içmek hevâsıyla

Giderken ez-kazâ kayıkçı basdı lûleyi kırdı

Tütünsüzlükle bir kav çakmak olsa ne gelir elden

Hele orsa boça kayık gelip Kanlıca'ya irdi

Kibârın cennet-âsâ var idi yalıları anda

Tahaddün şevki ile bir mu'allâ hâneye girdi

Ben öylece safâ sâhib-serâda sohbet eylerken

Misâfir bir efendi geldi kim ismim Atâ derdi

Sadâ-yı lûle geldi cünbiş-i ceyb-i atâsından

Kerâmet gibi yektâ bir lule ile anı kardı

Zarûret âhir oldu cünbiş-i keyfe olup vâsıl

Cemî-i sıklet-i gerd-i kederden anı kayırdı

Okunsun sûk-ı tiryâkîde bu târîh-i keyf-âmîz

"Atâ bu Feyzî-i nâ-kâma bir yanmış lule verdi"

(Nasrattınoğlu, İrfan Ünver (1971). Afyonkarahisarlı Şairler, Yazarlar, Hattatlar. Ankara: Nasrattınoğlu Yay. 42, 43.)