Madde Detay

Muş'ta dünyaya gelmiştir. Bazı kaynaklarda Elazığ veya Kayseri'de doğduğu belirtilse de kendi ifadesi Muş'ta doğduğunu göstermektedir (Tansel 2011: 11-12). Babası İmparatorluğun farklı coğrafyalarında kadılık görevinde bulunan Abdullah Hulusi Efendi'dir. Babasını kaybetmesi üzerine 1921 yılında İstanbul'a yerleşmiş, ilk orta ve lise öğrenimini burada tamamladıktan sonra 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ile Yüksek Muallim Mektebi'nden mezun olmuştur. Edebiyat Fakültesi'ndeki eğitiminde Mehmet Fuat Köprülü'nün ciddi bir tesiri vardır. Tansel'in özellikle edebiyat tarihi ile alakalı çalışmalarında Köprülü önemli bir yere sahiptir. Tansel, mezun olduktan sonra ilk olarak Konya Kız Öğretmen Okulu'nda göreve başlamış, 1936-1963 yılları arasında ise Ankara Atatürk Lisesi'nde öğretmenlik yapmıştır. 1960-1961 yılında misafir öğretim üyesi olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Tansel, bir süre Gazi Üniversitesi'nde görev yaptıktan sonra 1964 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak görev almıştır. 1978 yılında emekliye ayrılan Tansel, 1988 yılında Ankara'da vefat etmiş ve Cebeci Asrî Mezarlığı'na defnedilmiştir (Uçman 2010: 576, Aydın 2001: 193-194).

Velut bir yazar olan Fevziye Abdullah Tansel, henüz erken yaşta şiir yazmaya başlamıştır. İlk şiiri Balıkesir'de yayın yapan Türk Dili adlı dergide 1929 yılında çıkmıştır (Sarı 2017: 65). Lise çağlarında iken Muhit ve Ülkü gibi dergilerde şiirleri yayımlanmıştır. Sonraki dönemlerde şiirden çok edebiyat tarihi araştırmalarıyla iştigal etmiştir (Necatigil 1989: 304). İlk şiir kitabı 1935 yılında öğretmen olarak görev yaptığı Konya'da F. A. Erinç imzasıyla, Duyuşlar adı altında yayımlanmıştır (Uçman 2010: 576). Bu şiirlerde daha çok halk edebiyatının izleri görülmektedir. Koşma ve türkülerin de yer aldığı Duyuşlar'da Tansel, memleket özlemi, gurbet ve Anadolu gibi temler üzerine yoğunlaşmıştır. Tansel'in bunu dışında gazete ve dergilerde yayımlanan şiirleri mevcutsa da Duyuşlar dışında herhangi bir şiir kitabı yayımlanmamıştır. Tansel aynı zamanda çocuklar için hazırladığı ve dinî şiirleri ihtiva eden antolojisiyle çocuk edebiyatına katkı sunmuştur. Bunun yanı sıra yine Tanzimat, Servet-i Fünûn ve Türk İslam edebiyatından derlediği şiirleri de antoloji hâlinde ayrı ayrı neşrederek bu alandaki önemli bir eksiği gidermiştir.

Fevziye Abdullah Tansel'in edebiyata asıl hizmeti, edebiyat tarihi araştırmaları sahasındadır. Bu kapsamda Namık Kemal'in hususi mektuplarını, Ziya Gökalp'ın mektuplarını, Şinasi'nin makalelerini neşretmiş, Mehmet Akif, Abdülhak Hamid, Ziya Gökalp, Mehmed Emin Yurdakul gibi isimler hakkında incelemeler yapmıştır. Özellikle Namık Kemal'in mektuplarını yıllar süren bir çalışmanın ardından tedricen neşretmiştir. Kendi ifadesine göre mektupların neşrinin eksiksiz yapılabilmesi için sadece Ceride-i Havadis gazetesinin dört bine yakın nüshasını iki yıl boyunca taramıştır (Tansel 2013: XXIII). Öte yandan, Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi, Archivum Ottomanicum, Atsız Mecmua, Azerbaycan Yurt Bilgisi, Belleten, Tarih Dergisi, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Muhit, Türk Dili, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, Türk Kültürü, Türk Yurdu, Türkiyat Mecmuası, Ülkü ve Vakıflar Dergisi gibi dergilerde neşredilen makalelerinin büyük bir kısmı hâlâ kitap haline getirilmemiştir (Uçman 2010: 576).