GATIH DEDE, Hüseyin Karakuş

(d. ? / ö. 1975?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hüseyin Karakuş olan âşık, 1890'lı yıllarda Sivas'ın Divriği ilçesine bağlı Çamşıhı yöresinin Azizağa mezrasında dünyaya gelmiştir. Çocukluğu köyünde maddi sıkıntılar içinde geçer. Okula da gidemez. Seferberlik yıllarında yedi kardeşiyle birlikte askere alınır. Yıllarca askerlik yaptıktan sonra köyüne döner. Kardeşleri ise kendisi kadar şanslı değildir. Altısı seferberlik sırasında şehit olur. 1934'te çıkan soyadı kanunuyla Karakuş soyadını alır. Askerlik dönüşü köyde dedelik yapmaya başlar. Hayatının büyük bölümünde bu görevi yapar. Dede olarak Arapgir, Arguvan, Akçadağ ve Malatya'nın irili ufaklı pek çok köyünde bulunur. Yağbasan köyünden Satı Hanım ile evlenir. Bu evlilikten Murtaza, Paşa, Süleyman, İnci, Safiye ve Haney isimlerinde altı çocuğu dünyaya gelir. Ufak boylu, sıcak kanlı, zayıf bir bünyeye sahip olan Hüseyin Karakuş, sevecen, şakacı ve samimi özellikleriyle yöresinde çok sevilmiştir. Âşığın 1975'te vefat ettiği tahmin edilmektedir. Mezarı Başören köyündedir (Kaya 2002: 121; Kaya 2009: 406).

Şiirlerinde Gatıh Dede mahlasını kullanır. Hüseyin Karakuş'un halk şiirine ve âşıklığa yönelmesinde doğup büyüdüğü Çamşıhı yöresinin âşık yetiştirme konusunda oldukça zengin bir yer olmasının ve Alevi-Bektaşi kültürüyle büyümesinin önemli rolü vardır. Klasik âşıklık geleneğinin pek çok unsuruna haiz değildir. İyi derecede saz ve keman çalar. Herhangi bir usta çırak ilişkisinden geçmeyen âşığın çırağı da yoktur. Şiirlerini büyük oranda cem törenlerinde icra eder. Bunun yanında pek çok deyiş ve duvaz imam bildiği söylenmektedir. Şiirlerini herhangi bir yere kaydetmediği için vefatından sonra şiirlerinin büyük bir bölümü kaybolmuştur (Kaya 2002: 121; Kaya 2009: 406).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2002). Çamşık Ozanları. Ankara: Çamşık Hüseyin Abdal Derneği Yay.

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şâirleri. C. IV. Sivas: Önder Matbaacılık.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR BAŞARAN
Yayın Tarihi: 06.01.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KAMBERÎ, Kamber Nard. 20.10.1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KEMTERd. ? - ö. 1818Doğum YeriGörüntüle
3DERUNÎ/MEYZENÎ, Osman Derind. 1949 - ö. 30.05.2014Doğum YeriGörüntüle
4KAMBERÎ, Kamber Nard. 20.10.1956 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
5KEMTERd. ? - ö. 1818Ölüm YılıGörüntüle
6DERUNÎ/MEYZENÎ, Osman Derind. 1949 - ö. 30.05.2014Ölüm YılıGörüntüle
7KAMBERÎ, Kamber Nard. 20.10.1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8KEMTERd. ? - ö. 1818Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9DERUNÎ/MEYZENÎ, Osman Derind. 1949 - ö. 30.05.2014Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10KAMBERÎ, Kamber Nard. 20.10.1956 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11KEMTERd. ? - ö. 1818Madde AdıGörüntüle
12DERUNÎ/MEYZENÎ, Osman Derind. 1949 - ö. 30.05.2014Madde AdıGörüntüle